Patofizjologia i diagnostyka
nietypowo przebiegajÄ…cej
cukrzycy typu 1
Ewelina Szamocka
Praca magisterska wykonana
w Katedrze Analityki Klinicznej
Akademii Medycznej w Gdańsku
pod kierunkiem prof. dr hab. Jerzego Rogulskiego
Predyspozycja Zaburzenia
genetyczna immunolo-
giczne
Spadek
(IAA, GADA
wydzielania
Czynnik IA-2A, ICA)
insuliny
wyzwalający(?) Prawidłowe
Prawidłowa
wydzielanie
Obecny Brak
glikemia
insuliny
C-peptyd C-peptydu
Pre-diabetes Jawna
cukrzyca
Czas
Masa komórek
²
Dwa etapy rozwoju cukrzycy
Czynniki inicjujÄ…ce: Czynniki sprzyjajÄ…ce
-infekcje rozwojowi cukrzycy:
-dieta -infekcje
-dieta
Podatność Pełnoobjawowa
Autoimmunizacja
genetyczna
cukrzyca typu 1
? ?
Remisja
Brak
autoimmunizacji
Cele pracy
Opis przypadku pacjentki z nietypowo
przebiegajÄ…cÄ… cukrzycÄ… typu 1
Próba znalezienia przyczyny braku
rozwoju cukrzycy u siostry - bliz
niaczki
jednojajowej, pomimo występowania
podobnej autoimmunizacji
Opis przypadku
Rozpoznanie
Leczenie
Wywiad rodzinny
Badania laboratoryjne
Przebieg cukrzycy
Choroby współistniejące
Omówienie i
dyskusja
Chwiejny przebieg cukrzycy
Glikemie w ciÄ…gu doby  wahania od 50
do 300mg/dl bez uchwytnej przyczyny
Dzienne zapotrzebowanie na insulinÄ™ 
zmiany od 0,3 do 1,00 j/kg m.c./dobÄ™
Zmiany stÄ™\
enia peptydu C
1,2
1
1
0,78
0,8
0,68
0,6
0,4
0,35
0,4
0,3
0,2
0
8 17 19 21 26 48
czas jaki upłynął od rozpoznania cukrzycy (miesiące)
insulin
Ä™
j/kg m.c./24h
dzienne zapotrzebowanie na
Zmiany stÄ™\
enia C-peptydu u pacjentki A.T. na czczo i w 6
minucie po do\
ylnym podaniu glukagonu w czasie od
rozpoznania cukrzycy
2,5
2
2
1,6
1,5 1,5
1,4
1,5
1,2
na czczo
1,1
0,95
po glukagonie
1
0,7
0,69
0,5
0,1 0,1
0
0,2 3,7 7,5 9 11,2 14,8 16,9 21,3 28,9 46
Czas jaki upłynął od momentu rozpoznania
cukrzycy
St
Ä™\

enie C-peptydu [ng/ml]
Czy to tylko cukrzyca typu 1 ?
Zachowana zdolność wydzielnicza trzustki
Insulinooporność ?
PCOS
Mo\
liwe przyczyny niezgodności
w zachorowaniu na cukrzycÄ™
typu 1 u bliz
niÄ…t jednojajowych
Ró\
nice w zachorowaniu pomiędzy
bliz
niętami monozygotycznymi
mogą wynikać z :
Czynników środowiskowych
Mutacji somatycznych
Przypadkowych rearan\
acji w genach
immunoglobulin i receptorów kom. T
 Przypadkowej monoallelicznej ekspresji
genów
Wynik oznaczenia HLA Klasy II
Matka
HLA DRB1*04/DRB4* - DQA1*03011 - DQB1*0302 /a/
DRB1*04/DRB4* - DQA1*03011  DQB1*0304 /b/
Ojciec
HLA DRB1*03/DRB3* - DQA1*05011 - DQB1*0201 /c/
DRB1*08/# - DQA1*03011  DQB1*0302 /d/
A.T.
HLA DRB1*04/DRB4* - DQA1*03011 - DQB1*0302 /a/
DRB1*03/DRB3* - DQA1*05011 - DQB1*0201 /c/
M. T.
HLA DRB1*04/DRB4* - DQA1*03011 - DQB1*0302 /a/
DRB1*03/DRB3* - DQA1*05011 - DQB1*0201 /c/
Zmiania stÄ™\
enia przeciwciał przeciw dekarboksylazie
kwasu glutaminowego u bliz
niÄ…t
2500
2000
1500
A.T.
1000
M.T.
500
0
0,2 3,5 8,7 41
Czas jaki upłynął od rozpoznania cukrzycy u A.T. (miesiące)
anty-GAD [ng/ml]
st
Ä™\

enie przeciwciał
Zmiania stÄ™\
enia przeciwciał przeciw insulinie u bliz
niÄ…t
25
20
15
A.T.
10
M.T.
5
0
0,2 3,5 8,8 16,7 16,8
czas jaki upłynął od rozpoznania cukrzycy u A.T. (miesiące)
insulinie [U/ml]
st
Ä™\

enie przeciwciał anty-
Zmiania stÄ™\
enia przeciwciał przeciw fosfatazie
tyrozynowej
u bliz
niÄ…t
60
50 A.T.
40
M.T.
30
20
10
0
0,2 3,5
czas jaki upłynął od rozpoznania cukrzycy u A.T. (miesiące)
st
Ä™\

enie
przeciwciał
przeciw fosfatazie
tyrozynowej [U/ml]
Badanie A.T. M.T.
I pobranie II pobranie
(po insulinie)
1,9 G/l 2,1 G/l 2,1
Limfocyty
%limf G/l %limf G/l %limf G/l
44 0,84 45 0,95 36 0,76
Limfocyty T4
(CD3+, CD4+)
20 0,38 21 0,44 24 0,5
Limfocyty T8
(CD3+, CD8+)
2,2 2,1 1,5
Stosunek T4/T8
70 1,33 67 1,41 60 1,26
Limfocyty T
(CD3+)
4 0,08 4 0,08 4 0,08
Limfocyty T
aktywowane/HLA
DR
9 0,17 13 0,27 10 0,21
Limfocyty B
(CD19+)
21 0,4 19 0,4 27 0,57
Limfocty NK
(CD3-
/CD16+/CD56+)
PROLAKTYNA [mIU/L]
Po obciÄ…\
eniu
Na czczo
metoklopramidem
A.T. M.T. A.T. M.T.
643 857 4574 7695
Wartości referencyjne: na czczo 25-628 mIU/L
test z metoklopramidem: 2-5 krotny wzrost
wartości podstawowej
METFORMINA
Lek zwiększający insulinowra\
liwość
Coraz częściej stosowany w PCOS
Obni\
a stÄ™\
enie testosteronu i
androstendionu
Powoduje odpoczynek komórek
produkujÄ…cych insulinÄ™?
WNIOSKI
WNIOSKI
Autoimmunizacja wzglÄ™dem komórek ² trzustki
mo\
e występować bez jawnej cukrzycy typu 1
Stopień autoimmunizacji nie wpływa na
ujawnienie siÄ™ jawnej klinicznie cukrzycy
Miano przeciwciał przeciw składnikom
komórek ² trzustki nie Å›wiadczy o stopniu
uszkodzenia komórek wydzielających insulinę.
WNIOSKI
Istnieją dodatkowe czynniki (oprócz
autoimmunizacji), które warunkują wystąpienie
cukrzycy typu 1.
Przebieg cukrzycy typu 1 u pacjentów z
dodatkowymi zaburzeniami
endokrynologicznymi mo\
e być chwiejny
pomimo stosowania odpowiedniego leczenia.
Nie nale\
y oceniać resztkowej zdolności
sekrecyjnej komórek ² trzustki na podstawie
jednokrotnego oznaczenia c-peptydu.