3870136287

KPP 3/2007 77

_____ ___Problem „Prawa karnego międzynarodowego*

do porządku prawa krajowego nie może polegać na powołaniu rozwiązań jednego państwa, czy to z systemu common law, czy z kręgu państw kontynentalnych. Raczej, międzynarodowe organy sądowe muszą rozumować używając ogólnych pojęć i instytucji prawnych wspólnych dla wszystkich podstawowych systemów prawnych świata. Teza ta zakłada możliwość wyodrębnienia w nich pewnych kategorii, które mogą posłużyć do opisania podstawowych elementów wspólnych. Jednocześnie, ponieważ procesy karne międzynarodowe cechuje właściwa im odrębność od krajowego postępowania karnego, w działaniu międzynarodowych organów sądowych należy zwrócić szczególną uwagę na tę specyfikę, co z jednej strony uniemożliwia mechaniczne przeniesienie konstrukcji krajowego prawa karnego do prawa karnego międzynarodowego, ale również - z drugiej strony - zapobiega całkowitej nieprzystawalności prawa karnego międzynarodowego do konstrukcji typowych dla prawa karnego państw"⁴³. W zdaniu odrębnym do wyroku MTKJ w sprawie Erdemović⁴⁴ sędzia A. Cassese sformułował dodatkowe sprecyzowanie metodologii rozumowania prawniczego odwołującego się do zasad ogólnych prawa karnego międzynarodowego wyrażonych w ustawodawstwie krajowym: „za każdym razem, kiedy normy prawa karnego międzynarodowego posługują się pojęciami lub konstrukcjami mającymi swoją genezę w krajowych porządkach prawa karnego, dokonujący ich wykładni powinien w pierwszej kolejności ustalić, czy pojęcia te posiadają całkowicie autonomiczne znaczenie w kontekście postępowania w sprawie odpowiedzialności indywidualnej za zbrodnie międzynarodowe. Innymi słowy, czy fakt internacjonalizacji zasady lub konstrukcji prawa karnego spowodował, że rozpoczęła ona nowe życie, całkiem niezależne od konotacji krajowej doktryny prawnokarnej. Jeśli odpowiedź na to pytanie jest negatywne, należy ustalić, w jakim stopniu poddane internacjonaliza-cji pojęcie prawa karnego zostało poddane adaptacji lub uzupełnieniu koniecznemu do prawidłowego funkcjonowania zgodnego z cechami postępowania o charakterze międzynarodowym. Wymóg ten oznacza rozważenie, czy ogólny kontekst międzynarodowy i cel regulacji o tym charakterze naznaczają zaczerpnięte pojęcia prawa karnego wyraźnym odcieniem znaczeniowym. Jeżeli i na to pytanie odpowiedź jest negatywna, dokonujący wykładni normy prawa karnego międzynarodowego jest uprawniony do tego, by odwołać się bezpośrednio do krajowego prawa karnego i orzecznictwa sądów krajowych, które stosując zaczerpnięte konstrukcje poddały go stosownej interpretacji w wewnętrznym porządku prawnym".

⁴³    Furundźija, Trial Chaber II, wyrok z 10.12.1998 r., IT-95-17/1-T, pkt 178.

⁴⁴    MTKJ Appeals Chamber, wyrok z 7.10.1999 r., IT-96-22-A.