9965379350

1. Zasady prawidłowego żywienia, ocena sposobu i'

■    są opracowane nie dla pojedynczych osób, lecz dla poszczególnych grup, wyróżnionych według wieku, płci, stanu fizjologicznego i aktywności fizycznej,

■    wyrażone w przeliczeniu na jedną osobę (jako reprezentanta grupy), o określonej masie ciała, wzroście, wskaźniku BMI (ang. body mass index) i zdefiniowanej aktywności fizycznej,

□ odnoszą się do składników odżywczych rzeczywiście spożytych,

■    z wyjątkiem norm na energię mogą przewyższać zapotrzebowanie większości osób w obrębie grup,

o nie muszą być realizowane każdego dnia, lecz w zależności od składnika w okresie kilku lub więcej dni,

■    zakładają zawsze pewną żywieniową jakość żywności, decydującą o biodostępności zawartych w niej składników,

0 zalecając spożywanie określonych ilości danego składnika odżywczego, zakładają, że zapotrzebowanie organizmu na energię i pozostałe składniki odżywcze zostało zaspokojone.

W 2008 r. ukazały się nowe normy dla ludności Polski, opracowane przez pracowników Instytutu Żywności i Żywienia w Warszawie. Zostały ustalone na trzech poziomach: EAR (Estimated Average Requirement) - średniego zapotrzebowania grupy, RDA (Recommended Dietary Allowances) — zalecanego spożycia i Al (Adequate Intake) - wystarczającego spożycia. Normy ustalone na poziomie średniego spożycia (EAR) określają taką ilość składnika odżywczego, która pokrywa dzienne zapotrzebowanie 50% osób w grupie. Normy ustalone na poziomie zalecanego spożycia (RDA) określają taką ilość składnika odżywczego, która pokrywa zapotrzebowanie na ten składnik u 97,5% osób w danej grupie. Normy na poziomie wystarczającego spożycia (Al) pokrywają zapotrzebowanie na składniki odżywcze prawie wszystkich osób w grupie. Normy żywienia dla ludności Polski zamieszczono na końcu podręcznika (załącznik nr 1).

Ocena sposobu żywienia

W celu określenia, w jakim zakresie w różnych populacjach są wypełniane zalecenia żywieniowe, a zatem czy poszczególne składniki odżywcze są dostarczane w odpowiednich ilościach, prowadzi się różnego rodzaju badania populacyjne i indywidualne. Ocena sposobu żywienia w połączeniu z badaniem stanu odżywienia umożliwia zapobieganie niepożądanym skutkom wadliwego żywienia i przeciwdziałanie występowaniu chorób cywilizacyjnych, takich jak: miażdżyca, otyłość, cukrzyca, niektóre nowotwory.

Obecnie do oceny sposobu żywienia różnych grup ludności najczęściej wykorzystuje się cztery podstawowe rodzaje wywiadów żywieniowych oraz ich modyfikacje. Są to: n wywiad o spożyciu w ciągu ostatnich 24 godzin poprzedzających badanie,

■ wywiad częstotliwościowy,