Dualny system kształcenia zawodowego w Polsce - szanse i bariery wdrożenia. Dr Ewa Lechman 26 listopada 2012
kształcenia zawodowego. W pozostałych wymienionych krajach odsetek ten kształtuje się na poziomie 30-35% uczniów. Oprócz wymienionych gospodarek, wspomniany system kształcenia dualnego funkcjonuje w Europie w: Finlandii, Turcji, Norwegii, Szwecji, Rosji, Wielkiej Brytanii. Spoza krajów Europejskich, można do tego grona zaliczyć również: Stany Zjednoczone, Australię, Indie, Japonię, Meksyk, Koreę Południową, Nową Zelandię, Paragwaj.
Za najbardziej efektywny uważa się system funkcjonujący już od ponad 50 lat w Niemczech. Powoduje to, że system niemiecki często jest przytaczany, jako wzór „do naśladowania” i inne gospodarki próbują wdrożyć system działający w oparciu o analogiczne działania jak system niemiecki. Celem nadrzędnym funkcjonującego w Niemczech systemu kształcenia dualnego jest uzyskanie wysokiej efektywności pracy (produktywności pracy), dzięki wprowadzeniu systemowych rozwiązań pozwalających na formalne łączenie nauki teoretycznej z nauką praktyczną wybranego zawodu. Korzyści wynikające z systemu niemieckiego są widoczne dla 3 grup podmiotów rynkowych: samych uczniów (przyszłych pracowników) w tym również jednostek edukacyjnych, przedsiębiorstw oraz państwa. Przyjęte w Niemczech rozwiązania mają bezpośredni wpływ na krajowy rynek pracy.
System ten wymusza niejako ciągły monitoring popytu na pracę zgłaszanego przez sektor przedsiębiorstw prywatnych, i tym samym elastyczne dostosowywanie oferty edukacyjnej szkół zawodowych tak, aby móc ten popyt zaspokoić. Tym samym daje to realną możliwość obniżenia do minimum tak zwanego bezrobocia strukturalnego, którego przyczyn upatruje się właśnie w rynkowym niedopasowaniu struktury popytu na pracę (zgłaszanego przez przedsiębiorców) do podaży pracy (ofert pracy). Niemiecki dualny system kształcenia zawodowego uważa się za efektywny, co znajduje odzwierciedlenie we wskaźnikach makroekonomicznych gospodarki niemieckiej.
Poniżej zostanie przeprowadzona ilościowa analiza podstawowych zmiennych makroekonomicznych dla 6 krajów Europy (Austrii, Niemiec, Holandii, Republiki Czeskiej, Węgier oraz Szwajcarii), gdzie funkcjonuje system dualny, oraz dla Polski (gdzie jest rozważane wprowadzenie tego systemu). Dane statystyczne pochodzą z baz: Eurostat, OECD oraz World Development Indicators (baza Organizacji Narodów Zjednoczonych). Za okres analizy przyjęto lata 2000-20101.
W tabeli 1, widzimy porównanie wartości produktu krajowego brutto w przeliczeniu na jednego zatrudnionego (na jednostkę pracy) w latach 2000 oraz 2010. W badanym okresie średnia wartość
6
Braki danych w niektórych przypadkach wynikają z ich niedostępności z analizowanych bazach danych.