1299076347

98 Obrzędy rodzinne wieku dziecięcego

spondentów około 8 lat temu, i jeżeli już jest praktykowany, to wśród młodzieży niezamężnej (nieżonatej), głównie wśród młodych mężczyzn. Obchody osiemnastych urodzin są jednakże obce Romom i nie mają swojego uzasadnienia w tradycji. A nawet wprost przeciwnie — tradycja je neguje, osiągnięcie bowiem przez dziecko wieku 18 lat nie stanowi przejścia w dorosłość. Większość młodych ludzi, zdaniem respondentów, ma już wtedy swoje rodziny i dzieci, nie ma więc takiej potrzeby, żeby podkreślać to, iż od tego, a nie innego momentu jest się dorosłym. Pojęcie dorosłości jest dość płynne w kulturze romskiej. Zaczyna się wtedy, gdy dziewczyna czy chłopak zdolni są biologicznie założyć własną rodzinę i mieć dzieci, oraz gdy uzna się ich za społecznie dojrzałych. Oznacza to, że jeżeli dziewczyna, mając lat 13, osiągnie dojrzałość biologiczną, niekoniecznie jest przymuszana do małżeństwa, gdyż rodzice mogą uznać, że jest jeszcze za młoda. Sytuacja może się powtórzyć, gdy dziewczyna ma 14 lat, 15, ale już w wieku 16 lat rodzice zmieniają zdanie i wydają ją za mąż.

...chłopcy przestają być dziećmi, gdy mają 16-17 lat, to niby jeszcze dzieci, ale widać, że to już jest mężczyzna: może siedzieć przy stole i pić z innymi mężczyznami (...) a dziewczynka od 12 — 13 lat nie jest już dzieckiem. Jest panną na wydaniu... To jest dosyć wcześnie (...) przecież widać, że to takie jeszcze niedorosłe... (Les. 1)

Na uznanie dziewczyny za zdolną do zamążpójścia mają wpływ jeszcze inne czynniki, np. jej wygląd fizyczny. Jeżeli siedemnastolatka wygląda na dwunastoletnią dziewczynę, wtedy społeczność (rodzina) stwierdza, że nie nadaje się ona do zamążpójścia. Dojrzałość biologiczna nie jest jedynym argumentem przemawiającym za zdolnością do założenia rodziny. Bywa i tak, że piętnastolatka wygląda

Dorośli nie organizują dla siebie przyjęć urodzinowych. Jest to spotkanie zarezerwowane dla dzieci oraz ich rówieśników. Fot. archiwum domowe rodziny Markowskich