9965379367

1. Zasady prawidłowego żywienia, ocena sposobu żywienia

Kwasy tłuszczowe	Główne źródło
nasycone	produkty pochodzenia zwierzęcego (mięso, produkty mleczne), niektóre oleje (palmowy, kokosowy), tłuszcze smażalnicze (twarde margaryny, smalec)
trans	tłuszcze smażalnicze, wyroby cukiernicze i czekoladowe, żywność typu fastfood
jednonienasycone	oliwa z oliwek, olej rzepakowy
wielonienasycone n-6	olej sojowy, słonecznikowy, kukurydziany
wielonienasycone n-3	ALA* - olej rzepakowy, sojowy
	EPA/DHA* - tłuste ryby morskie, kapsułki

*ALA - kwas a-linolenowy, EPA - kwas eikozapentaenowy, DHA - kwas dokozaheksaenowy.

przy współistniejącej hipertriglicerydemii. Wysokowartościowym tłuszczem jest olej rzepakowy lub oliwkowy ze względu na dużą zawartość jednonienasyconych kwasów tłuszczowych. Oleje te mogą być stosowane zarówno na zimno (np. do sałatek), jak i do obróbki termicznej pokarmów. Inne oleje można stosować na zimno. Do smarowania pieczywa są preferowane margaryny o bardzo malej zawartości izomerów trans nienasyconych kwasów tłuszczowych (< 1%). U osób z wysokim stężeniem cholesterolu są wskazane margaryny z dodatkiem stanoli lub steroli roślinnych.

6.    Składniki diety - białka. Nie ma dowodów wskazujących na związek między jakością spożywanego białka a rozwojem miażdżycy i ryzykiem sercowo-naczynio-wym. Zaleca się spożywanie chudego mięsa oraz produktów mlecznych nisko-tłuszczowych.

7.    Składniki diety - węglowodany. Powinny odpowiadać za pokrycie większości zapotrzebowania energetycznego organizmu. Źródłem węglowodanów powinny być przede wszystkim węglowodany o niskim lub średnim indeksie glikemicznym ^{(< 70)}-

8.    Składniki diety - warzywa i owoce. Stanowią ważne źródło witamin, flawono-idów, minerałów i błonnika. Każda dodatkowa porcja warzyw i owoców w diecie zmniejsza ryzyko incydentów sercowo-naczyniowych o 4%, a udaru mózgu o 5%. Połączenie zwiększonego spożycia warzyw, owoców oraz produktów mlecznych z ograniczeniem spożycia soli (dieta DASH) jest bardziej efektywne w redukcji ciśnienia tętniczego niż sama restrykcja soli. Zalecenie spożywania warzyw i owoców może skutkować zmniejszeniem ciśnienia skurczowego o ok. 4 mm Hg, a rozkurczowego o 1,5 mm Hg. Warzywa i owoce należy spożywać co najmniej 5 razy dziennie (łącznie co najmniej 400 g dziennie). Ich wartość energetyczna (szczególnie słodkich owoców i warzyw) powinna być uwzględniona w bilansie energetycznym organizmu.

9.    Składniki diety - witaminy, błonnik, składniki mineralne:

■ witaminy E, C oraz karotenoidy pochodzące ze źródeł naturalnych są nie-