[aviation] [Typy Broni i Uzbrojenia n°119] Samolot mysliwski Spitfire Mk IX XVI Page

58 serii T8U. Niektóre sposoby malowania samolotów Spitfire Mk. IX i Mk. XVI pokazano na przykładach zdjęć oraz kolorowych sylwetek na okładce i stronach 8—9.

Łopaty śmigieł były z reguły malowane na matowy czarny kolor, ich końcówki zaś do 10 cm na żółto. Znakiem rozpoznawczym dywizjonu lub innej samodzielnej jednostki RAF była najczęściej kombinacja dwu liter lub rzadziej litery i cyfry, czy też trzech liter. Po przeciwnej stronie znaku przynależności państwowej na burcie kadłuba umieszczona była pojedyncza litera, czasami cyfra lub inny znak pisarski, umożliwiający rozróżnianie pojedynczych samolotów wewnątrz jednostki. O ile konfiguracja tych liter na wersjach do Mk.V najczęściej prezentowała dwie z nich (Codes) na tylnej części kadłuba, to w wersjach Mk. IX i Mk. XVI zanikła ona prawie zupełnie. Samoloty jednostek działających w ramach De-sert Air Force (DAF — Armia Lotnicza Pustyni) wyróżnione były kołpakiem śmigła malowanym na kolor „Duli Red” — ciemno-czerwony. W samolotach tych, po przebazowaniu ich na kontynent europejski — do Włoch — zmieniono barwy dotychczasowego pustynnego kamuflażu na zwykły, kołpaki zaś otrzymały cienką białą obwódkę na tylnej krawędzi. O świcie 4 VI 1944 r. wszystkie alianckie samoloty liniowe w W. Brytanii otrzymały okolicznościowe znaki rozpoznawcze w postaci tzw. pasów inwazyjnych (o szerokości 457 mm — trzech białych i dwu czarnych na przemian) opasujących tył kadłuba i skrzydła. Po inwazji, w okresie sierpień—październik 1944 r., usunięto je z górnych powierzchni samolotów, a następnie z dolnych powierzchni skrzydeł samolotów, gdyż demaskowały je na lotniskach polowych. Stopniowo usuwano je całkowicie i do końca 1944 r. większość samolotów na kontynencie już ich nie nosiła. Z tych samych względów zrezygnowano tam wkrótce 3 I 1945 r. z opaski na ogonie, a kołpak śmigła pomalowano na kolor mato-wo-czarny wprowadzając jednocześnie na górne powierzchnie skrzydeł ten sam znak co na dolnych, w marcu zaś taki sam, jak na kadłubie.

Numery ewidencyjne RAF (Serial Number), stanowiące początkowo kombinację jednej litery i czterech cyfr, a później dwu liter i trzech cyfr — malowane na czarno po obydwu stronach kadłuba w pobliżu usterzenia, po zakończeniu wojny również na dolnych powierzchniach skrzydeł. Numer ewidencyjny stanowiący kombinację czterech cyfr i litery M stosowano wyłącznie na samolotach wycofanych ze służby w powietrzu i przeznaczonych do treningu naziemnego pilotów tzw. „Cockpit Drill" oraz szkolenia personelu technicznego. O ile w produkcji wersji od Mk. I do Mk. V pokaźna liczba egzemplarzy była fundowana ze środków organizacji społecznych i darowizn osób prywatnych i znakowana nazwami, godłami, emblematami czy nawet herbami fundatorów, o tyle w dalszych wersjach samolotów Spitfire maszyn fundowanych było już niewiele. Znane są, jak dotąd, tylko dwa przypadki samolotów Mk.lX oznaczonych napisem fundatora, stosowanych w polskim dywizjonie.

Szachownice na samolotach polskich jednostek znalazły ostatecznie miejsce tuż poniżej ostatnich wylotów rur wydechowych silnika. Wszystkie samoloty pokazane w barwnej ilustracji miały typowe szachownice z napisem POLAND, z wyjątkiem pozycji 2 na pierwszej, drugiej i trzeciej stronie okładki, gdzie szachownice są bez napisu, a także na czwartej stronie okładki w pozycji 3, gdzie szachownica odwrócona jest o 90° bez napisu i w nietypowym dla polskich jednostek położeniu, oraz w pozycji 4, gdzie widnieje szachownica nieco mniej-

Samolot Spitfire Mk. IXC nr BS451 RF-M w barwach 303 dywizjonu myśliwskiego. Na samolocie tym 6 IX 1943 r. kpt. pil. Jan Falkowski, ówczesny dowódca tego dywizjonu zestrzelił na pewno jeden samolot FW 190. Zwracają uwagę nietypowe rozmiary i usytuowanie numeru ewidencyjnego. Samolot ten pod koniec 1943 r. przekazano do 308 dywizjonu myśliwskiego.

Samolot Spitfire LF IXE (przypuszczalnie o numerze MJ342) ZF-Q z 308 dywizjonu myśliwskiego w 1945 r. Latał na nim m.in. kpt. pil. Ignacy Olszewski na przełomie lat 1944—45, późniejszy dowódca tego dywizjonu. Widoczny sposób malowania górnych powierzchni płatowca (fot. ze zbioru J.B. Cynka)

Samolot Spitfire LFXVInr TB 132 ZF-D z 308 dywizjonu myśliwskiego. Zwraca uwagę brak opaski w kolorze „sky” na kadłubie przed usterzeniem oraz kołpak śmigła pomalowany na kolor matowoczarny (fot. ze zbioru W. Bączkowskiego)

15