7682570622

Dualny system kształcenia zawodowego w Polsce - szanse i bariery wdrożenia. Dr Ewa Lechman 26 listopada 2012

gruncie systemu kształcenia zawodowego w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem potencjalnej możliwości formalnego wdrożenia dualnego (przemiennego) systemu kształcenia zawodowego.

Dualny system kształcenia zawodowego - idea, korzyści, bariery.

Chcąc efektywnie funkcjonować w warunkach współczesnej gospodarki, od podmiotów na niej funkcjonujących wymaga się wysokiej elastyczności, umiejętności konkurowania, efektywnego wykorzystania najnowszych technologii, oraz gotowości do ciągłego zdobywania wiedzy oraz umiejętności. Powstawanie tzw. „Gospodarki Opartej na Wiedzy”, gdzie zasadniczą rolę odgrywają wiedza i umiejętności, wymusza konieczność ciągłego dostosowywania się do jej rosnących wymogów. Zmiany struktury gospodarek, nowe rozwiązania prawne, zmieniające się uwarunkowania makroekonomiczne, będące między innymi skutkiem prowadzonej polityki społeczno-ekonomicznej państwa, wymagają od działających na rynkach podmiotów umiejętności ciągłych dostosowań. Kwestia ta dotyczy w dużej mierze rynku pracy w tym: jakości podaży pracy oraz zgłaszanego popytu, który w sposób bezpośredni determinuje poziom przeciętnej produktywności w danej gospodarce. Popyt na pracę (zgłaszane zapotrzebowania na pracowników przez przedsiębiorców) jest wypadkową zmieniającej się struktury gospodarki (zmiennych relacji między sektorem usług, sektorem przemysłu oraz sektorem rolnym w tworzeniu krajowej produkcji finalnej), postępu technologicznego, uwarunkowań instytucjonalnych i prawnych, oraz zmian popytu na rynku dóbr i usług. Z drugiej strony istniejąca podaż pracy (osoby zatrudnione oraz takie, które są gotowe to zatrudnienie podjąć przy danych warunkach płacowych), jej struktura oraz jakość, jest w znacznej mierze pochodną funkcjonującego w kraju systemu edukacji. Zapewnienie możliwie najwyższej kompatybilności między popytem na pracę a podażą pracy jest, więc niesłychanie istotne z punktu widzenia produktywności całej gospodarki. Owa kompatybilność między dwiema stronami rynku pracy warunkuje jego sprawne funkcjonowanie oraz efektywność, co znajduje odzwierciedlenie w niskiej stopie bezrobocia ogólnego — w tym przede wszystkim niskim udziale bezrobocia strukturalnego oraz długotrwałego (chronicznego). Wysokie stopy bezrobocia strukturalnego oraz chronicznego są negatywnym skutkiem strukturalnych niedopasowań na rynku pracy, oraz wyraźnym sygnałem, że tego typu problemy się na rynku pojawiają.

Z doświadczeń gospodarek takich jak Niemcy, Szwajcaria, czy Austria, można wywnioskować, że narzucone rozwiązania instytucjonalno-prawne regulujące z jednej strony system kształcenia zaś z drugiej, narzucające ramy współpracy pomiędzy sferą przedsiębiorców a sferą edukacyjną mogą się w sposób istotny przyczynić do sprawniejszego funkcjonowania rynku pracy. Przykładem takiego systemowego rozwiązania jest dualny (przemienny) system kształcenia zawodowego.

2