1. Zasady prawidłowego żywienia, ocena sposobu żywienia Tabela 4. Ocena typu otyłości z wykorzystaniem wskaźnika WHR
Otyłość androidalna typ „jabłko" |
Otyłość gynoidalna typ „gruszka" | |
Mężczyźni |
WHR > 1 |
WHR < 1 |
Kobiety |
WHR > 0,8 |
WHR < 0,8 |
cza 88 cm, a u mężczyzn 102 cm wg kryteriów amerykańskich (NCEP - ATP III, 2001) lub 80 cm u kobiet i 94 cm u mężczyzn według kryteriów europejskich (IDF - International Diabetes Federation, 2005).
Badania antropometryczne oceniające składniki ciała w żywym organizmie opierają się na założeniu, że ciało człowieka zawiera pod względem chemicznym dwie składowe: tłuszcz i tzw. beztłuszczową masę ciała. Zawartość tłuszczu w ciele można wyznaczyć na podstawie pomiarów fałdów skórno-tłuszczowych. Pomiary prowadzi się głównie nad mięśniem dwugłowym ramienia (biceps), nad mięśniem trójgłowym ramienia (triceps), pod dolnym kątem łopatki i nad talerzem biodrowym. Beztłuszczowa masa ciała składa się z mięśni, innych tkanek miękkich (bez tkanki tłuszczowej) oraz kości. Ocena zawartości tkanki mięśniowej jest dobrym wskaźnikiem rezerw białka w organizmie. Podczas długich okresów niedożywienia zmniejszenie rezerw białkowych następuje równolegle do spadku masy mięśniowej. Jako wskaźnik zmian masy mięśniowej i stanu odżywienia organizmu białkiem jest stosowany pomiar obwodu ramienia.
Badaniom biochemicznym poddaje się zwykle osoby, u których wyniki przeprowadzonych wcześniej badań ogólnolekarskich i antropometrycznych odbiegają od norm. W badaniach tych przeprowadza się testy informujące o zawartości składników odżywczych w płynach ustrojowych, poziomie wydalania składników odżywczych z moczem lub kałem oraz o funkcjonalnych konsekwencjach niedoborów poszczególnych składników odżywczych. Specjalistyczne testy biochemiczne pozwalają ocenić stan odżywienia białkowego, witaminowego, mineralnego (tab. 5) oraz gospodarkę lipidową.
Ocenę stanu odżywienia energetyczno-białkowego przeprowadza się na podstawie wskaźnika BMI wyliczonego po uwzględnieniu indywidualnych danych.