Organizacja życia społecznego 49
Wychowywaniem dzieci zajmują się głównie kobiety, ale oficjalnie to mężczyźni podejmują wszelkie istotne decyzje dotyczące ich dzieci. Fot. J. Helfer
strój dziewczyny odbiega od wzorca tradycyjnego, mężczyzna (ojciec) zwraca na to uwagę i zaleca swej żonie, aby porozmawiała na ten temat z córką. Wychowaniem chłopca w początkowej fazie zajmuje się kobieta, jednak wychowaniem chłopca nastolatka od ok. 10 roku życia — ojciec. Chodzi tu głównie o wpojenie chłopcu zasad zachowania się w grupie, zarobkowania i odpowiedzialności za rodzinę. Z kolei wszelkie decyzje dotyczące przyszłości i dziewcząt, i chłopców podejmują wspólnie oboje rodzice, ale poradziwszy się wcześniej w tej sprawie dziadków. Ogłaszając w sposób oficjalny (np. w czasie jakiegoś spotkania rodzinnego) swoje wspólne decyzje — to mężczyzna zabiera głos, ukrywając przy tym, że decyzje zostały podjęte wraz z żoną. W sytuacji gdy ogłaszane decyzje mają znaczenie dla szerszej społeczności, w naradzie zawsze uczestniczą dziadkowie jako osoby dysponujące odpowiednią wiedzą i autorytetem. Następnie podczas oficjalnego spotkania rodowego przemawiają dziadkowie i ojciec dziecka. Matka również może zabrać głos, ale tylko jeśli została o to wcześniej poproszona. W czasie takich oficjalnych spotkań często wystarcza to, że w imieniu całej rodziny wypowie się dziadek dziecka (głowa rodziny, rodu, szerszej grupy).
W procesie wychowania kładzie się szczególny nacisk na dwie grupy zachowań. Pierwsza z nich obejmuje zachowania związane z przygotowaniem i funkcjonowaniem zawodowym jednostki. Grupa druga to zachowania związane z przygotowaniem do małżeństwa i życia rodzinnego oraz z funkcjonowaniem w nich53. W społeczeństwach zurbanizowanych przygotowanie jednostki do życia zawodo-53 E. Mandal, Psychologiczna analiza procesu socjalizacji, w: Współczesne problemy socjalizacji, Katowice 1995, s. 16.