0081

Pojęcie i funkcje partii politycznych

nieczność wypracowania określonej strategii programowej, której odbiorcami staną się pozostałe partie polityczne. Hasia wyborcze nie wystarczą już jako sposób komunikowania się na forum parlamentu, chociażby z racji odmiennej natury ich adresatów. W apelu wyborczym partie w sposób zamierzony posługują się instrumentem polaryzacji nastrojów i opinii elektoratu, gdyż w ten sposób pragnął podkreślić swoją odrębność. To z kolei może ułatwić wyborcy podjęcie ostatecznej decyzji. W trakcie kampanii wyborczej partie próbują dystansować się wzajemnie, poszukując bezpiecznej przestrzeni, w której mogłyby osadzić swą ofertę programową. Na forum parlamentu stosowanie takich strategii polaryzacyjnych może grozić izolacją partii politycznej. W reżimach demokratycznych nie jest to celem zdecydowanej większości partii politycznych. Muszą one poddać swą ofertę programową pewnej stylizacji i przeróbce, co niejednokrotnie określane jest mianem parlamentaryzacji strategii politycznej. Należy raczej akcentować to, co łączy ze sobą partie polityczne, i jednocześnie przekonać o gotowości do negocjowania punktów spornych. Oczywiście zabiegi te mają jeden cel: udowodnienie przydatności partii jako ewentualnego partnera w rozmowach koalicyjnych. Strategia programowa nie musi być skierowana do wszystkich partii obecnych na arenie parlamentarnej, co zresztą w przypadku wielu systemów politycznych byłoby zabiegiem bardzo trudnym. Z reguły jej adresatem stają się ugrupowania położone w bliższym lub dalszym sąsiedztwie partii politycznej, które tworzą określoną opcję polityczną (np. lewicową lub centrolewicową). Udowodnienie przez partię swojej przydatności w ramach tej opcji może otworzyć jej drogę do udziału w koalicji gabinetowej. Z reguły strategie programowe stanowią coś w rodzaju warunku wstępnego „otwarcia” dla ewentualnych rozmów koalicyjnych.

Oczywiście sposób formułowania strategii programowych i koalicyjnych jest determinowany poziomem aspiracji konkretnej partii politycznej. Silne parlamentarnie partie polityczne mogą zdecydować się na stosowanie strategii maksymalistycz-nych. Ich celem jest stworzenie czysto jednopartyjnego rządu, a więc decydują się na aplikację strategii polaryzacyjnych. Jeżeli jednak ich siła nie pozwala na stworzenie takiego gabinetu, to muszą liczyć się koniecznością „miarkowania” swojej oferty programowej w zależności od obranego kierunku (np. bardziej na lewo lub na prawo) poszukiwania ewentualnych koalicjantów. Partie małe z kolei, po prezentacji z reguły ukierunkowanej strategii programowej, oczekują zaproszenia do rozmów, które i tak może nie nadejść. Partie duże i ustabilizowane, oferując określone strategie programowe czy koalicyjne, mogą zmierzać w ten sposób do zmiany reguł gry politycznej, zaś małe muszą wykorzystać już istniejące reguły.

77