120139435

174 Z ŻAŁOBNEJ KARTY

Biografistyka była mocną stroną Pani Ewy. Pisała wiele o ludziach, których znała, z którymi się przyjaźniła; należeli do nich: Romana Łukaszewska, Franciszek Sedlaczek, Maria Gutry. Niektórym luminarzom bibliotekarstwa poświęciła wiele wspomnień, w szczególności Ryszardowi Przelaskowskiemu. Jest autorką kilkunastu biogramów, w tym do Słownika pracowników książki polskiej i do Przeglądu Bibliotecznego¹.

Informowała o ważniejszych wydarzeniach: zjazdach i konferencjach międzynarodowych i krajowych bibliotekarskich, o pracy Państwowej Rady Bibliotecznej przy Ministrze Kultury i Sztuki⁹. Opracowała cykl artykułów na temat prawa bibliotecznego, omówiła realizację ustawy z 1968 r. o bibliotekach i jej akty wykonawcze¹⁰. Wiele miejsca w jej artykułach zajmują sprawy kształcenia, pragmatyki zawodowej, sylwetki zasłużonych bibliotekarzy¹¹.

Cechą charakterystyczną języka utworów publicystycznych E. Pawlikowskiej jest oszczędność słowa, rzeczowość i konkretność. Natomiast stylistyka wspomnień o wybitnych ludziach, których sylwetki chciała przedstawić, jest odmienna. Wspomnienia te cechują pieczołowicie zgromadzone fakty, wierność w przedstawianiu zdarzeń z życia i aktywności zawodowej, trafna charakterystyka, życzliwość, ale bez pomijania słabostek wielkich twórców bibliotekarstwa polskiego.

Po przejściu na emeryturę E. Pawlikowska nie straciła kontaktu z wydarzeniami w bibliotekarstwie: kilkakrotnie analizowała ustawę o bibliotekach i stan jej wykonania. Na międzynarodowym sympozjum bibliotekarzy bibliotek slawistycznych w 1974 r. w Krakowie wygłosiła referat o systemie bibliotecznym w Polsce.

Jaką pamiętają Panią Ewę jej współpracownicy? W kierowaniu zespołami ludzkimi wykazywała spokój, opanowanie, komunikatywność, szacunek dla cudzych poglądów i opinii. Te cechy charakteru w połączeniu z życzliwością i pobłażaniem dla słabości ludzkich, a nade wszystko ogromne poczucie humoru przyciągały młodych, którzy przychodzili do Niej z wieloma problemami, po dobrą radę. Miała wielu przyjaciół, z którymi zetknęła się w czasie pełnienia obowiązków służbowych, społecznych, w redakcjach.

Nie należała do ludzi wylewnych, obnoszących sukcesy, przeciwnie — miała duży dystans do swoich dokonań i niewątpliwych osiągnięć. Miałam kłopot, zwracając się do Niej z prośbą

0    rozmowę do serii wywiadów z twórcami ustawy o bibliotekach. Rozmowa kilkakrotnie rozpoczynana, mimo przyjaznej atmosfery schodziła na inne aktualne interesujące Panią Ewę zagadnienia, pomijając stawiane przeze mnie pytania i wywiad taki nigdy nie powstał. Wielka szkoda, ponieważ życiorysy pisane przez Panią Ewę były skondensowane do ostateczności i nie ujawniają wielu interesujących faktów z Jej życia i działalności. Niewiele zaprzyjaźnionych osób wiedziało o więzach pokrewieństwa łączących Ją ze Stanisławem Leszczyńskim, adwokatem

1    postępowym działaczem oświatowym, który był założycielem Towarzystwa Biblioteki Publicznej w Warszawie w 1906 r. Przeznaczył na jej budowę i rozwój niemały fundusz 71 724 ruble, a ze szczodrych jego darów skorzystały zwłaszcza zbiory starych druków i kartografii tej Bibioteki.

Krystyna Kuźmińska

Maszynopis wpłynął do redakcji 16 maja 1994

1

Janiczek Józef. W: Słownik pracowników książki polskiej. Suplement. Warszawa 1986 s. 78-79. (WspółauL^- J. Racięcka); Przelaskowski Ryszard. Tamże, s. 177-178; Sedlaczek Franciszek. Tamże, &. 194-195; Czesław Kozioł...Prz. BibL" 1969 z. 1 s. 104-105; Ryszard Przelaskowski. Tamże 1972 z. 2 s. 241-245.

⁹    Międzynarodowy zjazd bibliotekarzy w Warszawie. „Por. Bibl." 1959 nur 12 s. 340-341; Sympozjum bibliotekarzy zagranicznych bibliotek slawistycznych (Warszawa-Kraków, 20-25 V 1974 r.). ..Prz. BibL" 1974 z. 4 s. 455-456; Państwowa Rada Biblioteczna. Tamże, 1970 z. 1 s. 35-38, 1973 z. 1/2 ł 187-189.

¹⁰    Ustawa o bibliotekach i jej realizacja w latach 1968-1974. „Prz. BibL" 1975 z. 2 s. 129-138; Wyfcnr aktów wykonawczych do ustawy o bibliotekach wydanych w latach 1968-1974. ..Inf. Bibl." 1976 s. 90-94.

¹¹ Por. przyp. 4; Nagroda im. Heleny Radlińskiej za wybitne osiągnięcia w dziedzinie bibliotekoznawstwa i bibliotekarstwa. ..Por. Bibl" 1975 nr 11/12 s. 262-263, Jnf. Bibl" 1977 i. 46-49, 1980 ¹. 70-79, 1982 ł 73-76, 1983 s. 62-66, 1987 s. 219-221.