9172402148

PRZEGLĄD BIBLIOTECZNY 1999 z. 4 PL ISSN 0033-202X

LUCJAN BILIŃSKI

NORMY I WSKAŹNIKI W BIBLIOTEKACH PUBLICZNYCH

Regulacje prawne z lat 1962-1999 dotyczące: wielkości obsady bibliotek, kwalifikacji bibliotekarskich do zajmowania określonych stanowisk, bibliotek dla dzieci, wielkości zakupu nowości, projektowania lokali bibliotecznych, bibliotek szpitalnych, bibliotek zakładowych, wydajności pracy przy typowych czynnościach bibliotekarskich i bibliograficznych.

WSTĘP

Bibliotekarze zawsze domagali się stworzenia podstaw formalnoprawnych do określania norm lub wskaźników dotyczących różnych dziedzin bibliotekarstwa. Dotyczyło to przede wszystkim pracowników bibliotek publicznych. Presja na ustanawianie owych norm była tym większa, im braki i niedostatek bibliotek był bardziej odczuwalny. Wydawało się bowiem, że warunki ustalone standardami łatwiej jest wyegzekwować od organizatora biblioteki. Ponadto doświadczenia z minionej przeszłości kazały postępować zgodnie z ustalonymi normami i wskaźnikami, bo wtedy wszyscy czuli się bardziej bezpiecznie. Jednak nie to było główną przyczyną wprowadzania norm i wskaźników, ale potrzeby doskonalenia funkcjonowania bibliotek i pełniejszego zaspokajania zainteresowań ich czytelników. Przypomnijmy, że były to m.in.: wskaźniki w sprawie zatrudnienia w bibliotekach; wymagania dotyczące kwalifikacji uprawniających do zajmowania określonych stanowisk w bibliotekach; normy zaopatrzenia bibliotek w nowości wydawnicze; normatywy techniczne projektowania bibliotek; wskaźniki dotyczące wykonywania niektórych typowych prac bibliotekarskich i bibliograficznych. Ponadto dla bibliotek publicznych bardzo istotne były normy odnoszące się do bibliotek szpitalnych i zakładowych, ponieważ wszystkie te biblioteki miały charakter publiczny i nawzajem się uzupełniały (niektóre filie bibliotek publicznych pełniły funkcje bibliotek szpitalnych, wiele bibliotek zakładowych traktowano jako środowiskowe biblioteki publiczne).