O motywacji do nauki
4. Zachowania nauczycieli demotywujące uczniów2
1. Nauczyciel czeka krócej na odpowiedź ucznia mającego kłopoty z uczeniem się.
2. Słabemu uczniowi, który nie odpowiedział lub odpowiedział błędnie, nauczyciel odpowiada sam lub prosi o wyjaśnienie innego ucznia.
3. Za niepowodzenia częściej krytykuje słabego ucznia.
4. Za powodzenie rzadziej chwali słabszego ucznia.
5. Nie udziela informacji zwrotnej słabszego ucznia na lekcji.
6. Poświęca mniej uwagi słabym uczniom i rzadziej wchodzi z nimi w interakcje.
7. Rzadziej wzywa słabych uczniów do odpowiedzi lub zadaje im łatwiejsze pytania.
8. Ogólnie mniej wymaga od słabszych uczniów.
9. Wykazuje mniejszą zażyłość ze słabymi uczniami - rzadziej się uśmiecha.
10. Stosuje wobec słabszych uczniów okrojoną wersję programu - proste treści, nacisk na ich odtwarzanie, zadania służące wyćwiczeniu nawyków zamiast myślenia.
5. Psychologia w służbie edukacji i rozwoju człowieka
Wśród nauk o człowieku ważne miejsce zajmuje psychologia, która bada prawa zachowania, czynniki środow iskowe i osobowościowe, które nim kierują. Bada zagadnienia spostrzegania, zapamiętywania, myślenia. Formułuje twierdzenia o prawach motywacji, emocjach i rozwoju człowieka. Na przestrzeni wielu lat psychologowie sformułowali różne koncepcje człowieka. Mają one wpływ na szkolę, na metody wychowania i uczenia. A ponieważ praktyka zmienia się przecież pod wpływem nabywania wiedzy' o procesie uczenia się, o ludzkiej inteligencji, o rozwoju człowieka, każda z tych psychologicznych koncepcji jest modyfikowana, uzupełniana o nowe wnioski i spostrzeżenia. Wszystkie są obecne w edukacji - w mniejszym lub w większym stopniu: w organizacji pracy na lekcji, w metodach pracy z uczniem oraz w wychowaniu. To, jakie cele wychowawcze i jakie techniki i metody nauczania wybierze nauczy ciel, jak będzie zachowywać się klasa, zależy w pewnym stopniu od jego poglądów na proces uczenia się - nauczania. Każdy nauczyciel posiada przecież przekonania, zna różne teorie dotyczące uczenia się. Jedni z nas kontrolują wszystkie działania uczniów, inni pozwalają na margines samodzielności. Warto zastanowić się, jakie są nasze nauczycielskie poglądy w tej kwestii i skąd czerpiemy w iedzę na temat motywowania uczniów. Która z psychologicznych koncepcji wychowawczych ma na nas największy wpływ? W europejskich szkołach występuje tendencja do wiązania różnych elementów - proponuje się metody i techniki mające źródło w koncepcji poznawczej i humanistycznej lub w poznawczej i behawiorystycznej. Behawioryści w centrum procesu nauczania - uczenia się, jak wiemy, staw iają nauczyciela - to on organizuje całą
Brophy J., Motywowanie uczniów do nauki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002, s. 90 SODMiDN
I I SAMORZĄDOWY OŚRODEK DORADZTWA METODYCZNEGO 1 DOSKONALENIA NAUCZYCIELI W KIELCACH