4292417582

208 Krzysztof Kulasza, Paweł Qromek

Pierwsze podejście zapoczątkowane przez Ralpha Lintona, a dokładnie sprecyzowane zostało przez Talcott a Parsonsa, ujmuje role jako powtarzalne zachowania jednostek zajmujących określone pozycje w stabilnym systemie społecznym i postrzegane jako zbiór oczekiwań i norm kierowanych pod adresem danych grup osób¹⁸. Drugie podejście, wskazane przez Georgea Meada, główny nacisk kładzie na dynamiczne tworzenie się ról, także przy udziale samych wykonawców¹⁹.

Determinowane są przez trzy czynniki²⁰: oczekiwania społeczne, wymiar profesjonalny, kontekst instytucjonalny.

Rys. 4 Determinanty kształtujące role społeczne Źródło M. Kostera, Postmodernizm w zarządzaniu, PWE, Warszawa 1996, s. 125.

Czynniki, które kształtują role społeczne, wpływają i przenikają się nawzajem. Osoba podejmująca pracę bierze na siebie odpowiedzialność za odpowiednie zadania, podejmuje się wejść w określoną rolę i przypisywane jej zachowania²¹. Sposób wykonywania ról zależy od przeświadczenia osoby, która w nią wchodzi. Im większe poczucie ważkości zawodu oraz predyspozycji do wykonywania go, tym łatwiejsze jest odegranie roli zawodowej w życiu społecznym.²²

18    D. Jeleniak, Praca oparta na wiedzy : praca w przedsiębiorstwach wiedzy na przykładzie organizacji high-tech, WAiP: ALK, Warszawa 2008, s. 32.

19    D. Jeleniak, Praca oparta na wiedzy: praca w przedsiębiorstwach wiedzs.32

20    M. Kostera, Postmodernizm w zarządzaniu, PWE, Warszawa 1996, s. 128.

21    M. Kostera, Postmodernizm ...dz. cyt., s. 125.

22    cf. D. Jeleniak, Praca oparta na ...dz. cyt., s. 34.