2964938778

222 FRANCUZ W SYBERYI.

jenerała Anuczyna tłumaczy mu zagadkę: bo, jak sam dodaje, jeśli gdzie w tych stronach opłakane poprawiają drogi, dzieje się to wtedy tylko, gdy jaki wysoki urzędnik ma przejechać. A urzędników tu nie braknie: roi się wszędzie od czynowuików i oficerów, a stąd p. Cotteau słuszną robi uwagę: w Ameryce, i w ogóle we wszystkich młodych krajach najprzód kolonizują pustynie, później dopiero zarządzają odpowiedni mechanizm administracyjny. Tu na odwrót, zaczynają od ustanowienia machiny rządowej, żadnego kolka ani sprężyny nie pomijając. Jest wszystko, okrom administrowanych, jest rząd, niema prawie rządzonych. Najmniejsza czynność potrzebuje dużo czasu, pisaniny, zachodu. Angielskie przy-' słowie: Time is money, nie ma żadnego w Rosyi znaczenia. Aż strach przejmuje w obec tych zwłok , obcych gorączkowemu życiu innych, mniej trwałych i mniej wielkich organizacyi rządowych, liczących się z czasem, bo niepewnych jutra. Ten spokój, to także siła, brutalna wprawdzie i nielitościwa, ale panująca nad niecierpliwym pośpiechem innych społeczności.

W Kabarówce nasz podróżny spotyka się z ogródkiem owocowym, pełnym dzikich grusz i jabłoni, kiedy łatwo przyszłoby tu szlachetne aklimatyzować gatunki. Oko południowca raduje się widokiem latorośli winogrado wych, wprawdzie grona winne tu nie dojrzewają i tylko ocet z nich wyrabiać można, ale inne owoce dochodzą i do kultury zachęcają mimo względnej krótkości ciepłej, pory.

Kubarówlca stanowiła najbardziej ku wschodowi wysuniętą sta-cyą podróży naszego turysty. Teraz jego droga ku południowi stanowczo się zawraca wzdłuż dopływu Amuru, znacznej rzeki Ussuri której wybrzeża podzieliły między siebie pograniczne cesarstwa. Po-rzecza te i wyspy posłużyły do odnowienia w pewnym stopniu dawnych Siczy kozackich bez niepodległości Zaporożców. Osiedlono tu bądź ułaskawionych posielenców, bądź dobrowolnych emigrantów, oddając im darmo grunta, bydło, i pewien zasiłek pieniężny, oraz zabezpieczając dostawę z mąki, przez lat dwadzieścia. Kozacy ci w zamian do czterdziestego drugiego roku życia pełnią służbę wojskową i nadgraniczną. Sztuczna ta organizacya chromieje jednak i nie przyczynia się bynajmniej do podniesienia stanu tych kresowych posterunków. Owszem niedbałośc ludzka zostawia odłogiem.