KPP 3/2007 91
_______Problem „Prawa karnego międzynarodowego"
jak przepis szczególny wyłącza przepis ogólny, wyjątków należy interpretować zawężająco, wnioskowanie a contrario.
Po analizie ram stosowania prawa karnego międzynarodowego wyznaczonych przez odpowiednią aplikację reguł Konwencji wiedeńskiej, należy wspomnieć dwie problematyczne kwestie związane z modelami dyrektyw interpretacyjnych prawa karnego międzynarodowego, wynikających z modyfikacji metod wykładni prawa ze względu na gwarancje indywidualne właściwe dla tworzenia podstawo odpowiedzialności karnej, jak również z cech charakterystycznych norm samego prawa karnego międzynarodowego. W pierwszej kolejności - wobec istoty procedur zmierzających do zapewnienia indywidualnej odpowiedzialności karnej - należy rozważyć, na ile zasada ścisłej wykładni znamion przestępstw i zakaz analogii stanowią jako emanacja zasady nullum cńmen sine lege część modelu stosowania prawa karnego międzynarodowego. Po drugie, na ile założenie o tym, że bezprawie zbrodni prawa karnego międzynarodowego jest wyrażane pierwotnie w normach zwyczajowych prawa międzynarodowego, o charakterze ius cogens i generujących obowiązki erga omnes, wpływa na przyjęcie dyrektywy wykładni ukierunkowującej wysiłek interpretacyjny w stronę zapewnienia z nimi zgodności norm statutu trybunału.
Konwencja wiedeńska nie wspomina o możliwości istotnej zmiany wprowadzanego przez nią katalogu dyrektyw interpretacyjnych. Jest to
0 tyle zrozumiane, że - jak podnoszono - wyraża ona te wskazów interpretacyjne, które uzyskały status norm zwyczajowych i są powszechnie akceptowane. W wielu jednak państwach - obok ogólnego modelu wykładni
1 stosowania prawa - przyjmuje się, że podstawową dyrektywę wykładni przepisów prawa karnego stanowi nakaz interpretacji ścisłej (literalnej) wszystkich przepisów prawnych, tj. takiego odczytywania zwrotów językowych, aby - przy użyciu dopuszczalnych metod wykładni językowej, a nawet, gdy to konieczne, systemowej i celowościowej - nie odstąpić od jak najbardziej jednoznacznego sposobu rozumienia tekstu prawnego, chyba że istnieją ważne racje, by nadać im interpretację rozszerzającą lub zwężającą. W najbardziej typowym przypadku wykładnia literalna będzie efektem zastosowania dyrektyw językowych, a więc przypisania znaczeń, jakie pojęcia mają w języku ogólnym, korzystania z definicji legalnych lub posługiwania się znaczeniem, jakie ustawa w sposób mniej wyraźny nadaje pewnemu terminowi (np. a contrario przez użycie w ustawie dwóch wyrazów synonimicznych, zakaz wykładni homonimicznej lub synonimicz-nej), ustalania znaczeń zastosowanej redakcji tekstu zgodnie z zasadami składni języka polskiego. Prowadzić do niej będą również takie zasady