IMAG0248 (3)

45 Nazwiska Polaków

się też Drozdewicz, Kiełbasiewicz, Kaczmarewicz, Górewicz. Do końca średniowiecza formy na -ic, -owić określały pochodzenie od ojca, były patronimikami, Jaszewic to syn Jasza. W dokumentach średniowiecznych często spotykane są równorzędne określenia odojcowskie typu Janowic || Janów syn || syn Jana. Ten sam człowiek mógł być równocześnie w dwojaki lub trojaki sposób określany. Z zasady przed takim odojeowskim określeniem stało imię syna. Po wieku XV maleje żywotność odojcowskich form na -ic, -owe. Na ich miejsce wchodzą formacje zdrobniałe na -ik, -ek, -czak. Żywotność kategorii nazw na -icz, -owicz tylko w niektórych peryferycznych gwarach utrzymuje się relik-towo do dziś.

Formacje z podstawowym -/- w części przyrostkowej. Przyrostków nazwo-twórczych zawierających element -l- jest dużo, gdyż sama spółgłoska mogła występować w dwu wariantach, jako dawna spółgłoska miękka / i jako spółgłoska twarda i. Do tego dochodzą trzy wygłosy — spółgłoskowy, samogłoskowy na -a, i -o, nadto spółgłoskę mogą poprzedzać samogłoski a, e, i Cv)j o, u. Występują te przyrostki w nazwach osobowych pochodnych od imion dwuczłonowych, od imion chrześcijańskich i od wyrazów pospolitych. Formacje zawierające -/-, w przyrostku są stale produktywne. Ich funkcje są dziś już mało wyraziste, dawniej polegały na zdrabnianiu p spieszczaniu. W formacjach odczasownikowych wprowadzają nowe nazwy osobowe do kategorii rzeczowników. Wiele nazw osobowych zostało utworzonych przy użyciu przyrostka -aia Przykłady: Bog-al (: Bogu-), Dob-ala (: Dobie-), Bogi-el (: Bogu-), God-la (: Godzi-), Bog-lo (: Bogu-), Tom-il (: To-mi-), Stan-ul (: Stani-), God-ula (: Godzi-), God-yl (: Godzi-), Stan-ił (: Stani-), Borz-ylo (: Borzy-), Stani-ol (: Stani-), Gast-oła (: Gości-), Wojt-yla (: Wojciech), Przyb-yło (: Przyby-); Andr-al (: Andrzej), Urb-ala (: Urban), Frani-el (: Franciszek), Jaki-ela (: Jakub), Maci-ol, Maci-oła (: Maciej), Jan-ula, Jan-ula (: Jan), Mat-yla (: Maciej), Szaw-ała (: Szawei), Mik-ło (: Mikołaj)', Bied-al (: bieda), Grub-ala (: gruby), Kurz-ela (kura), Pędzi-ol (: pędzić), Rog-ula (: róg), Kuc-ala (: kucać), Brzuch-ało (: brzuch), Ozięb-io (: oziębić).

Formacje z podstawowym -n- w części przyrostkowej. Należy tu znaczna ilość nazw osobowych i są to formacje żywotne od czasów dawnych do dziś. W nowszych czasach przyrostki z -n- pełnią głównie funkcje strukturalne, tzn. umożliwiające powstawanie nowych form nazewniczych bez wyraźnych odcieni emocjonalnych. Element spółgłoskowy występował w dwóch wariantach: twardym -n- i miękkim -ń-. Występują one wśród nazw osobowych pochodnych od imion dwuczłonowych, od imion chrześcijańskich i wśród nazw odapelatywnych. Przykłady: Ciech-an (: Ciecho-), Sob-ania (: Sobie-), Choci-an (: Chocie-), Mil-ana (: Milo-), Tol-eń (: Toli-), Borz-en i(*. Borzy-), Ciech-na, Ciech-no (: decho-), Chot-eń (: Chocie-), Borz-yn (: Borzy-), Bliz-ina (Btiz-), Goszcz-on (: Gości-), Brat-oń (: Bratu-), Bliz-onia (: Bliz-), Bor-un | Borzy-), Bog-uń (: Bogu-), Bog-una (: Bogu-), Borz-un (: Borzy-), God-yń (: Godzi-), Gor-ynia (: Gorzy-); Mat-an (: Maciej), Kubi-eń (: Jakub), Mik-no (: Mikołaj), Fab-in (: Fabian), Pietr-oń, Pietr-un (: Piotr); Bieg-an (: biegać), Rybi-eń (: ryba), Such-no (: suchy), Wdow-in (: wdowa), Bieg-on (: biegać), Bial-oń (: biały), Brd-un (: brdać), Bieg-uń (: biegać).