partyjnym i państwowym
Funkcje partii politycznych
1. integracyjno - ekspresyjna - partia zobowiązuje się do reprezentowania interesów tych osób, którzy poprą ją w wyborach, partia integruje wokół swoich programów jak największą ilość obywateli, w zamian za ekspresje zadań obywateli
2. selekcji (rekrutacji) kandydatów na obieralne stanowiska we władzy samorządowej, państwowej - kreowanie list wyborczych, lider
3. udziału w procesach decyzyjnych - f. Rządzenia Z tą funkcją wiąże się pojęcie „idei rządów partii"
Rządy partii - współcześnie partie są jednym z wielu podmiotów uczestniczących w procesie decyzyjnym, ale jedynym podmiotem odpowiedzialnym politycznie za te decyzje Typy rządów partii:
1. bipolarny rząd partii - partia bądź koalicja przedwyborcza zdobywa absolutną większość głosów i może samodzielnie sprawować władzę (USA)
2. dominacyjny rząd partii - partia wygrywa, ale ttie ma absolutnej większości, musi zawiązać koalicję
3. koalicyjny rząd partii - wyniki wyborcze partii są zbliżone, po wyborach zaczytta się okres tworzenia koalicji rządowej
altcmacja władzy - w trakcie tworzenia kadencji parlamentu zmienia się skład partyjny koalicji rządzącej
System partyjny - całokształt stosunków zarówno współpracy jak i rywalizacji pomiędzy działającymi partiami
Rodzaje systemów partyjnych:
a) jednopartyjny (monopartyjny) - Chiny (hegemoniczny); jedna partia ma realną władzę
b) dwupartyjny - Malta, Wlk. Brytania; możliwość stworzenia jednopartyjnej egzekutywy
• są 2 partie
• jest wiele partii, ale tylko 2 odgrywają znacząca rolę
c) dwu i pólpartyjny - Niemcy (hadecja i socjaldemokracja), dwie partie o zbliżonych wynikach wyborczych, o rządach decyduje trzecia mała partia w zależności od tego do kogo się pr zyłączy
stanowisko szefa dyplomacji i wicekanclerza - przewodniczący z półpartii
d) wielopartyjny z dominacją jednej partii - dominacyjny rząd partii musi stworzyć koalicję, Skandynawia - partie socjalistyczne. Socjaldemokraci
e) wielopartyjny bez partii dominującej - brak lidera; tworzenie rządu po wyborze parlamentu - kraje Benelux - Belgia
Polski system partyjny:
1990 - liberalna ustawa o partiach politycznych (15 osób wystarczy, do ok 1997 było 400 partii polit.)
1997 - nowelizacja ustawy o partiach politycznych - 1000 osób potrzebnych do założenia partii
2005 - 140 partii zarejestrowanych
Wyznacznikiem lewicowości - jest stostmek do kościoła i przeszłości