i zdr

o

wie

C1

nr 157 (2279) 12 SIERPNIA 2008

P

odziału zysku, który osiągnął samo-
dzielny publiczny zakład opieki zdro-

wotnej, dokonuje kierownik jednostki po
uzyskaniu w tej sprawie opinii rady społecz-
nej. Nagrody z wypracowanego przez
SP ZOZ zysku stanowią formę wynagrodze-
nia. Podlegają więc opodatkowaniu podat-
kiem dochodowym od osób fizycznych. Po-
nadto od wartości nagród brutto potrąca się
składki na ubezpieczenia społeczne i na
ubezpieczenia zdrowotne.

więcej strona C2

Rozliczanie sprzedaży samochodu
i urządzeń medycznych

Lekarze oraz inne osoby prowadzące prywatną praktykę lub niepubliczne zakłady opieki
zdrowotnej kupują środki trwałe i wartości materialne, które są wykorzystywane w takiej
działalności. Gdy chcą je sprzedać, a ich wartość jest wyższa niż 1,5 tys. zł, muszą zapłacić
podatek.

Czytaj str. C4

CZAS PRACY LEKARZY

Dziś, w godz. 14.00–16.00, pod nr tel. (0-22) 531
49 72, Kamil Giereś będzie odpowiadał na pytania
dotyczące czasu pracy lekarzy.

TEMAT TYGODNIA

Księgowanie przychodów

Zakładanie

niepublicznego ZOZ

Warunkiem niezbędnym do
prowadzenia niepublicznego
zakładu opieki zdrowotnej jest
m.in. wpis do rejestru prowa-
dzonego przez wojewodę.

Niepubliczny zakład opieki zdro-
wotnej (NZOZ) mogą założyć za-
równo osoby fizyczne, jak i osoby
prawne. Aby go utworzyć, osoby

fizyczne muszą przede wszystkim zarejestrować
działalność gospodarczej poprzez wpis do ewiden-
cji tej działalności. W przypadku osób prawnych
niezbędna jest rejestracja w Krajowym Rejestrze Są-
dowym. Następnie konieczne jest uzyskanie nume-
ru REGON i NIP. Później należy uzyskać postanowie-
nie Państwowej Inspekcji Sanitarnej, z którego bę-
dzie wynikać, że stan lokalu, w którym będzie mie-
ścić się NZOZ oraz jego aparatura medyczna, są
zgodne z przepisami. Kolejnymi etapami jest podję-
cie uchwały o utworzeniu NZOZ i nadaniu mu sta-
tutu, wybór kierownika i wreszcie zgłoszenie do re-
jestru prowadzonego przez wojewodę.

■

MARCIN RUSINEK

ekspert z Kancelarii Radcy Prawnego

A. Polowiec

Dodatek do Gazety Prawnej Wydawca: Infor Sprzedaż łącznie z GP ISSN: 1232-6712

Nagrody z zysku dzieli
kierownik SP ZOZ

P

acjent niezdolny do racjonalnego za-
chowania uzyskuje status osoby ubez-

własnowolnionej dopiero na mocy prawo-
mocnego postanowienia sądu okręgowego.
Dopóki to nie nastąpi, jest on osobą upoważ-
nioną do podejmowania wszelkich decyzji
dotyczących jego osoby i majątku. W kon-
sekwencji, gdy pacjent już zostanie ubez-
własnowolniony, posiada ten status aż do
momentu, gdy wspomniany sąd wyda pra-
womocne postanowienie uchylające ubez-
własnowolnienie.

więcej strona C3

RACHUNKOWOŚĆ

PRAWO MEDYCZNE

DYŻUR EKSPERTA

Tylko sąd okręgowy może
ubezwłasnowolnić

www

.gazet

apr

a

wna.pl

DOMINIKA SIKORA

[e-mail]

W

brew wcześniejszym zapowiedziom
rządu, decentralizacja Narodowego
Funduszu Zdrowia nie rozpocznie

się 1 stycznia 2009 r. (takie były pierwotne za-
łożenia), ale dopiero za dwa lata.
Zgodnie z projektem ustawy, który
przygotowało Ministerstwo Zdrowia,
podział NFZ nastąpi w trzech etapach.
W ostatnim (za cztery lata) oprócz
siedmiu funduszy publicznych będą
funkcjonować prywatni ubezpieczy-
ciele. Ich pojawienie się na rynku spra-
wi, że pacjent zdecyduje, czy jego
składką będzie zarządzał publiczny czy
prywatny płatnik. Ma to zaostrzyć kon-
kurencję między funduszami. Żeby
przyciągnąć jak największą liczbę klientów, bę-
dą musiały nie tylko zapewnić im leczenie na
terenie całego kraju (niezależnie od miejsca za-
mieszkania), ale również rozbudować swoją
ofertę, np. o dostęp do dodatkowych świadczeń.

Projekt ustawy zakłada również ogranicze-

nie dotyczące maksymalnej liczby ubezpieczo-
nych w jednym funduszu. Docelowo będzie mo-
gło do niego należeć nie więcej niż 18 mln
członków. Rozwiązanie to ma wykluczyć po-
nowną monopolizację rynku usług medycznych
przez jednego płatnika.

Eksperci są zgodni, że podział NFZ to dobre

rozwiązanie. Muszą jednak być wpro-
wadzone jeszcze inne zmiany w sys-
temie ochrony zdrowia. Ich zdaniem,
decentralizację NFZ powinien poprze-
dzić proces przekształcania szpitali
w spółki prawa handlowego. Niezbęd-
ne jest również stworzenie systemu
dodatkowych ubezpieczeń zdrowot-
nych. Oba pomysły mogą być jednak
niezrealizowane. Na obowiązkowe
przekształcenia szpitali nie zgadza się
prezydent. Może więc zawetować

ustawę. Natomiast Sejm w ogóle nie zajął się
projektem ustawy o dodatkowych ubezpiecze-
niach zdrowotnych. Resort zdrowia nie wyklu-
cza, że po wakacjach przedstawi do niego waż-
ne poprawki lub przygotuje nowy projekt.

■

OCHRONA ZDROWIA Decentralizacja NFZ

Za cztery lata będą
działać prywatne
fundusze zdrowia

■

Za dwa lata w miejsce NFZ powstanie siedem funduszy

■

Finansowanie szpitali nie będzie zależeć tylko od jednego płatnika

■

Podział NFZ musi być związany ze zmianami formy prawnej szpitali

■

Co zawiera projekt ustawy o izbach lekarskich

■

Odpowiedzialność cywilna w badaniach klinicznych

■

Przychody z wynajmu pomieszczeń w szpitalach

We wtorek 19 sierpnia w Gazecie Prawnej

kolejny dodatek

Biznes

i zdrowie

L E K A RZ

●

FA RM A CE UTA

●

PA CJE NT

Około 270 leków, które wkrótce
znikną z aptek, to specyfiki
istotne z punktu widzenia
terapii. Resort zapewnia,
że pacjenci nie będą musieli
płacić więcej za inne leki.

URSZULA LIPIEC

[e-mail]

P

roducenci 1462 leków
sprzedawanych w apte-

kach, w tym 502 refundowa-
nych, nie wystąpili do Urzędu
Rejestracji Produktów Leczni-
czych, Wyrobów Medycznych
i

Produktów Biobójczych

(URPL) o przedłużenie ich
ważności, zgodnie z prawem
unijnym. Według rzecznika
URPL Wojciecha Łuszczyny,
w większości przypadków nie-
dostarczenie dokumentacji
wynika z małego zaintereso-
wania tymi lekami.

– Producentom nie opłaca się

inwestować w badania nad pro-

duktami, które są już przesta-
rzałe i słabo się sprzedają –
podkreśla.

Zdaniem URPL, największy

problem może być z 270 leka-
mi. Ze względu na tajemnicę
handlową oraz możli-
wość wykupywania ich
na zapas ani URPL, ani
Ministerstwo Zdrowia
nie informują, o jakie
chodzi lekarstwa. Za-
pewnia jednak, że jest
przygotowany na to, że
zabraknie tych produk-
tów, ale gwarantuje, że
pacjenci nie ucierpią
z tego powodu.

Ze względu na fakt, że nie-

którzy producenci leków nie do-
starczyli dokumentacji badań,
ceny leków z danych grup tera-
peutycznych mogą wzrosnąć do
ceny innych z tej samej grupy te-
rapeutycznej. W większości
przypadków nie dostarczyli jej
producenci leków najtańszych

w danych grupach terapeutycz-
nych na listach leków refundo-
wanych, a na podstawie ich ce-
ny ustalany jest limit refundacji.
Bardziej jednak niż pacjenci
może na tym stracić NFZ, który

refunduje leki. Jeśli bo-
wiem zostanie usunię-
ty lek stanowiący pod-
stawę wyliczenia limi-
tu, jego rolę przejmie
najtańszy zamiennik,
ale droższy. W ten spo-
sób różnica ceny po-
między limitem a ceną
innych leków z danej
grupy terapeutycznej,

jaką opłaca pacjent, będzie
mniejsza, a NFZ będzie musiał
płacić więcej.

Leszek Borkowski, prezes

URPL, nie wyklucza, że może
zostać zmieniony mechanizm
refundacji.

– Chodzi o to, żeby limity nie

wynikały z cen leków najtań-
szych, ale z innych kalkulacji.

■

RYNEK FARMACEUTYCZNY Dostosowanie do wymogów unijnych

Ministerstwo Zdrowia:
leki refundowane nie zdrożeją

i zdr

o

wie

MARIUSZ SIWOŃ

z Regionalnej Izby
Obrachunkowej w Katowicach

o wydawaniu depozytów
w szpitalu

LEK

ARZ

●

FARMACEUT

A

●

P

ACJENT

Biznes

Biznes

strona C3

46,7

mld zł

NFZ zamierza w tym

roku przeznaczyć na

świadczenia zdrowotne

502

leków refundowanych

nie będzie

można produkować

w nowym roku

C2

Biznes i zdrowie

WTOREK

12 SIERPNIA

2008 | nr 157

WWW.GAZETAPRAWNA.PL

RReeddaakkttoorr pprroow

waaddzząąccyy:: Józef Kielar,

(022) 530 42 17, [e-mail]
w

ww

ww

w..ggaazzeettaapprraaw

wnnaa..ppll

INFOR BIZNES Spółka z o.o.
Spółka należy do grupy kapitałowej INFOR PL S.A.
01-042 Warszawa, ul. Okopowa 58/72,
tel. [phone], fax [phone]
BBiiuurroo RReekkllaam

myy:: (022) 530 41 04, (022) 530 44 44,

fax [phone]
D

Drruukk:: AGORA SA Drukarnia, ul. Daniszewska 27,
03-230 Warszawa

Biznes

i zdrowie

i

Kto sporządza protokół

powypadkowy

Firma zatrudniająca poszkodowanego w wypadku
na terenie szpitala może się zwrócić do niego
o sporządzenie protokołu powypadkowego.

P

race porządkowe w naszym szpitalu wykonują pra-
cownicy firmy zewnętrznej – pisze nasz czytelnik. We-
dług jego relacji pracownik tej firmy chwycił upadają-

cego pacjenta, który stał w kolejce do lekarza, ale sam
upadł i doznał pęknięcia kostki. Jego przełożeni uważają,
że to szpital powinien sporządzić protokół powypadkowy.
Czy słusznie?
Tryb postępowania w sprawie ustalenia okoliczności i przy-
czyn wypadku przy pracy określa rozporządzenie Rady Mi-
nistrów z 28 lipca 1998 r. w sprawie ustalania okoliczno-
ści i przyczyn wypadków przy pracy oraz sposobu ich do-
kumentowania, a także zakresu informacji zamieszczanych
w rejestrze wypadków przy pracy (Dz.U. nr 115, poz. 744
z późn. zm.). Przedstawiony problem reguluje par. 7 tego
rozporządzenia.
Szef firmy, na terenie której nastąpił ten wypadek ma obo-
wiązek zapewnić udzielenie pomocy poszkodowanemu,
w odpowiedni sposób zabezpieczyć miejsce wypadku, nie-
zwłocznie powiadomić o wypadku pracodawcę poszkodo-
wanego oraz umożliwić podjęcie czynności przez zespół
powypadkowy. Bez wątpienia to obowiązek szefa placów-
ki służby zdrowia, w której zdarzył się ten wypadek.
Natomiast samo już ustalenie okoliczności i przyczyn wy-
padku oraz sporządzenie protokołu powypadkowego w za-
sadzie należy do obowiązków zespołu powypadkowego
powołanego przez pracodawcę zatrudniającego poszkodo-
wanego pracownika. Zespół ten powinien wykonywać te
czynności w obecności przedstawiciela pracodawcy, na
którego terenie zdarzył się ten wypadek.
Wspomniane rozporządzenie przewiduje jednak również
inną możliwość. Pracodawca zatrudniający poszkodowa-
nego może zwrócić się do pracodawcy, na terenie którego
doszło do wypadku, o sporządzenie i przekazanie proto-
kołu powypadkowego. Tak sporządzony protokół po pod-
pisaniu go przez poszkodowanego zatwierdza jednak pra-
codawca poszkodowanego. Ma to bowiem istotne znacze-
nie dla dalszych prac zmierzających do ustalenia ewentu-
alnego uszczerbku na zdrowiu poszkodowanego oraz
wysokości przysługujących mu świadczeń.

■

EDMUND GUZOWSKI

dyrektor Lubelskiego Ośrodka Szkolenia Lodis

Podatek od użyczonego garażu

Osoba wykonująca prywatną praktykę w zawodzie me-
dycznym, która nieodpłatnie korzysta z garażu udostęp-
nionego przez firmę lub osobę prywatną, musi zapłacić
podatek od hipotetycznego przychodu z użyczenia.

P

rzychodami z działalności gospodarczej są m.in.
otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika
w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pienięż-

ne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych
nieodpłatnych świadczeń. Wartość pieniężną takich świad-
czeń określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych
w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i ga-
tunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stop-
nia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania.
Wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala
się według zasad ściśle określonych w przepisach podatko-
wych. Gdy przedmiotem świadczeń jest udostępnienie loka-
lu lub budynku – według równowartości czynszu, jaki przy-
sługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub
budynku. We wszystkich innych przypadkach – na podsta-
wie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub
udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i ga-
tunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stop-
nia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia (art. 11 usta-
wy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fi-
zycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).
Wartość nieodpłatnego świadczenia, czyli należności iden-
tycznej jak wartość czynszowa pobierana za wynajem po-
dobnych garaży, należy co miesiąc zaksięgować w kolum-
nie – Inne przychody podatkowej księgi przychodów i roz-
chodów.

■

MO

PORADY EKSPERTÓW

OCHRONA ZDROWIA Decentralizacja NFZ

Od 2012 roku będą już
prywatne fundusze zdrowia

DOMINIKA SIKORA

[e-mail]

R

ząd przygotował propozy-
cję podziału Narodowego

Funduszu Zdrowia na kilka re-
gionalnych towarzystw ubez-
pieczeniowych. Projekt ustawy
w tej sprawie został już przeka-
zany do konsultacji zewnętrz-
nych. Uwagi do niego można
zgłaszać do 26 sierpnia.

Zgodnie z projektem usta-

wy, już za dwa lata NFZ zosta-
nie podzielony na siedem fun-
duszy (wcześniej była propo-
zycja podziału Funduszu na
sześć). Ich główne siedziby bę-
dą znajdować się w najwięk-
szych miastach – Warszawie,
Wrocławiu, Poznaniu, Łodzi,
Krakowie, Katowicach i Gdań-
sku. W ich strukturę wejdą
w całości obecne oddziały
NFZ. Dzięki temu przejmą one
wszystkie umowy i kontrakty
ze świadczeniodawcami.
W pierwszym etapie reformy
systemu ubezpieczeń zdrowot-
nych pacjenci nie będą mogli
wybrać funduszu. Zostaną au-
tomatycznie przypisani do
właściwego ze względu na
swoje miejsce zamieszkania.
Zakłada się, że każdy z nich
przejmie co najmniej 10 proc.
ogółu osób ubezpieczonych
w kraju.

Ponadto fundusze będą

podpisywać kontrakty tylko ze
świadczeniodawcami działają-
cymi na ich terenie. Zdaniem
rządu, ma to przede wszyst-
kim zapewnić kontynuowanie
wcześniej podpisanych umów
z placówkami medycznymi.
Nie chciałby on bowiem, żeby
doszło do sytuacji, że pacjenci

mają ograniczony dostęp do
świadczeń zdrowotnych.

Pacjent wybierze fundusz

Rok później, czyli od 2011

roku, regionalne fundusze bę-
dą miały możliwość podpisy-
wania kontraktów z placówka-
mi medycznymi z całego kra-
ju, natomiast świadczenio-
dawcy zawierać umowy
z kilkoma płatnikami.

Jak podkreśla Stanisław

Borkowski, członek zarządu
TU Allianz Polska, dzięki temu
placówki ochrony zdrowia bę-
dą musiały zbudować nowe
systemy administracyjne.

– Muszą wypracować nowe

zasady rozliczania się z wielo-
ma płatnikami – mówi Stani-
sław Borkowski.

Jednocześnie pacjenci uzy-

skają pełną dowolność w wy-
borze ubezpieczyciela. Ozna-
cza to, że osoba mieszkająca
na Mazowszu będzie mogła
być ubezpieczona w funduszu
działającym np. na Śląsku.

Prywatne fundusze

W ostatnim etapie zmiany

systemu ubezpieczeniowego
na rynku, czyli w 2012 roku,
oprócz funduszy publicznych,
powstaną również prywatne.
Wówczas pacjenci będą mogli
całkowicie zrezygnować z pu-
blicznego systemu opieki
zdrowotnej i wpłacać składkę
na konto prywatnego ubez-
pieczyciela.

Eksperci są zgodni, że po-

dział NFZ to dobre rozwiąza-
nie. Żeby jednak spowodowało
pożądane rezultaty, musi być
połączone z innymi zmianami
w systemie lecznictwa. Zda-
niem Jacka Paszkiewicza, pre-

zesa NFZ, wcześniej muszą zo-
stać przekształcone szpitale
w spółki prawa handlowego.
Dzięki temu, poprawie ulegnie
przede wszystkim zakres usług
świadczonych przez szpitale.
Ze słabymi placówkami płatni-
cy nie podpiszą umów. Jedno-
cześnie otworzenie rynku dla
prywatnych funduszy zdrowia
spowoduje zmiany w systemie
wyceniania usług zdrowot-
nych, a także zwiększy konku-
rencję o pacjenta. Niezbędne
wydaje się również wprowa-
dzenie systemu dodatkowych
ubezpieczeń zdrowotnych.

Nowy urząd

W związku z decentraliza-

cją NFZ w przyszłym roku
ma powstać Urząd Nadzoru
Ubezpieczeń Zdrowotnych.
Ma się on zająć kontrolą funk-

cjonowania funduszy. Jak
podkreśla resort zdrowia,
jest to o tyle ważne, że już
obecnie NFZ dysponuje bu-
dżetem przekraczającym po-
nad 50 mld zł.

Nowy urząd będzie odpo-

wiadał również za właściwe
przestrzeganie prawa ubezpie-
czonych. Ma on również zapo-
biegać sytuacji np. ponownej
monopolizacji rynku usług
medycznych przez jednego
płatnika. Takim zabezpiecze-
niem ma być m.in. określenie
górnego poziomu liczby osób,
które mogą być ubezpieczone
w jednym Funduszu. Nie bę-
dzie on mógł skupiać więcej
niż 18 mln ubezpieczonych.
Jednak takie obostrzenie może
być niewystarczające, zwłasz-
cza, że Fundusze będą miały
możliwość łączenia się.

■

RACHUNKOWOŚĆ Wynik finansowy SP ZOZ

Szpital może wypłacić nagrodę z zysku

Nagrody wypłacone
pracownikom z zysku
osiągniętego przez
ZOZ stanowią formę
wynagrodzenia. Podlegają więc
opodatkowaniu podatkiem
dochodowym.

AGNIESZKA POKOJSKA

[e-mail]

S

amodzielne publiczne za-
kłady opieki zdrowotnej,

które osiągnęły zysk, mogą
przeznaczyć jego część na na-
grody dla pracowników. Po-
wstaje jednak pytanie, jak ująć
wypłatę tych nagród w księ-
gach rachunkowych?

Piotr Woźniak, dyrektor de-

partamentu audytu w Pozna-
niu w Europejskim Centrum
Audytu wyjaśnia, że rozlicze-
nia wyniku finansowego w po-
staci zysku lub straty netto
w SP ZOZ dokonuje się zgod-
nie z art. 53 ust. 1 ustawy
z 29 września 1994 r. o rachun-
kowości (t.j. Dz.U. nr 76,
poz. 694 z późn. zm.) Należy

w tym celu również uwzględ-
nić przepisy art. 59 i 60 ustawy
z 30 sierpnia 1991 r. o zakła-
dach opieki zdrowotnej (t.j.
Dz.U. z 2007 r. nr 14, poz. 89
z późn. zm.).

– Zgodnie z art. 59 ustawy

o ZOZ, zakład opieki zdrowot-
nej sam decyduje o podziale zy-
sku – twierdzi Piotr Woźniak.
Wyjaśnia, że jeżeli SP ZOZ osią-
gnął zysk, to jego podziału do-
konuje kierownik jednostki po
uzyskaniu w tej sprawie opinii
rady społecznej SP ZOZ (art. 46
pkt 2d ustawy o ZOZ).

Nagrody z wypracowanego

przez SP ZOZ zysku stanowią
formę wynagrodzenia. Podle-
gają więc opodatkowaniu po-
datkiem dochodowym od osób
fizycznych. Ponadto od warto-
ści nagród brutto potrąca się
składki ZUS na ubezpieczenia

społeczne i ubezpieczenie
zdrowotne.

Według Piotra Woźniaka, po

zatwierdzeniu rocznego spra-
wozdania finansowego przez
organ założycielski i podjęciu
decyzji (uchwały) w sprawie
podziału zysku netto w ewi-
dencji księgowej należy doko-
nać następujących zapisów:

1. PK – przeniesienie wyni-

ku finansowego: strona Wn
konta 86 – Wynik finansowy,
strona Ma konta 82 – Rozlicze-
nie wyniku finansowego.

2. PK – podział zysku:
a) Kwota nagród brutto z zy-

sku należna pracownikom:
strona Wn konta 82 – Rozlicze-
nie wyniku finansowego, stro-
na Ma konto 23-0 – Rozra-
chunki z tytułu wynagrodzeń.

b) Składki na ubezpieczenia

społeczne (emerytalna, rento-

wa i chorobowa) płatne przez
pracownika: strona Wn konta
23-0 – Rozrachunki z tytułu
wynagrodzeń, strona Ma kon-
to 22 – Rozrachunki publicz-
noprawne (w analityce: Roz-
rachunki z ZUS).

c) Zaliczka na podatek do-

chodowy od osób fizycznych
podlegająca wpłacie do urzę-
du skarbowego: strona Wn
konta 23-0 – Rozrachunki z ty-
tułu wynagrodzeń, strona Ma
konta 22 – Rozrachunki pu-
blicznoprawne (w analityce:
Podatek od osób fizycznych).

d) Składka na ubezpiecze-

nie zdrowotne: strona Wn
konta 23-0 – Rozrachunki z ty-
tułu wynagrodzeń, strona Ma
konta 22 – Rozrachunki pu-
blicznoprawne (w analityce:
Rozrachunki z ZUS).

e) Składki ZUS obciążające

pracodawcę: strona Wn konta
82 – Rozliczenie wyniku
finansowego, Ma konta 22
– Rozrachunki publiczno-
prawne (w analityce: Rozra-
chunki z ZUS).

■

Ważne! ZOZ może wypłacić nagrodę z zysku po zatwierdzeniu rocz-

nego sprawozdania finansowego przez organ założycielski
i podjęciu decyzji (uchwały) w sprawie podziału zysku netto

Od 2010 roku rozpocznie się decentralizacja Narodowego
Funduszu Zdrowia. Dwa lata później będą mogły powstawać
prywatne ubezpieczalnie zdrowia. Dlatego trzeba precyzyjnie
określić ich obowiązki wobec potencjalnych klientów, by nie mogły
odmówić żadnemu ubezpieczenia.

WWW.GAZETAPRAWNA.PL

Biznes i zdrowie

WTOREK

12 SIERPNIA

2008 | nr 157

C3

■

Szpitale, które przechowują

depozyty pieniężne pacjentów,
powinny mieć regulacje doty-
czące tej kwestii. O czym
w związku z tym muszą pamię-
tać?

– Szpitale powinny przede

wszystkim mieć aktualne prze-
pisy wewnętrzne regulujące
gospodarkę depozytami pie-
niężnymi pacjentów. Przecho-
wuje się ich pieniądze na pod-
stawie regulacji kodeksu cy-
wilnego dotyczących przecho-
wania. W tym przypadku
szpital jako przechowujący jest
zobowiązany do zwrotu środ-
ków w każdym czasie na żąda-
nie pacjenta (przechowujące-
go) – art. 844 k.c. Przechowy-
wanych środków nie można
wykorzystywać w innych ce-
lach. Obecnie obowiązuje roz-
porządzenie ministra zdrowia
z 25 lipca 2005 r. w sprawie
depozytów wartościowych
rzeczy pacjenta w zakładach
opieki zdrowotnej (Dz.U.
z 2005 r. nr 145, poz. 1220).

■

Jak więc postępować,

w przypadku gdy pacjent nie
może odebrać depozytu, np.,
jeżeli nastąpił jego zgon?

– Szpitale powinny podjąć

działania w celu dokonania
zwrotu na rzecz osób upoważ-
nionych na podstawie ogólnie
obowiązujących przepisów.
W przypadku depozytów nie-
odebranych należy stosować
odpowiednio przepisy o nieod-
płatnym przechowaniu.

■

Zdarzają się w tym zakresie

nieprawidłowości?

– Tak. Regionalna Izba Ob-

rachunkowa w Katowicach
wykryła je podczas kontroli
przeprowadzonej w Woje-
wódzkim Szpitalu Neuropsy-
chiatrycznym w Lublińcu. Na
rachunku depozytowym prze-
chowywane były pieniądze pa-
cjentów szpitala, pochodzące

przede wszystkim z rent i eme-
rytur przekazywanych przez
ZUS, zasiłków przyznanych
pacjentom, wpłat dokonywa-
nych przez pacjentów i ich bli-
skich oraz naliczone odsetki
bankowe od środków pienięż-
nych pochodzących z depozy-
tów pacjentów. Z rachunku te-
go dokonywane były na bieżą-
co wypłaty dla pacjentów na
podstawie pisemnych wnio-
sków podpisywanych przez
pacjenta oraz lekarza. Stwier-
dzono jednak, że szpital pobie-
rał z rachunku depozytowego
kwoty, które były przelewane
na rachunek podstawowy. Na-
stępnie z rachunku podstawo-
wego finansowano jego bieżą-
cą działalność.

■

Jest to jednak postępowanie

niezgodne z prawem?

– Oczywiście. Działaniem

takim naruszono przepisy art.
54 i 55 ustawy z 30 sierpnia
1991 r. o zakładach opieki
zdrowotnej. Należy jednak
podkreślić, że pobrane sumy
pochodzące z depozytów pa-
cjentów były następnie zwra-
cane na rachunek depozytowy.

Z ustaleń kontroli wynikało,

że zobowiązania bieżące szpita-
la dotyczyły przede wszystkim

opłat za gaz, ogrzewanie, a tak-
że pochodnych od wynagrodzeń
pracowników. Z wyjaśnień zło-
żonych przez kierownictwo
szpitala wynika, że przyczyną
takiego postępowania była jego
trudna sytuacja finansowa.

■

To jednak nie tłumaczy nie-

prawidłowości.

– Pomimo trudnej sytuacji

finansowej pieniądze przecho-
wywane na rachunku depozy-
towym nie były własnością
szpitala i nie był on uprawnio-
ny do ich pobierania w celu za-
płaty swoich zobowiązań.

■

Jak na te nadużycia zareago-

wała Izba?

– Regionalna Izba Obrachun-

kowa skierowała wystąpienie
pokontrolne do dyrektora szpi-
tala, w którym zobowiązano
szpital m.in. do zaprzestania fi-
nansowania działalności depo-
zytami pieniężnymi pacjentów.
Depozyty pacjentów nie są bo-
wiem ani środkami finansowy-
mi określonymi w art. 54, ani
dotacjami określonymi w art.
55 ustawy o zakładach opieki
zdrowotnej. W odpowiedzi dy-
rektor szpitala poinformował
Izbę w Katowicach, że finanso-
wanie działalności bieżącej bę-
dzie odbywało się zgodnie

z obowiązującymi przepisami
ustawy o zakładach opieki
zdrowotnej.

W zakresie spraw objętych

kontrolą prowadzone było
przez prokuraturę śledztwo
w

sprawie przekroczenia

uprawnień przez funkcjonariu-
szy publicznych szpitala odpo-
wiedzialnych za dysponowanie
depozytami i działanie na szko-
dę pacjentów o czyn określony
w art. 231 par. 1 kodeksu kar-
nego. Jednak zostało ono umo-
rzone ze względu na brak zna-
mion czynu zabronionego.

■

Nieprawidłowe postępowa-

nie wynika często z proble-
mów finansowych. Jak szpitale
powinny sobie z nim radzić?

– W różny sposób próbowa-

ły one rozwiązać problemy fi-
nansowe, związane m.in.
z uchwaleniem tzw. ustawy
203 dotyczącej podwyższenia
wynagrodzeń pracowników.
Szpitale otrzymują znaczne
wsparcie z budżetów jedno-
stek samorządu terytorialne-
go. Trudno jednak podać jakąś
receptę na uzdrowienie sytu-
acji służby zdrowia, bo nie jest
to takie proste.

■

Rozmawiała

AGNIESZKA POKOJSKA

Fot. Archiwum

Przechowywanie pieniędzy
pacjentów przez szpital
odbywa się na podstawie
kodeksu cywilnego. Dlatego
szpital jest zobowiązany
do ich zwrotu w każdym czasie
na żądanie pacjenta.

OCHRONA ZDROWIA Prawo medyczne

O ubezwłasnowolnieniu
orzeka sąd okręgowy

Przedstawicielem pacjenta
ubezwłasnowolnionego
całkowicie jest opiekun
prawny lub rodzice, gdy
pozostaje on pod władzą
rodzicielską, a dla
ubezwłasnowolnionego
częściowo – kurator.

P

acjent ubezwłasnowol-
niony to szczególna ka-

tegoria chorych ze względu
na to, że przepisy prawa me-
dycznego dotyczące ubez-
własnowolnienia określają
wymogi prawne w stosunku
do lekarzy, np. w zakresie
uzyskania zgody na leczenie.
Z tego powodu lekarz musi
posiadać podstawową wie-
dzę o ubezwłasnowolnieniu.

Istota ubezwłasnowolnienia

Powszechnie przyjmuje

się, że zdolność do racjonal-
nego zachowania człowiek
nabywa wraz z osiągnię-
ciem pewnego wieku.
W polskim prawie jest to
ukończenie 18 roku życia.
Z różnych jednak przyczyn
(np. choroby psychicznej
lub upośledzenia umysło-
wego) osiągnięcie tego wie-
ku nie gwarantuje, że dany
człowiek osiąga właściwą
dla innych ludzi zdolność do
racjonalnego zachowania.

Po jej osiągnięciu może ją

jednak utracić, np. w pode-
szłym wieku. W konsekwen-
cji w różnych sytuacjach,
w tym również w czasie cho-
roby, taka osoba może podej-
mować szkodliwe dla siebie
decyzje. Aby temu zapobiec,
w prawie, nie tylko polskim,
została ustanowiona specjal-
na instytucja prawna – ubez-
własnowolnienie. Jej istota
wyczerpuje się w tym, że
osoba posiadając status
ubezwłasnowolnionego, nie
jest – zgodnie z prawem –
upoważniona do podejmo-
wania decyzji dotyczących
jej osoby i majątku. Według
prawa jej decyzje, nawet je-
żeli zostały podjęte i wyrażo-
ne, nie są wiążące dla innych
osób.

Kategoria prawna

Ubezwłasnowolnienie jest

kategorią prawną, a nie na-
turalną. Zatem sam fakt, że
pacjent wskutek, np. choro-
by psychicznej lub upośle-
dzenia umysłowego, nie jest
zdolny do racjonalnego za-
chowania, nie powoduje, że
jest ubezwłasnowolniony.
Pacjent niezdolny do racjo-
nalnego zachowania uzysku-
je status osoby ubezwłasno-
wolnionej dopiero na mocy
prawomocnego postanowie-
nia sądu okręgowego.

Dopóki to nie nastąpi, jest

on osobą upoważnioną do
podejmowania wszelkich de-
cyzji dotyczących jego osoby
i majątku. W konsekwencji
gdy już zostanie ubezwła-
snowolniony, posiada ten
status aż do momentu wy-
dania prawomocnego posta-
nowienia uchylającego ubez-
własnowolnienie. Dopóki
sąd nie wyda takiego posta-
nowienia, pacjent jest pozba-
wiony prawa do podejmowa-
nia decyzji dotyczących jego
osoby i majątku nawet wte-
dy, gdy np. został wyleczony
z choroby psychicznej.

Postanowienie sądu

W razie wątpliwości, czy

dany pacjent jest ubezwła-
snowolniony, czy też przestał
nim już być, należy żądać
okazania odpisu prawomoc-
nego postanowienia sądu
okręgowego (o ubezwłasno-
wolnieniu lub uchyleniu
u b e z w ł a s n owo l n i e n i a ) .
W razie braku takiego doku-
mentu, informacji o wymie-
nionych okolicznościach na-
leży zasięgnąć w sądach
okręgowych, w szczególno-
ści sądzie okręgowym wła-
ściwym dla miejsca zamiesz-
kania pacjenta. Sądy takie
prowadzą bowiem wykazy
osób ubezwłasnowolnio-
nych.

Dwa rodzaje

Są dwa rodzaje ubezwła-

snowolnienia: całkowite
i częściowe.

Wybór ten zależy od kon-

dycji i potrzeb osoby mającej
być ubezwłasnowolnioną.
Zgodnie z art. 13 kodeksu cy-
wilnego osoba [...] może być
ubezwłasnowolniona całko-
wicie, jeżeli [...] nie jest
w stanie kierować swym po-
stępowaniem. Natomiast
zgodnie z art. 16 kodeksu cy-
wilnego osoba [...] może być
ubezwłasnowolniona czę-
ściowo [...], jeżeli stan tej
osoby nie uzasadnia ubez-
własnowolnienia całkowite-
go, lecz potrzebna jest pomoc
do prowadzenia jej spraw.

Całkowicie lub częściowo

Skutkiem ubezwłasnowol-

nienia całkowitego jest pozba-
wienie danej osoby prawa do
podejmowania jakichkolwiek
decyzji dotyczących jej oraz
jej majątku. W przypadku
ubezwłasnowolnienia czę-
ściowego dana osoba zostaje
pozbawiona tylko prawa do
podejmowania ważniejszych
decyzji dotyczących jej osoby
i majątku. W konsekwencji
nie tylko samo ubezwłasno-
wolnienie, ale również rodzaj
ubezwłasnowolnienia ma
znaczenie w prawie medycz-
nym, w szczególności w za-
kresie wykonywania przez pa-
cjenta prawa do samostano-
wienia.

Przedstawiciel pacjenta

Pozbawienie określonej

osoby prawa do podejmowa-
nia decyzji jest tylko pierw-
szym krokiem mającym przy-
nieść jej pomoc. Drugim jest
roztoczenie nad tą osobą pie-
czy i powołanie dla jej sprawo-
wania określonej osoby, czyli
przedstawiciela. Z tego powo-
du dla ubezwłasnowolnione-
go całkowicie ustanawia się
opiekę, chyba że pozostaje
ona jeszcze pod władzą rodzi-
cielską. Natomiast dla osoby
ubezwłasnowolnionego czę-
ściowo ustanawia się kurate-
lę. W konsekwencji przedsta-
wicielem pacjenta ubezwła-
snowolnionego całkowicie jest
opiekun prawny (a gdy pozo-
staje on pod władzą rodziciel-
ską – jego rodzice), natomiast
dla pacjenta ubezwłasnowol-
nionego częściowo – kurator.

■

Rozmawiamy z MARIUSZEM SIWONIEM, prezesem Regionalnej Izby Obrachunkowej w Katowicach

Depozyty w szpitalu wydaje
się na żądanie pacjenta

■

MARIUSZ ŻELICHOWSKI

sędzia Sądu Rejonowego
w Kielcach

OCHRONA ZDROWIA Europejskie systemy opieki zdrowotnej

W Hiszpanii bezpłatne są podstawowe świadczenia

W Hiszpanii wszystkie osoby
zameldowane mają
zapewniony bezpłatny dostęp
do podstawowej opieki
medycznej. Specjalistyczne
zabiegi i świadczenia są
dodatkowo opłacane.

DOMINIKA SIKORA

[e-mail]

H

iszpania podzielona jest
na 17 regionów, z któ-

rych każdy ma względną auto-
nomię. Narodowa służba zdro-
wia jest w znacznym stopniu
scentralizowana, także w kwe-
stii kompetencji zdrowotnych
w siedmiu autonomicznych re-
gionach.

W większości regionów wy-

sokość środków przeznacza-
nych na opiekę zdrowotną wy-
nika z przewidywanych po-

trzeb. Czasami bierze się pod
uwagę liczebność populacji
w danym regionie. Dwa z nich
mają zupełnie inny system fi-
nansowania – budżet tworzo-
ny z pobieranych w regional-
nie podatków.

Opieka zdrowotna jest fi-

nansowana w 79 proc. ze środ-
ków publicznych. 21 proc.
kosztów opłacanych jest przez
pacjentów lub pochodzi
z ubezpieczeń prywatnych.
W Hiszpanii funkcjonuje sys-
tem mieszany. Finansowany
jest on ze składek(obowiązują
wszystkich) z

podatków

i ubezpieczeń społecznych.

Co najmniej 9 proc. Hiszpa-

nów posiada dodatkowe polisy
na ubezpieczenie zdrowotne.
System ten sanowi uzupełnie-
nie powszechnego systemu
lecznictwa. Prywatne firmy

ubezpieczeniowe mają prawo
ustalać ceny i wysokości składki
na podstawie kalkulacji ryzyka
dla każdego ubezpieczonego.
99 proc. obywateli Hiszpanii ko-
rzysta z ubezpieczenia społecz-
nego, a 10 proc. z nich ma do-
datkowo polisy prywatne.

Hiszpański system zdrowot-

ny zapewnia bezpłatny dostęp
do podstawowych świadczeń
zdrowotnych. Za świadczenia
szpitalne, badania specjali-
styczne pacjent płaci już z pry-
watnych środków. Zwracane
są natomiast koszty usług
opieki położniczej z zakresu
opieki medycznej w czasie cią-
ży, porodu i połogu, a także
w przypadku wystąpienia po-
wikłań.

Obywatele krajów UE mają

prawo do leczenia na terenie
Hiszpanii na takich samych za-

sadach jak jej mieszkańcy. Do-
tyczy to zarówno osób wybie-
rających się do Hiszpanii na
wakacje, do pracy, a także
emerytów i rencistów oraz stu-
dentów. Dokumentem po-
twierdzającym prawo do ko-
rzystania z publicznego syste-
mu lecznictwa jest europejska
karta ubezpieczenia zdrowot-
nego wystawiana przez NFZ.
Świadczeniodawcy działający
w publicznym systemie lecz-
nictwa mają obowiązek jej ho-
norowania. Takiego obowiąz-
ku nie mają natomiast prywat-
ne placówki medyczne.

■

Dotychczas pisaliśmy o ubez-
pieczeniach zdrowotnych w
Niemczech, Austrii, Wielkiej
Brytanii oraz Francji, Irlandii,
Szwecji i Norwegii

C4

Biznes i zdrowie

WTOREK

12 SIERPNIA

2008 | nr 157

WWW.GAZETAPRAWNA.PL

i

Wspólny samochód lekarzy

Gdy niepubliczny ZOZ będzie prowadzony w formie
spółki cywilnej i jeden ze wspólników wniesie do
spółki własny samochód osobowy, stanie się on skład-
nikiem majątku wspólnego.

Z

godnie z art. 862–864 kodeksu cywilnego, wkład
wspólnika do spółki cywilnej może polegać m.in. na
wniesieniu do niej własności lub innych praw albo

na świadczeniu usług. Jednak gdy ta rzecz lub prawo sta-
nie się składnikiem majątku spółki, wspólnik nie może
swobodnie rozporządzać udziałem we wspólnym mająt-
ku wspólników ani udziałem w poszczególnych składni-
kach tego majątku. Może to robić jedynie za zgodą i na
zasadach ustalonych z pozostałymi wspólnikami. Jeżeli
wspólnik zobowiązał się wnieść do spółki własność rze-
czy i zostały one przeznaczone do użytku spółki, korzysta
się z nich na zasadach określonych dla najmu. W innych
przypadkach do wykonania tego zobowiązania, jak rów-
nież do odpowiedzialności z tytułu rękojmi oraz do nie-
bezpieczeństwa utraty lub uszkodzenia rzeczy, stosuje się
odpowiednio przepisy o sprzedaży. Ponadto w czasie
trwania spółki wspólnik nie może domagać się podziału
wspólnego majątku wspólników, a wierzyciel wspólnika
nie może żądać zaspokojenia swoich roszczeń zarówno
z jego udziału we wspólnym majątku wspólników, jak
i z udziału w poszczególnych składnikach tego majątku,
bo za zobowiązania spółki wspólnicy są odpowiedzialni
solidarnie.

ED

Korzyści z leasingu

Nabycie samochodu firmowego w formie leasingu,
poza bardziej prostymi procedurami niż zakup na kre-
dyt, daje dodatkowe korzyści podatkowe.

O

płaty leasingowe w całej wysokości stanowią przy-
chód finansującego i koszt uzyskania przychodu ko-
rzystającego, jeżeli umowa została zawarta na czas

oznaczony, stanowiący co najmniej 40 proc. normatywne-
go okresu amortyzacji lub co najmniej dziesięć lat w przy-
padku nieruchomości, suma ustalonych opłat (wraz z ceną
sprzedaży), pomniejszona o należny VAT, odpowiada co
najmniej wartości początkowej przedmiotu umowy.
Opłaty leasingowe, w części stanowiącej spłatę wartości
przedmiotu umowy, nie są przychodem finansującego i od-
powiednio kosztem uzyskania przychodów korzystające-
go, jeżeli: umowa została zawarta na czas oznaczony, su-
ma ustalonych opłat (wraz z ceną sprzedaży) pomniejszo-
na o należny VAT, odpowiada co najmniej wartości począt-
kowej przedmiotu umowy, z umowy będzie wynikało, że
odpisów amortyzacyjnych w podstawowym okresie umo-
wy będzie dokonywał korzystający.

MO

Komputerowa

księga przychodów

Osoba rozliczająca się z fiskusem z dochodów z prywat-
nej praktyki na podstawie podatkowej księgi przycho-
dów i rozchodów może ją prowadzić w komputerze.
Jednak program informatyczny, który to umożliwia,
musi być dostosowany do przepisów podatkowych.

P

rogram komputerowy do prowadzenia księgi przy-
chodów i rozchodów musi spełniać warunki określo-
ne w przepisach podatkowych. W razie prowadzenia

księgi przy zastosowaniu technik informatycznych warun-
kiem uznania ksiąg za prawidłowe jest określenie na pi-
śmie szczegółowej instrukcji obsługi programu kompute-
rowego, wykorzystywanego do prowadzenia ksiąg, a po-
nadto stosowanie programu komputerowego zapewniają-
cego bezzwłoczny wgląd w treść dokonywanych zapisów
oraz wydrukowanie wszystkich danych w porządku chro-
nologicznym, zgodnie z wzorem księgi. Trzecim warunkiem
jest przechowywanie zapisanych danych na magnetycz-
nych nośnikach informacji, do czasu wydruku zawartych
na nich danych w sposób chroniący przed zatarciem lub
zniekształceniem tych danych albo naruszeniem ustalonych
zasad ich przetwarzania. W przypadku prowadzenia księ-
gi komputerowo na koniec każdego miesiąca w czasie za-
pewniającym prawidłowe i terminowe rozliczenia z budże-
tem, lecz nie później niż do dnia 20 każdego miesiąca za
miesiąc poprzedni, podatnik jest obowiązany sporządzić
wydruk zapisów dokonanych za dany miesiąc. Powinien
być on zgodny z wzorem księgi.
Podatnik posługujący się programem komputerowym,
który nie zapewnia wydrukowania księgi, według wzoru
określonego w przepisach podatkowych, jest obowiąza-
ny założyć księgę standardową. Po zakończeniu miesiąca
należy sporządzić wydruk komputerowy zawierający pod-
sumowanie zapisów za dany miesiąc i wpisać do odpo-
wiednich kolumn księgi sumy miesięczne wynikające z te-
go wydruku.

MO

PORADY EKSPERTÓW

RACHUNKOWOŚĆ Księgowanie przychodów

Rozliczanie sprzedaży auta
i urządzeń medycznych

Osoby prowadzące prywatną
praktykę kupują środki trwałe
i wartości materialne, które są
wykorzystywane w takiej
działalności. Gdy chcą je
sprzedać, a ich wartość jest
wyższa niż 1,5 tys. zł – muszą
zapłacić podatek.

MARIANNA OLSZEWSKA

[e-mail]

J

eśli wartość początkowa
środków trwałych przekra-

cza 3,5 tys. zł, inwestycje takie
są wliczane w koszty za po-
średnictwem amortyzacji.
Trzeba pamiętać, że małe fir-
my oraz osoby fizyczne rozpo-
czynające prowadzenie dzia-
łalności gospodarczej mogą od
1 stycznia 2007 r. jednorazowo
amortyzować w koszty zakupy
inwestycyjne – z wyjątkiem
części nieruchomości oraz aut
osobowych – o wartości nie-
przekraczającej w roku podat-
kowym równowartości w zło-
tych 50 tys. euro.

Dochód ze sprzedaży majątku

Z kolei składniki majątku

o wartości ponad 1,5 tys. zł,
które są użytkowane krócej niż
rok, powinny być wpisywane
do ewidencji wyposażenia.
Gdy takie składniki majątku
zostaną następnie sprzedane,
podatnik musi ustalić przy-
chód lub dochód z takiej sprze-
daży, odpowiednio go zaewi-
dencjonować i opodatkować.

Lekarze i inne osoby z bran-

ży medycznej, które rozliczają
dochody z działalności gospo-
darczej na zasadach ogólnych,
mają prawo do pomniejszenia
przychodów ze sprzedaży
składników majątku o koszty

uzyskania. Kosztem jest przede
wszystkim zaktualizowana
wartość środka trwałego. Tą
jest różnica między wartością
początkową a sumą dokona-
nych odpisów. Dochód podle-
ga opodatkowaniu według ta-
kich samych reguł jak standar-
dowe dochody z działalności
gospodarczej – albo więc we-
dług stawki 19-proc. podatku,
gdy przedsiębiorca wybrał po-
datek liniowy, albo – po zsumo-
waniu z innymi dochodami
podlegającymi opodatkowaniu
na tych zasadach – według ska-
li tabeli podatkowej.

Sprzedaż gabinetu

Jedyny wyjątek dotyczy od-

płatnego zbycia wykorzysty-
wanych na potrzeby związane
z działalnością gospodarczą:
budynku mieszkalnego, jego
części lub udziału w takim bu-

dynku itp. Jest ono bowiem
opodatkowane według reguł
przewidzianych dla obrotu po-
za działalnością gospodarczą.
Do takiego zbycia stosuje się
zasady identyczne jak przy
sprzedaży mieszkań i innych
nieruchomości w obrocie cy-
wilnym, a więc podatek do-
chodowy w wysokości 19 proc.
dla takich składników majątku
nabytych po 1 stycznia 2007 r.
oraz zryczałtowany 10-proc.
podatek od przychodu ze zby-
cia, jeśli nie upłynęło pięć lat
od nabycia, a nastąpiło ono do
końca minionego roku.

Wszystkie inne składniki

majątku firmy są objęte po-
datkiem dochodowym od
działalności gospodarczej na-
wet, jeżeli przed zbyciem zo-
stały wycofane z działalności
gospodarczej, a

między

pierwszym dniem miesiąca

następującego po miesiącu,
w którym składniki majątku
zostały wycofane z działalno-
ści i dniem ich odpłatnego
zbycia, nie upłynęło sześć lat.

Wpis do księgi

Operacja sprzedaży składni-

ka majątku powinna być zapi-
sana zarówno w ewidencji
środków trwałych, jak i w księ-
dze przychodów.

Zapisów w księdze można

dokonać na dwa sposoby: al-
bo w jednym wierszu, ujmu-
jąc w nim zarówno przychód
oraz koszt uzyskania, albo
w dwóch wierszach – w jed-
nym opisując zdarzenie pole-
gające na zaktualizowaniu
wartości początkowej środka
trwałego, a w drugim zdarze-
nie, którego treścią jest osią-
gnięcie przychodu ze sprze-
daży.

■

?

PROBLEM:

Stomatolog zrezygnował z prywatnej praktyki, ale urządzenia z gabi-

netu sprzedał dopiero w następnym roku.

ROZWIĄZANIE:

Stomatolog, który prowadził prywatną praktykę opodatkowaną

w formie księgi, w grudniu 2005 r. kupił urządzenia do gabinetu o wartości
początkowej 15 tys. zł, które od stycznia 2006 r. amortyzował co miesiąc we-
dług stawki rocznej 20 proc. Z końcem czerwca 2007 r. zlikwidował działal-
ność gospodarczą (w 2007 roku korzystał z podatku liniowego w wysokości
19 proc.). Urządzenie udało mu się sprzedać dopiero w sierpniu 2008 r. Przy-
chód ze sprzedaży wyniósł 9,9 tys. zł. Podatnik musi go rozliczyć tak jak przy-
chód z działalności gospodarczej, mimo że nie prowadzi już prywatnej prakty-
ki. Ustali dochód 9,9 tys. zł minus zaktualizowana wartość 10,5 tys. zł (15 tys. zł
minus 4,5 tys. zł; czyli 18 odpisów miesięcznych po 250 zł). Da to w efekcie
stratę w wysokości 600 zł. Mimo to podatnik musi wypełnić za 2008 rok (w ter-
minie do 30 kwietnia) PIT-36L i rozliczyć w nim tę transakcję. Jednocześnie uzy-
ska prawo do odliczenia tej straty od dochodu z działalności gospodarczej, je-
śli uzyska z tego tytułu dochód w latach 2008–2012.

JAK TO ZROBIĆ...

Sprzedaż urządzeń po likwidacji praktyki

PRAWO Uprawnienia rodziny po śmierci pacjenta

Sąd może przyznać zadośćuczynienie za błędy
lekarskie w formie jednorazowego świadczenia

Najbliżsi członkowie rodziny
pacjenta zmarłego z powodu
błędów lekarskich lub
zakażenia w szpitalu mogą
domagać się zadośćuczynienia
za doznaną krzywdę
spowodowaną jego śmiercią.

MAŁGORZATA
PIASECKA-SOBKIEWICZ

[e-mail]

O

d 3 sierpnia 2008 r.
członkowie najbliższej

rodziny pacjenta zmarłego
z powodu błędów medycz-
nych albo zakażenia lub zara-
żenia w szpitalu mogą wystą-
pić przeciwko lekarzowi lub
szpitalowi o zadośćuczynienie
pieniężne za doznaną krzyw-
dę. Umożliwia im to wejście
w życie przepisów ustawy z 30
maja 2008 r. o zmianie usta-
wy Kodeks cywilny oraz nie-
których innych ustaw (Dz.U.
nr 116, poz. 731).

Media donoszą, że z no-

wych uregulowań prawnych
skorzystają głównie ofiary wy-
padków samochodowych i ka-

tastrof na drogach, a ubezpie-
czyciele po wypłacie odszko-
dowania będą domagać się
zwrotu pieniędzy od sprawcy
wypadku. Zapominają jed-
nak, że znowelizowane prze-
pisy umożliwią również wy-
płatę zadośćuczynienia za do-
znaną krzywdę członkom naj-
bliższej rodziny pacjenta
zmarłego z powodu błędów
lekarskich albo zakażenia lub
zarażenia w szpitalu.

Obecnie rodzina zmarłego

pacjenta oprócz renty i od-
szkodowania może żądać
jeszcze zadośćuczynienia.
Sąd przyzna je w postaci jed-
norazowego świadczenia,
a jego wysokość będzie zale-
żeć od rozmiaru doznanych
cierpień, ich intensywności,
trwałości oraz nieodwracal-
nego charakteru. Zasądzi je
wówczas, gdy rodzina zmar-
łego nie będzie mogła wyka-
zać, że po jego śmierci dozna-
ła konkretnej szkody majątko-
wej. Natomiast sąd będzie
mógł odmówić zasądzenia za-
dośćuczynienia z powodu do-
znania niewielkiej krzywdy.

Pozew o zadośćuczynienie

należy złożyć do Wydziału
Cywilnego Sądu Okręgowe-
go, który rozpozna sprawę
w I instancji. Natomiast za-
skarżyć ten wyrok będzie
można do sądu apelacyjnego.

Do tej pory sądy przyzna-

wały zadośćuczynienie tylko
poszkodowanym jako rekom-
pensatę za przeżycia związa-
ne z jego cierpieniami psy-
chicznymi i fizycznymi.

Mogło się zdarzyć, że po-

szkodowany pacjent wytoczył
powództwo przeciwko leka-
rzowi lub szpitalowi o za-
dośćuczynienie, ale zmarł,
zanim sąd zasądził dla niego
z tego tytułu określoną kwo-
tę. Wtedy roszczenie o za-
dośćuczynienie przechodziło
na jego spadkobierców. Po-
dobnie było w przypadku,
gdy zostało uznane na piśmie
przez pozwanego jeszcze za
życia poszkodowanego.
Z roszczeniem mogli wów-
czas wystąpić zarówno spad-
kobiercy ustawowi, jak i po-
wołani do dziedziczenia w te-
stamencie.

Oprócz zadośćuczynienia

rodzina zmarłego pacjenta
może nadal domagać się
zwrotu kosztów jego leczenia
i pogrzebu, jeżeli je poniosła.
Z roszczeniem o rentę może
jeszcze dodatkowo wystąpić
osoba, która dostawała od
zmarłego alimenty, ponie-
waż ciążył na nim ten usta-
wowy obowiązek. Wysokość
takiego świadczenia oblicza
się, biorąc pod uwagę potrze-
by poszkodowanego oraz
możliwości zarobkowe i ma-
jątkowe zmarłego pacjenta
oraz czas prawdopodobnego
trwania obowiązku alimen-
tacyjnego.

Z podobnym roszczeniem

o rentę mogą wystąpić też in-
ne osoby bliskie poszkodowa-
nego pacjenta, którym dobro-
wolnie i stale dostarczał środ-
ków utrzymania. Oprócz tego
najbliżsi członkowie rodziny
zmarłego mogą żądać od-
szkodowania, ale tylko wów-
czas, gdy udowodnią, że
wskutek jego śmierci nastąpi-
ło znaczne pogorszenie ich sy-
tuacji życiowej.

■