5332217631

Książko, którą czytam

Jerzy Stefan Ossowski

Gałczyński jako medium

- To j a stworzyłem łitirombaizm. Pan rozumie? Niech się pan tylko wstu cha Wszystko jest właściwie, dźwięk - titiromba; Ojczyzna - titiromba; zie mia - titiromba; nacjonalizm - titiromba; idea - titiromba... Pan się wsłuchał? - Tak. A antysemityzm? - Antysemityzm to nie jest titiromba. To w ogóle nie ma poziomu.

Tak się kończył, cytowany w omawianej poniżej książce, dialog utalentowanego poetycko Chryzostoma Hirszfelda z redaktorem endeckiego „Prosto z mostu”, w którego postać wcielił się K. I. Gałczyński, zamieszczając w satyrycznej rubryce tegoż tygodnika parodię wywiadu prasowego. Tę, jak wynika to już choćby tylko z przywołanego cytatu, ciekawą - i zawierającą wiele dotychczas nieznanych materiałów - książkę napisał Tomasz Stępień.

Od początku związany z Uniwersytetem Śląskim, a ostatnio także z Katedrą Polonistyki Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej, jako autor pionierskich monografii naukowych: Kabaret Juliana Tuwima (1986), O satyrze (1996) oraz zbioru interdyscyplinarnych rozpraw Zabawa-Poetyka-Polityka (2002), jest prof. T. Stępień cenionym i znanym badaczem związków literatury z kulturą, a zwłaszcza z tymi jej domenami, które opierają się na społecznych procesach komunikowania symbolicz-nego. Swoje zainteresowania socjologią poetyki 152 tuwimowskich kabaretianów - których w roku - 2002 byl edytorem - poszerzył następnie o badania na obszarze od XIX-wiecznych „Wiadomości Brukowych” (1816-1822), aż po kabaret Olgi Lipińskiej i Mirona Białoszewskiego. W' tym rozległym spectrum problemowym interesowała go przede wszystkim satyra, jej rozwój historyczny, powinowactwa genologiczne, jej ide owo-estetyczne oraz komunikacyjne zaplecze, służące celom politycznym, publicystycznym i ludycznym. Temu szerokiemu zakresowi zagadnień i analiz kulturowo-literackich towarzyszy imponujący, nowoczesny warsztat metodologiczny, w którym komplementarnie łączy Stępień socjologię form literackich z perspektywami komunikacji kulturowej.

Ponieważ dotychczas najwięcej uwagi poświęcił Dwudziestoleciu, to niejako z natury rzeczy zaczął zajmować się badaniem związków za-

Konspekt nr 4/2006 (27)