Dualny system kształcenia zawodowego w Polsce - szanse i bariery wdrożenia. Dr Ewa Lechman 26 listopada 2012
ogółem1 2, wzrost produktywności pracy czego efektem będzie wzrost wytworzonej w kraju wartości dodanej w przeliczeniu na 1 zatrudnionego.
W systemie ważne jest również to, że dla uczniów konieczność samodzielnego poszukiwania i aplikowania do wybranego zakładu pracy oznacza często pierwsze zderzenie z realiami rynku pracy, wymogami pracodawców oraz istniejącą na tym rynku konkurencją. Takie doświadczenie daje młodym ludziom szansę oceny własnych szans na rynku pracy, skonfrontowanie posiadanych umiejętności w relacji do innych. Jednocześnie uczy ich to samodyscypliny oraz odpowiedzialności za wybraną ścieżkę zawodową.
Trzeba również nadmienić, że system dualnego kształcenia zawodowego ma pewne wady. Przede wszystkim należy zwrócić uwagę, że jego efektywne działania jest w dużej mierze uwarunkowane bieżącą koniunkturą gospodarczą. Istnieje ryzyko, że w przypadku kryzysu gospodarczego, skłonność przedsiębiorstw do przyjmowania praktykantów zasadniczo spadnie, co obniży drożność całego systemu. Owa wrażliwość na cykl koniunkturalny jest widoczna w gospodarce Niemiec, gdzie obserwuje się w ostatnich latach spadek ofert miejsc na praktyki ze strony przedsiębiorstw.
Czy warto? — analiza porównawcza wybranych krajów i Polski
Dążąc do wypracowania efektywnego systemy kształcenia zawodowego w Polsce, na wstępie warto się przyjrzeć gospodarkom, w których taki system funkcjonuje. W założeniu system dualny ma przyczynić się do łagodzenia między innymi problemów pojawiających się na rynku pracy związanych, na przykład, z permanentnym niedopasowaniem struktury popytu na pracę do podaży pracy. Jak wiadomo jest to jedna z głównych przyczyn bezrobocia (tzw. bezrobocia strukturalnego), które często ma charakter długookresowy. Ponadto efektywny system kształcenia ma silny dodatni wpływ na przeciętny poziom produktywności pracy, co przekłada się wprost na dochody czynników pracy a tym samym wytworzoną w gospodarce wartość dodaną.
W Europie funkcjonuje 6 gospodarek, których przykłady często się przytacza, kiedy mowa o dualnym systemie kształcenia zawodowego. Są nimi: Szwajcaria, Niemcy, Republika Czeska, Węgry, Holandia oraz Austria. Zdecydowanymi liderami w badanym obszarze są gospodarki Szwajcarii, Niemiec oraz Czech, gdzie odpowiednio 87%, 69% oraz 58%" uczniów szkół zawodowych oraz technicznych zdobywa wiedzę oraz kwalifikacje w dualnym systemie
5
Mowa tu o bezrobociu rejestrowanym.
Kabaj M., Strategie i programy przeciwdziałania bezrobociu, Scholar, Warszawa 2004.