536 PODSTAWY KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ
epistemologia (epistemology) - nauka zajmująca się badaniem źródeł, natury, metod i granic poznania.
epizod (episode) - w teorii skoordynowanego gospodarowania znaczeniem: uznana procedura komunikowania się, mająca granice i reguły - powtarzająca się gra językowa.
etnografia (etlmography) - metoda obserwacji uczestniczącej, która umożliwia badaczowi doświadczenie skomplikowanej sieci znaczeń kulturowych.
etos (elhos) - dowód etyczny, wypływający z inteligencji mówcy, jego charakteru i dobrych zamiarów wobec audytorium, możliwych do odczytania w komunikacie.
taisz (lalsilicalion) - forma oszustwa polegająca na tworzeniu fikcji: kłamstwo.
fantazja (fantasy) - w teorii symbolicznej konwergencji: twórcza i pomysłowa interpretacja wydarzeń, która spełnia jakąś potrzebę psychiczną lub retoryczną.
fenomenologia (phenomenology) - świadoma analiza codziennych doświadczeń z perspektywy osoby, która je przeżywa.
lunkcjonalna wypowiedź (lunclional ullerance) - w perspektywie funkcjonalnej: dokończone stwierdzenie indywidualnego uczestnika, które zdaje się pełnić konkretną funkcję w procesie interakcji grupowej.
gęsty opis (thick description) - proces odszukiwania rozlicznych nitek sieci kulturowej i śledzenia ewoluujących znaczeń.
globalna wioska (global village) - zaproponowana przez McLuhana koncepcja nowego plemiennego porządku na świecie, w którym wszyscy mogą się kontaktować ze wszystkimi dzięki błyskawicznym elektronicznym środkom komunikacji; zamknięte systemy społeczne przestają istnieć.
gorące media {hot media) - u McLuhana: kanały komunikacyjne o wysokiej specyficzności, takie jak druk albo radio, które stymulują głównie jeden zmysł i wymagają od słuchaczy niskiego poziomu uczestnictwa.
hegemonia (liegemony) - przeważający wpływ czy też dominacja jednego narodu nad drugim albo -w szerszym rozumieniu - potężnych nad słabymi.
hermeneutyka (hermeneutics) - badanie i praktyka interpretacji.
heurystyka poznawcza (cognitive heuristic) - skrót myślowy wykorzystywany do omijania bałaganu sygnałów werbalnych i niewerbalnych, którymi są bombardowani uczestnicy każdej rozmowy.
hipoteza hierarchii (hierarchy hipothesis) - w teorii redukowania niepewności: założenie, że kiedy próba osiągnięcia celu zakończy się fiaskiem, człowiek jest skłonny w pierwszej kolejności dokonywać zmian na niższych poziomach swojego planu.
hipoteza niewystarczającego uzasadnienia (minimalju-stificalion hypolliesis) - w teorii dysonansu poznawczego: założenie, że najlepszą metodą osiągania wewnętrznej zmiany postawy jest oferowanie minimalnej nagrody bądź kary, która jest jeszcze zdolna wywołać publiczne podporządkowanie się.
historie koleżeńskie (coliegial stories) - w podejściu kulturowym do organizacji: nieoficjalne anegdoty opowiadane o innych pracownikach firmy.
historie osobiste {personaI slories) - w kulturowym podejściu do organizacji: historie, które pracownicy opowiadają o samych sobie, nierzadko określając w nich, jak chcieliby być postrzegani w firmie.
historie zakładowe (corporale slories) - w kulturowym podejściu do organizacji: historie, które propagują ideologię kierownictwa i wspierają politykę firmy.
idealna sytuacja rozmowy (ideał speech silualion) -u Habermasa: optymalne warunki do rozróżniania prawdy od fałszu, w których uczestnicy mogą swobodnie słuchać głosu rozsądku i mówić to, co myślą, nie oglądając się na żadne ograniczenia czy kontrolę.
imperatyw etyczny (elhical imperaiive) - założenie, że w swoich interpretacjach teoretycy muszą przyznawać badanym ludziom takie samo prawo do autonomii, jakie przyznają sobie.
imperatyw kategoryczny (calegorical imperalive) - bezwarunkowy obowiązek; u Kanta: zasada etyczna głosząca, że należy zawsze postępować zgodnie z regułą, którą zaakceptowalibyśmy jako uniwersalne prawo.
imperatyw samoodniesienia (sell-rclerential impcrali ve) - założenie, że teoretyk powinien uwzględnić samego siebie jako uczestnika własnej interpretacji; teoretyk wpływa na swoje koncepcje i sam pozostaje pod ich wpływem.
indywidualizm (individualism) - wskaźnik zmienności kulturowej określający, do jakiego stopnia ludzie dbają o siebie i najbliższą rodzinę; przeciwieństwo kolektywizmu.
integracja (integration) - element złożoności poznawczej; poziom integracji jest mierzony stopniem, w jakim respondenci Kwestionariusza Kategorii i Ról potrafią rozpoznać i pogodzić sprzeczne wrażenia; w dialektyce relacyjnej: strategia pozwalająca partnerom reagować jednocześnie na dwie przeciwstawne siły, bez tłumienia ich czy ulegania iluzjom; w teorii negocjowania twarzy; metoda radzenia sobie z konfliktem polegająca na dążeniu do wymiany informacji w celu znalezienia wspólnego rozwiązania.
istotność statystyczna (statistical signi/icance) - kwan-tyfikowalny wniosek, że rezultatów danego badania empirycznego nie można przypisać przypadkowi.
Ja {self) - w symbolicznym interakcjonizmie: nieustanny proces łączenia Ja z Mnie.
Ja (I) - w symbolicznym interakcjonizmie: spontaniczna siła popędowa, sprzyjająca wszystkiemu, co nowe, nieprzewidywane i niezorganizowane w Ja.
kanony retoryki (canons ol rethoric) - klasyczny podział sztuki perswazji, dokonany przez starożytnych retorów: obmyślanie, formułowanie, styl, sposób mówienia i zapamiętywalność.
kod językowy (speech codę) - stworzony przez społeczeństwo system symboli, znaczeń, przesłanek i reguł, które odnoszą się do zachowań związanych z komunikacją.
kolektywizm (collectivism) - wskaźnik zmienności kulturowej; wskazuje, do jakiego stopnia ludzie identyfikują się z większą grupą, która zapewnia im opiekę w zamian za lojalność; przeciwieństwo indywidualizmu.
komunikacja interpersonalna (inlerpersonal communi-calion) - proces kreowania unikatowych wspólnych znaczeń.
komunikacja komplementarna (complementary com-munication) - wymiana zdań oparta na akceptowanej nierównowadze w stosunkach władzy.
komunikacja przeciwdziałająca (counleraclim communicalion) - w perspektywie funkcjonalnej: interakcja służąca uczestnikom do kierowania grupy z powrotem na właściwy szlak.
komunikacja sprzyjająca (promotive communicalion) -w perspektywie funkcjonalnej: interakcja, która posuwa grupę naprzód po ścieżce wiodącej do celu, zwracając uwagę uczestników na funkcje podejmowania decyzji.
komunikacja symetryczna (symmetrical communicalion) - wymiana zdań oparta na równowadze w stosunkach władzy.
komunikacja transkulturowa (cross-cullural communi-calion) - porównanie specyficznych zmiennych interpersonalnych - takich jak dystans w rozmowie, odsłanianie się czy style rozwiązywania konfliktów -charakterystycznych dla dwóch lub więcej kultur; natomiast pojęcie komunikacji międzykulturowej odnosi się do interakcji pomiędzy przedstawicielami odmiennych kultur.
komunikacja zakłócająca (disruptive communicalion) -w perspektywie funkcjonalnej: interakcja, która odwraca uwagę uczestników, opóźnia albo umniejsza ich zdolność do realizowania wymaganych funkcji.
komunikat zorientowany na osobę (person-cenlered messages) - wyrafinowany komunikat, który dowodzi, że jego autor jest świadomy różnych kontekstów relacyjnych i dostosowuje się do nich.
konstrukt (conslruct) - poznawczy szablon czy też matryca, którą nakładamy na rzeczywistość, porządkując własne spostrzeżenia.
konstruktywizm społeczny (social conslruclionism) -pogląd, że osoby w trakcie rozmowy wspólnie konstruują własną rzeczywistość społeczną.
kontrola menedżerska (managerial control) - w krytycznej teorii komunikacji: proces podejmowania decyzji w firmie, w którym systematycznie pomijany jest glos ludzi mających odczuć na sobie skutki danego wyboru.
konwencjonalna logika komponowania komunikatu
(convenlional design logie) - w konstruktywizmie: milczące założenie, że komunikacja stanowi grę zespołową, rozgrywaną zgodnie z konwencjonalnymi regułami i procedurami społecznymi.
koordynacja (coordinalion) - w teorii skoordynowanego gospodarowania znaczeniem: wspólne działanie; proces, w którym ludzie starają się wspólnie realizować swoją wizję lego, co potrzebne, szlachetne i dobre, i zapobiec temu, co budzi ich strach, nienawiść albo pogardę.