[aviation] [Typy Broni i Uzbrojenia n°119] Samolot mysliwski Spitfire Mk IX XVI Page

Por. pil. Edward Jaworski przy samolocie Spitfire LF IX JH-Z w 1944 r. Pod samolotem widoczny podczepiony dodatkowy zbiornik paliwa w kształcie cygara (fot M. Krzyżan)

OCENA SAMOLOTU

wagomiarach: 11,3 kg oraz 27,2 kg. Pozwalały one na oardzo skuteczne zwalczanie broni pancernej i innych punktowych celów na polu walki i na bliskim zapleczu wroga. Przeprowadzano również próby z odpalaniem niekierowanych pocisków rakietowych z wyrzutni zerowej długości, nie zwiększających oporów szkodliwych, a tym samym nie powodujących pogorszenia własności pilotażowych samolotu.

Opancerzenie. Doświadczenia uzyskane w eksploatacji w warunkach bojowych pierwszych wersji samolotu Spitfire doprowadziły do ustalenia swego rodzaju normy opancerzenia. Obejmowała ona poza wielowarstwową szybą pancerną o grubości 38 mm, stanowiącą czołowy element wiatrochronu także płyty stalowe chroniące głowę, tułów pilota i jego kolana oraz niektóre partie zbiorników paliwa. Do osłony zbiorników, fotela pilota oraz komór amunicyjnych w skrzydłach przed pociskami i odłamkami padającymi pod płaskim kątem wystarczające okazały się płyty ze stopów lekkich o grubości 3—4 mm. Wynikało to ze statystycznej analizy za-rożenia i koniecznej masy samego opancerzenia la skutecznej ochrony pilota i bardziej żywotnych części samolotu przed pociskami wystrzeliwanymi z broniących się bombowców i padającymi z 20° stożka przedniej półsfery oraz przed pociskami atakujących myśliwców padającymi z takiegoż stożka tylnej półsfery. Wzmagało to także przekonanie o bezcelowości dalszego zwiększania grubości i masy opancerzenia.

Wyposażenie samolotu. W skład wyposażenia stałego wchodziły: wyrzutniki spadochronowych ładunków oświetlających (flarę) (2 sztuki) stosowanych w razie potrzeby oświetlenia terenu podczas przymusowego lądowania w nocy, stały pistolet sygnałowy (rakietnica) — sześciolufowy systemu Plessey umieszczony w tylnej górnej części kadłuba (wymieniano w nim z reguły, codziennie zestaw nabojów sygnałowych w celu zmiany barw sygnałów odpowiadających kolorowi ustalonemu na dany dzień), zbiornik wody pitnej o pojemności 6,8 I oraz racje żywnościowe (w samolotach eksploatowanych w klimacie tropikalnym). Tam, gdzie zachodziła potrzeba użycia nie przystosowanego samolotu do rozpoznania fotograficznego, montowano w jego kadłubie kamere do zdjęć skośnych, czy też podwieszano kamerę lub zestaw kamer zabudowany w pojemniku wykorzystującym jako osłonę blaszaną skorupę płaskiego dodatkowego zbiornika paliwa. Spadochron siedzeniowy firmy lrvin, gumowa łódź ratunkowa „dinghy” typ K (wypełniająca się w razie potrzeby dwutlenkiem węgla CÓ₂ z butli) oraz nadmuchiwana kamizelka ratunkowa (zwana Mae West) dopełniały ekwipunek pilota.

Nie ulega wątpliwości, że konsekwentne doskonalenie płatowca i silnika samolotu Spitfire dało znaczne efekty w postaci polepszenia jego wartości bojowej m.in. przez wprowadzenie zmian zwiększających bezpieczeństwo lotu. Zanotowano ogółem tylko 6 wypadków (4 z nich w pierwszej połowie 1943 r.), które zmusiły konstruktorów do wprowadzenia kolejnej (nr 842) zmiany konstrukcyjnej głównego dźwigara, mającej na celu poprawę wytrzymałości płata. Jeden z nich nastąpił 2 lutego 1943 r. w locie nurkowym na płatowcu BS404 w 306 dywizjonie, kiedy to podczas lotu treningowego zginął ppor. pil. Wojciech M.J. Weyers. Duża siła T celność ognia (zastosowano celowniki żyroskopowe), specyficzne właściwości konstrukcyjne oraz dobre osiągi umożliwiły samolotowi Spitfire Mk. IX uzyskanie przewagi nad nowym myśliwcem wroga FW 790. Ponadto pozwoliły na znaczne rozszerzenie zakresu jego działań i zastosowania bojowego. Był on bowiem używany zarówno jako myśliwiec przechwytujący, jak i myśliwiec eskortowy oraz bombardujący, a także samolot rozpoznania fotograficznego. Porównanie osiągów samolotu Spitfire Mk. IX i innych jego odmian z osiągami samolotu FW 790 wyraźnie wskazuje na przewagę samolotu brytyjskiego. Spitfi-

Grupa mechaników z 308 dywizjonu myśliwskiego przy samolocie Spitfire LF IX na jesieni 1944 r. Widoczne szczegóły uzbrojenia samolotu — działka i wyrzutniki bombowe oraz kołpak śmigła w kolorze „sky"