Dualny system kształcenia zawodowego w Polsce - szanse i bariery wdrożenia. Dr Ewa Lechman 26 listopada 2012
System ten jest uważany za rozwiązanie systemowe pozwalające na podniesienie efektywności funkcjonowania rynku pracy, przede wszystkim z punktu widzenia pracodawców. Ideą dualnego systemu kształcenia zawodowego jest równoległe — dwutorowe — kształcenie w szkole zawodowej, gdzie uczeń zdobywa przede wszystkim wiedzę teoretyczną, oraz w wybranym zakładzie pracy, gdzie odbywa praktyczną naukę zawodu. Zasadniczą zaletą takie rozwiązania jest dostosowanie treści nauczania (budowa ramowego planu kształcenia teoretyczno-praktycznego) do rzeczywistych potrzeb przedsiębiorców (czyli zgłaszanego popytu na pracę), co jest możliwe dzięki przepływowi informacji między przedsiębiorcami a szkołami zawodowymi. Podjęcie współpracy między danymi dwoma grupami podmiotów rynkowych powoduje, że szkoły kształcą w zawodach na które istnieje realne zapotrzebowania na lokalnym (regionalnym) rynku pracy. Tym samym zapobiega to powstawaniu bezrobocia strukturalnego w gospodarce.
Z punktu widzenia mikroekonomicznego, korzyści z wdrożenia dualnego systemu kształcenia są obopólne, zarówno dla przedsiębiorców jak i dla samych uczniów. Z perspektywy przedsiębiorstwa korzyści wynikająca z uczestnictwa w dualnym systemie kształcenia zawodowego, można zidentyfikować jako następujące:
1. Przedsiębiorca kształci ucznia według własnych potrzeb, wymogów i standardów. Wielu przedsiębiorców jest zdania, że trudno jest znaleźć na rynku osoby, w pełni spełniające stawiane przez nich wymagania - kwalifikacje, doświadczenie praktyczne, cechy osobowościowe,
2. Pracodawca ma możliwość „wyboru” ucznia przyjmowanego na praktykę, co minimalizuje błędy (nietrafne decyzje) popełniane często przy standardowej rekrutacji,
3. Ważnym elementem wzięcia przez przedsiębiorcę udziału w systemie dualnym jest to, że firmy przyjmujące uczniów na praktyki zawodowe „zyskują” prawo używania logo z napisem „to przedsiębiorstwo kształci” co jest traktowane jako forma reklamy (działania marketingowe). Przedsiębiorcy zyskują reputację na rynku pracy, co wpływa pozytywnie na postrzeganie ich firmy na rynku,
4. Przedsiębiorcy postrzegają udział w kształceniu zawodowym jako długoterminową inwestycję we własnych pracowników,
5. Pozyskanie relatywnie „taniego” pracownika,
6. System umożliwia zapewnienie ciągłości zawodów — tyczy się do przede wszystkim branży rzemieślniczej, gdzie tradycje odgrywają szczególną rolę.
Z perspektywy uczniów, korzyści z uczestnictwa w dualnym systemie kształcenia zawodowego, można zidentyfikować następująco:
1. Uczeń zdobywa doświadczenie bezpośrednio u potencjalnego przyszłego pracodawcy,
3