3582322426

3582322426



Filozofia w Polsce

Udział Polaków w myśli filozoficznej zaznaczył się już w XIV w. (uczony-przyrodnik Witelo Ślązak). W1364 r. powstała Akademia Krakowska, co przyczyniło się do szybkiego rozwoju filozofii w Rzeczpospolitej1.

Istotną datą jest jednak 1830/1831, kiedy to powstaje filozofia mesjanistyczna związana z epoką romantyzmu i niemieckiego idealizmu, który powstał po śmierci Kanta. Mesjanizm filozoficzny łączył polskie cechy narodowe, polską religijność i polityczną sytuację naszego narodu. Za głównych przedstawicieli tego kierunku uważa się J.M. Hojne-Wrońskiego (XVIII/XIX) i A. Cieszkowskiego (XIX). Po 1863 r. do polskiej nauki docierają pozytywizm, empiriokrytycyzm i neokantyzm.

W 1895 r. uczeń F. Brentano, K. Twardowski obejmuje Katedrę Filozofii w Uniwersytecie Lwowskim, zaś w 1897 r. wychodzi pierwszy numer warszawskiego „Przeglądu Filozoficznego". Powyższe daty uznawane są za początek współczesnej filozofii polskiej. Twardowski zakłada tzw. (filozoficzną) szkołę lwowską (później Iwowsko-warszawską), dominującą w dwudziestoleciu międzywojennym, słynącej przede wszystkim z prac w dziedzinie logiki, semantyki i matematyki. Uczeni pracujący w tej szkole to m.in.: J. Łukasiewicz, S. Leśniewski, K. Ajdukiewicz, T. Kotarbiński, T. Czeżowski, I. Dąmbska, M. Kokoszyńska-Lutmanowa, H. Mehlberg. A. Tarski. Osobno pracowali W. Tatarkiewicz, (uczeń Husserla) R. Ingarden2, J. Metallmann, L. Blaustein i in. W tym okresie zasłynął ze swoich filozoficznych pomysłów pisarz, dramaturg i malarz, S.l. Witkiewicz.

Nadejście okupacji niemieckiej i sowieckiej zniweczyło bujny rozkwit myśli i nauki polskiej -znikoma część uczonych zdołała wyemigrować; olbrzymia ilość została wymordowana lub deportowana, straty materialne były gigantyczne. Po II wojnie światowej nastaje w Polsce okres sowietyzacji („Polska Ludowa"), który uniemożliwił swobodny rozwój nauki i filozofii. Jeszcze między I. 1945-1949/1950 istnieje „względna wolność słowa" w postaci wznowień niektórych przedwojennych czasopism naukowych oraz tymczasowych powrotów na uczelnie niektórych ocalałych profesorów, później jednak, tj. do 1956 r. nastaje epoka stalinizmu (zakaz pracy ze studentami dla wielu dydaktyków, powszechna ideologizacja szkolnictwa i piśmiennictwa). Po tzw. odwilży presja systemu komunistycznego na uczelnie nieco się zmniejsza, jednakże do 1.1989-1990 niezmiennie „króluje" marksizm-leninizm na niemal wszystkich (poza katolickimi) uczelniach polskich.

1

   W 1579 r. powstała Akademia Wileńska założona przez Stefana Batorego, Batorego, a w 1595 r. Akademia Zamojska.

2

   Uczniem Ingardena, był m.in. ks. J. Tischner (bliższy jednak egzystencjalizmowi Heideggera niż fenomenologii Husserla).


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
NDIGCZAS0034762577 O Emilu Zegadłowiczu. 161 W zbiorku tym Beskid ma jeszcze pełne prawa, ale zazn
Kant a filozofia idealizmu niemieckiego 85 nak zaznacza się tu różnica w stosunku do stanowiska Spin
Tematy myśli Tertuliana • Do filozofii odnosi się sceptycznie. Wskazywał na nią jako na źródło
Augustyn czyniąc Boga ośrodkiem myśli filozoficznej zaznaczył przede wszystkim: a)przewagę Boga nad
skanuj0051 wierzą90. Filozoficzna antropologia tamtego świata zajmuje się już tylko imaginacją. mist
P5170228 232 Rozdział 8 wszystkim ową brzemienność w „inne”)* Chociaż filozofka sprzeciwia się
Snap04 Filozofia przyrody jako nauka filozoficzna staje się istotna przy interpretacji danych doświa
page0059 DEFINICYA ARYSTOTELESA. 53 skiemi. Otóż filozofia może się chlubić, że łączy w sobie tę kor
page0478 476 PLATON. w niebie »samą« sprawiedliwość, roztropność, wiedzę1); filozof zabiera się do b
Obraz7 (29) 456 ARYSTOTELES I SYSTEMATYZACJA WIEDZY FILOZOFICZN „Co się tyczy władz duszy wyżej wzm
filozofia1 f •    Ludziom się zazdrości, agresja •    Pojawia się
304 IX. Późniejsze kierunki rozwoju filozofii jak się przyjmuje, mogą zostać przekształcone w prawdy
Czy jesteśmy wstanie zrozumieć cokolwiek nowego czy tylko się do tego przyzwyczajamy? Filozofowie sk
Szkoły filozoficzne kształtujące się w okresie hellenistycznym • szkoły grecko-r2ymskie Filozofia z
Wstyd i przemo0011 20 Wstyd i przemoc stów, psychiatrów sądowych, filozofów zajmujących się etyką i
DWA NURTY FILOZOFII(dwie linie): Dwa zasadnicze nurty wykrystalizowały się już w Starożytności. Dwa

więcej podobnych podstron