CCF20080116002

468 PODSTAWY KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ

Jako człowiek wychowany w tradycji badań empirycznych, ja sam postulowałbym większą dyscyplinę naukową przy formułowaniu uogólnień. Badania Philip-sena na terenie Teamsterville robią wrażenie. Natomiast jego badania Naciremy rodzą wiele pytań. Jakie są granice tej społeczności językowej? Czy nie jest błędem określenie rozproszonej społeczności językowej na podstawie wspólnych nawyków w dyskursie, a dopiero w następnej kolejności przeprowadzenie badań mających określić ich kod językowy? Czy dwie kobiety służące mu za źródło informacji były reprezentatywne dla tej kultury, czy też są one karykaturami, które odbiegają od normy o trzy odchylenia standardowe? Czy język tej społeczności wywarł tak duży wpływ na instytuty komunikacji na uniwersytetach, że my jako naukowcy nie potrafimy obiektywnie zanalizować tego kodu?

Nade wszystko jednak życzyłbym sobie więcej zestawów danych niż tylko te dwa zaproponowane przez Philipsena. Kody obowiązujące w Teamsterville i Na-ciremie różnią się od siebie tak diametralnie, że aż kusi podzielenie świata na dwa kulturowe zbiory:

Kolektywistyczny Indywidualistyczny Hierarchiczny    Egalitarny

Kod honoru    Kod godności

Świat mężczyzn    Świat kobiet

(Teamsterville)    (Nacirema)

Oczywiście Philipsenowi wcale nie o to chodziło, ale bez przykładu kultury zawierającej mieszankę elementów z obu kolumn nie dysponujemy dowodami podważającymi ten podział.

W porównaniu z osiągnięciami Philipsena moje zastrzeżenia są stosunkowo marginalne. Podjął wyzwanie rzucone przez Della Hymesa i stal się pierwszym etnografem komunikacji w naszej dziedzinie. Szkoli coraz większą liczbę badaczy kultury. Do jego uczniów zaliczają się Tamar Katriel, Donat Carbaugh, Kristine Fitch i Brad „J” Hall, którzy już prowadzą własne badania etnograficzne. A co najważniejsze dla tego tekstu - zmienił dotychczasowy status etnografii jako rzadko stosowanej metody badawczej i nadal jej obecną intrygującą perspektywę teoretyczną. Dotychczasowe postępy badań Gerry’ego Philipsena pozwalają mi wierzyć, że zaproponuje nam kolejne hipotezy i dowody na ich poparcie.

PYTANIA SPRAWDZAJĄCE

1.    Teoria kodów językowych zajmuje się bardziej przekrojowymi badaniami nad komunikacją w różnych kulturach niż komunikacją międzykulturową. Na czym polega różnica? Które spośród opisanych w rozdziale incydentów są przykładem spotkań międzykulturowych?

2.    Które trzy twierdzenia teorii świadczą o naukowym podejściu do badania kodów językowych?

3.    Większość badaczy uważa prace Philipsena za etnografię komunikacji. Dlaczego sądzisz (lub nie), że teoria kodów językowych jest lepszą nazwą? Dlaczego nazwa teoria tożsamości społecznej byłaby uzasadniona?

4.    Philipsen uważa, że sposób mówienia obywateli Naciremy jest dominującym kodem językowym w Stanach Zjednoczonych. Które z cytowanych w rozdziale badań potwierdzają jego tezę?

LEKTURY UZUPEŁNIAJĄCE

Źródło zalecane: Philipsen, G. (1997). A theory of speech codes. W: G. Philipsen, T. Albrecht (red.), Developing Communication Theory (s. 119-156). Albany, N.Y.: SUNY.

Rozwinięta wersja teorii: Philipsen, G. (1992). Speaking Culturally: Explorations in Social Communication. Albany, N.Y.: SUNY.

Badania terenowe w Teamsterville: Philipsen, G. (1975). Speaking ‘like a man' in Teamstervil-le: Culture patterns of role enactment in an urban neighborhood. Ouarterly Journal ol Speech, 61,13-22; Philipsen, G. (1976). Places for speaking in Teamsterville. Ouarterly Journal ol Speech, 62, 15-25.

Badania terenowe Naciremy: Katriel, T., Philipsen, G. (1981). What we need is communication: Communication as cultural category in some American speech. Communication Monographs, 48, 302-317.

Pierwotny apel o stworzenie etnografii komunikacji: Hymes, D. (1962). The ethnography of speaking. W: T. Gladwin, W. C. Sturtevant (red.), Anthropology and Humań Behavior (s. 13-53). Washington: Anthropological Society of Washington.

Wstępne badania trzeciego kodu językowego: Philipsen, G., Aoki, E., Castor, T., Coutu, L., Covarrubias, P., Jabs, L., Kane, M., Winchatz, M. (1997). Reading Waterlilylor cultured speech. Iowa Journal of Communication, 29, 31-50.

Historyczny kontekst etnografii komunikacji: Leeds-Hurwitz, W. (1990). Culture and communication: A review essay. Ouarterly Journal ol Speech, 76, 85-116.

Kulturowe terminy na określenie rozmowy: Carbaugh, D. (1989). Fifty terms for talk: A cross-cultural study. International and Intercultural Communication Journal, 13, 93-120.

Przegląd stanu badań: Carbaugh, D. (1995). The ethnographic communication theory of Philipsen and associates. W: D. Cushman, B. Kovacić (red.), Watershed Research Traditions in Communication Theory (s. 241-265). Albany, N.Y.: State University of New York.

Dialog na temat etnografii: The forum: Writing ethnographies (1989). Artykuły autorstwa G. Philipsena, J. Fiske'a i D. Carbaugha. Ouarterly Journal of Speech, 73, 327-342.

Etnografia przedstawiająca: Conquergood, D. (1994). Homeboys and hoods: Gang communication and cultural space. W: L. Frey (red.), Group Communication in Context (s. 23-55). Hillsdale, N.J.: Lawrence Erlbaum Associates.

Kodowanie historii kulturowej: Katriel, T. (1997). Performing the Past: A Study of Israeli Settle-ment Museums. Mahwah, N.J.: Lawrence Erlbaum Associates.

Krytyka: West, J. (1993). Ethnography and ideology: The politics of cultural representation. Western Journal of Communication, 57, 209-220.