2964938758

204 FRANCUZ W SYBERYI.

syi , i jak nakazuje dzisiejsza w Francy i moda , oraz przymierze wspólną nienawiścią do Niemiec zawiązane, pochwala ów sposób kolonizowania zimnych pustkowi , który wyrzuca z łona państwa wszelkie szkodliwe lub niebezpieczne żywioły. Dobrze jeszcze, że reszta uczuć filantropijnych i ogólnie ludzkich , wzbudza w piszącym pewne ubolewanie nad nielitościwą metodą pędzenia skazańców pieszo , wśród niewygód i niedostatków dziesiątkujących ich liczbę podczas przeciągającej się w długie miesiące a nawet i lata podróży. Twierdzi atoli , iż od r. 1862 prądy litościwsze przema-gają, i wygnańcy coraz to prędzej i dogodniej stawają u smutnego celu swej krzyżowej drogi.

Wbrew ostudzeniu dawnych francuskich sympatyi dla Polaków; znalazł dla nich autor słowo uznania, acz nieco materyalnego tylko. Zapewnia on, iż gdziekolwiek po drodze znalazł lepszy hotel , porządniejszy statek , staranniej utrzymywaną pocztę _y zawsze było to dziełem i zasługą Polaka. „Wielu Polaków, skompromitowanych w ostatnich powstaniach, zesłano do Syberyi. Czynniejsi i inteligentniejsi od Rosyan, wszędzie starali się oni poprawie los swój wygnańczy. Jedni wstąpili do ad m i ni st racy i (?), drudzy poświęcili się różnym gałęziom przemysłu, pozakładali domy zajezdne, i t. p. Do nich to odnieść wypada prawdę wszystkie ulepszenia przypominające Europę w tych dalekich stronach⁴*.

Tobolsk leży nad połączeniem Tobołu z Irtyszem. Górne miasto zbudowanem jest na urwisku, do którego można dostąpić po schodach drewnianych liczących 220 stopni. Ogród publiczny, złożony z lasku brzozowego, szczyci się pomnikiem wystawionym na cześć Jermaha, który w końcu XVI wieku podbił Syberyą. Prosty Doniec zbuntowany, Jermah zamierzał na własną korzyść dokonać podboju. Widząc atoli, iż się nie utrzyma w obec tatarskiej przewagi ₉ poddał się Iwanowi Groźnemu i wyrósł na bohatera i świętego w rocznikach rosyjskich. Śmierć znalazł w nurtach Irtyszu, walcząc z Tatarami. Po nim dalsi awanturnicy ustalili rozpoczęte dzieło. Rosyjski Drang nach Osten stwierdził się założeniem Tomska w 1604, Jakucka 1632, nareszcie w 1639 dotarciem do wybrzeży Ochockiego morza.

Przez czas dłuższy Tobolsk był stolicą przyłączonych do Ro-syi dzierżaw. Dziś miasto straciło dawne znaczenie w obec rozwoju