3870136300

_________Problem „Prawa karnego międzynarodowego* KPP 3/2007

"    55

wzmagania się dysproporcjonalności narodowej i krajowej części (na rzecz tej pierwszej) norm regulujących dane zagadnienie wskutek procesów międzynarodowego ujednolicenia prawa¹. Wskazuje się też, że jednym ze sposobów konceptualnego radzenia sobie z tego rodzaju procesami jest posługiwanie się przy opisywaniu istoty danej grupy norm materialnych, ustrojowych i procesowych pojęciami funkcjonalnymi lub koncepcjami kompleksowych dziedzin prawa. Ich zaletą jest możliwość w miarę elastycznego objęcia niejednolitych pod względem charakteru normatywnego zjawisk prawnych, w szczególności potencjał do wyróżnienia kształtujących się nowych dyscyplin specjalizacji prawniczej. Tak też w literaturze napotkamy m.in. pojęcie prawa karnego międzynarodowego sensu largo, które obejmie wszystkie procesy internacjonalizacji prawa, prawo karne międzynarodowe sensu stricto, które będzie rozumiane jako zespół norm prawnomiędzynarodowych tworzących podstawy indywidualnej odpowiedzialności karnej jednostki realizowanej przed międzynarodowymi organami sądowymi, transnarodowe prawo karne, które będzie obejmowało kompleks norm współpracy w zakresie przestępczości transgranicznej², w końcu - europejskie prawo karne, a więc zespół norm, procedur i instytucji związanych z intensyfikowaniem współpracy w sprawach karnych w ramach Unii Europejskiej.

Jakkolwiek by nie postąpić, istniejące zjawiska wymagają należytej uwagi. Żadna z koncepcji pojęciowych nie będzie w stanie zunifikować pewnych procesów lub usunąć źródła problemów prawnych, ale może być podstawą do wypracowania w miarę spójnych systemowo rozwiązań. Ogniskując dalsze rozważania na tym, co zwykło się nazywać prawem karnym międzynarodowych sensu stricto³, w pierwszej kolejności zwrócę uwagę na to, w jaki sposób można wydobyć istotę tego zespołu norm z procesów internacjonalizacji prawa karnego, traktując go jako część prawa międzynarodowego (pkt 2). W dalszej kolejności przedstawię analizę źródeł (pkt 3) oraz metody wykładni prawa karnego międzynarodowego (pkt 4). Równolegle, wraz z analizą kolejnych zagadnień, postaram się pokazać relacje, jakie zachodzą między systematyką prawnomiędzy-narodową a penalną treścią norm prawa karnego międzynarodowego,

1

   J. Gilas, Systemy normatywne w stosunkach międzynarodowych, Warszawa-Poznań-Toruó 1981, s. 95.

2

   Zob. szerzej N. Boister, Transnational Criminal Law?, „European Journal of International Law" 2003, nr 5, s. 953-976.

3

   W tym znaczeniu, precyzowanym w trakcie szczegółowych rozważań, będę posługiwał się dalej pojęciem prawa karnego międzynarodowego, chyba że w tekście wprost powołane zostanie inne jego rozumienie.