210 Krzysztof Kulasza, Paweł Qromek
czuli się bezkarni. Dziennikarze nie mogą uginać się pod presją, inaczej obniżają skuteczność funkcjonowania mediów, zakłócają funkcję kontrolną, a jakość życia w sensie poczucia sprawiedliwości społecznej, obniża się,
d) edukatora - rola ta należy przede wszystkim do nauczycieli pracujących w szkołach i uniwersytetach. Dziennikarz uczestniczy w procesie edukacji, mimo że media nie zostały ujęte w ustawie o oświacie, doskonale wpisują się w ideę edukacji dorosłych25, rola ta widoczna jest szczególnie w pierwszej fazie zarządzania kryzysowego, w której społeczeństwo przygotowywane jest na zaistnienie ewentualnych zagrożeń,
e) wychowawcy i lidera - dziennikarz wywiera trudno uchwytny wpływ na poglądy, postawy i zachowania swoich odbiorców. Dziennikarz pełni również rolę przywódcy opinii. Bardzo często sądy i opinie opublikowane w mediach stają się zinternalizowane przez odbiorców,
f) integratora - scala społeczeństwo, dzięki czemu powoduje u odbiorców poczucie wspólnoty z poszkodowanymi, co przenosi się realnie na wsparcie w postaci organizacji zbiórek funduszy, niezbędnych produktów, etc.
Obraz ról społecznych dziennikarza nie byłby klarowny bez określenia funkcji, jakie pełnią media w przestrzeni społecznej. Wydaje się właściwym dokonanie tego w duchu teorii funkcjonalistycznej mediów i społeczeństwa, która wyjaśnia zjawiska społeczne w „kategoriach potrzeb społeczeństwa i jednostek”26. Owe „potrzeby” dotyczą integracji, aktywizacji, edukacji etc. W kontekście bezpieczeństwa, niektóre funkcje mediów i instytucji zarządzania kryzysowego pokrywają się. Są to m.in. funkcje:
a) informacyjna - informują o zagrożeniach, o działaniach organizacji zarządzania kryzysowego, przekazują informacje wynikające z potrzeb odbiorcy,
b) korelacyjna - interpretują motywy podjętych działań przez instytucje, tłumaczą problemy i uzasadniają podjęte decyzje, pozwalające na: zrozumienie symboliki zdarzeń, rozumienie współczesnego świata, znajomość praw, instytucji i ich funkcjonowania mechanizmów,
2s Zob. USTAWA z dnia y września 1991 r. o systemie oświaty, [w:] Dz.U. z 1004 r. Nr 156, poz. Z57Z.
26 T. Goban-Klas, Media i komunikowanie masowe. Teorie i analizy prasy, radia, telewizji, Internetu, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2009, s. 122