36 STANISŁAW DOBRZYCKI. [367]
genet. uróćić Jcróv (zawrócić krowy), popaś hrovy, prysed jednać (zgodzić) pogrebu, któż mi jik (jabłka) bedźe zryvau?
5. Zwroty, wyrażające okoliczności czasu, miejsca, sposobu, i t. p., odmiennie niż w jęz. og.:
na pytanie kiedy? tyle casy go ńe byxio, ślubova\\ ten tydzień (w ten tydzień), v mesopusty, perse (najpierw, po raz pierwszy: „iak prysed z vojska, to perse do nas prysedu), prawe na same Trekróle, v jon-dwenta., jutro po vtorlcu pojadema, co po chwila, pod latośi rok, do razu. do raźiclcu, t; te raiiclu, v te („kćdu je v te razy prebićli zn. w tej
chwili, naraz), na jeśeńi.
na pytanie gdzie?: doma i v doma\
na pytanie jak? po śpqncku i na śpą"cku, na klqncqncku (na klęczkach), po próżnicy (na darmo), chyćóu je po leku, vznacki (na wznak), pechty obok pechtqm (piechota) i na pech ty, trochy i troski (trochę), dźe-ćom ńerada (niedobrze, niewygodnie) jiś do skony, a dyć chnń leje ńe śpas (nie na żarty), pod sumeńem vam mówę.
6. Inne użycie przyimków: byu bardzo dobry na ńego, ś nik śe ue dowe, pry stanę na uuana, prebraw śe na babę.
7. W zdaniu: ńe byn razu, a ucm razu ńe stańe, jest tylko jedno przeczenie, w jęz. og. są dwa.
3(>. Składnia w zdaniu złożonem.
1. Po comparat jest partykuła jak: wqncy jes yobesony jak zabity. lepi svoje vsy bić jak cudze pińq"dze rachovać, ja rachuje, ze latoś bywo wency jak u oni, ja perwi z tego swata zejde jak ty, — również w zwrotach i\ón jes lepsy jak ty i t. p. Obok jak zjawia się zeh: umar perwi żeli ten, lepsy Tomek żeli Franek.
2. W zdaniach względnych zastępuje się zaimek który przez co, w 1 przypadku samo, w innych razem z odpowiednią formą zaimka jl, ja, je; jest to regułą; zaimek który w znaczeniu względnego w gwarze Krz. nie istnieje.
3. Zaimek co zastępuje również spójnik że w zdaniach skutkowych: juz takt rad by w, co jaz uolcropa, tak ćurcqm kurce” ta, co rety, tak dużo, coby śe ńe zavarxxo, jak już vy rosua, co ji było śesnaśće lat.
4f. W zdaniach warunkowych ke zastępuje jeżeli, keby — gdyby: ke tak, to pude; tak chodźis, keby śledź.
5. W pytaniach ubocznych żeli, (st. poi. za, zali) zam. czy, żęliby zam. czy by: snuchali, żeli kto ńe jidźe; prośó u, żęliby se i Xłón co ńi móg ulepić.