OKRES ROZWOJU WEWNĄTRZŁONOWEGO:

Okres rozwoju embrionalnego................od poczęcia do rozwoju łożyska
Okres rozwoju płodowego......................od rozwoju łożyska do porodu

OKRES NOWORODKOWY

..........od porodu do 28 dnia życia

OKRES NIEMOWLĘCY

.................od 1 do 12 miesiąca życia

OKRES WCZESNEGO

DZIECIŃSTWA..........

od 1 do 3 roku życia

OKRES PRZEDSZKOLNY..........

od 3 do 6-7 roku życia

OKRES SZKOLNY........................

od 7 do 15 roku życia

OKRES MŁODZIEŃCZY.............

od 15 do 18 roku życia

Wzrastanie i rozwój

oznaczają procesy, w wyniku których

zapłodniona komórka jajowa staje się

dojrzałym osobnikiem.

Wzrastanie

zmiany rozmiarów ciała i poszczególnych

jego części.

Rozwój

różnicowanie się budowy i funkcji

organizmu i/lub jego układów.

Rozwój

różnicowanie się budowy

funkcji organizmu i/lub jego układów.

Czynniki dziedziczne - tzw.
uwarunkowania genetyczne

Wpływ czynników
środowiskowych

Czynniki środowiskowe mogą powodować zmiany strukturalne,
emocjonalne i społeczne.

ROZWÓJ I DOJRZEWANIE ODRUCHÓW OKRESIE
NIEMOWLĘCYM

odruch Babińskiego

unoszenie dużego palca przy

podrażnieniu stopy,

odruch toniczno-szyjny

wraz z odwróceniem głowy prostują się

kończyny po tej samej stronie, a zginają

po stronie przeciwnej,

odruch Moro

rozrzucenie kończyn górnych

przywiedzenie do ciała - obejmowanie,

odruch chwytny

zaciskanie dłoni na przedmiocie i mocne

trzymanie,

marsz automatyczny

przy zetknięciu stóp z podłożem dziecko

wykonuje rytmiczne ruchy chodzenia.

PRYMITYWNE ODRUCHY FIZJOLOGICZNE W OKRESIE
NIEMOWLĘCYM

odruch podparcia

postawie dziecka z kontaktem stóp z

podłożem – prostowanie kończyn dolnych

i podpieranie się,

odruch szukania

podrażnienie okolicy policzka, nosa –

szukanie ustami sutka,

odruch ssania

dotknięcie ust dziecka – początek

zwijania ust i ssanie,

odruch pełzania

po położeniu na brzuchu i podparciu stóp

- pełzanie,

odruch dźwigania głowy

przy położeniu na brzuchu unoszenie

głowy,

odruch Pereza

masaż okolicy wzdłuż lędźwiowego

odcinka kręgosłupa – oddanie moczu

PRYMITYWNE ODRUCHY FIZJOLOGICZNE W OKRESIE
NIEMOWLĘCYM

dźwiganie głowy

4 tydzień

3 miesiąc utrzymuje uniesioną do góry

gruchanie

2 miesiąc

gaworzenie

4 miesiąc

siadanie

6 – 7 miesiąc

stawanie

8 – 10 miesiąc

chwytanie

chwyt małpi

do 4 miesiąca życia

chwyt pensetowy

od 5 – 6 właściwy 10 miesiąca

chodzenie

12 – 16 miesiąc

KAMIENIE MILOWE ROZWOJU W OKRESIE
NIEMOWLĘCYM

KAMIENIE MILOWE ROZWOJU MOTORYCZNEGO

ROZWÓJ FIZYCZNY

PRZYROST MASY CIAŁA

1 – 5 miesiąc życia

700 g/miesiąc

6 – 12 miesiąc życia

500 g/miesiąc

podwojenie urodzeniowej masy ciała

5 – 6 miesiąc życia

potrojenie urodzeniowej masy ciała

11 – 12 miesiąc życia

ROZWÓJ FIZYCZNY

PRZYROST MASY CIAŁA

do 5 mies. życia:

W = masa ciała

urodzeniowa

+ (miesiąc życia x 700 g)

od 5 mies. do 12 mies. życia:

W = masa ciała

urodzeniowa

+ (5 x 700 g) + (miesiąc życia

pow. 5/12

x 500 g)

ROZWÓJ FIZYCZNY

Height

Weight

Age in Months

Age in Months

0

3

6

9

12 15 18 21 24

105

100

95

90

85

80

75

75

65

60

55

50

45

40

41.3

39.4

37.4

35.4

33.5

31.5

29.5

27.6

25.6

23.6

21.7

19.7

17.7

15.7

C

en

ti

me

ters

In

ch
es

K

il

o

g

rams

Po
u

n

d

s

0

3

6

9

12 15 18 21 24

15

14

13

12

11

10

9

8

7

6

5

4

3

2

33.1

30.9

28.7

26.5

24.3

22.0

19.8

17.6

15.4

13.2

11.0

8.8

6.6

4.4

Boys

Girls

Boys

Girls

ROZWÓJ FIZYCZNY

PRZYROST OBWODU GŁOWY

ROZWÓJ FIZYCZNY

ROZWÓJ FIZYCZNY

wymiar strzałkowy

wymiar czołowy

wielkość
ciemiączka

KRZYWICA Z NIEDOBORU WITAMINY D

niedobór

witaminy D

3

niedoborowa

dieta

zaburzenia

wchłaniania

zaburzenia

hydroksylacji

zaburzenia w

wątrobie

zaburzenia w

nerkach

25-hydroksykalcyferol (25OH D

3

)

1α 25-dwuhydroksykalcyferol (1α25OH

2

D

3

)

KRZYWICA Z NIEDOBORU WITAMINY D

Objawy

napady drgawek związane z hipokalcemią

tężyczka

jawna

utajona

rozmiękanie kości potylicy (łac. craniotabes),

bruzda Harrisona

skolioza

pogłębienie kifozy odcinka piersiowego i lordozy odcinka lędźwiowego kręgosłupa,

KRZYWICA Z NIEDOBORU WITAMINY D

Objawy

pogrubienie przynasad

bransolety krzywicze

różaniec krzywiczy

kwadratowa czaszka

2 guzy czołowe

2 rogi potyliczne tworzą kwadrat,

opóźnione zarastanie ciemiączka

klatka piersiowa ptasia

klatka piersiowa lejkowata

koślawość lub szpotawość kolan,

płaskostopie

KRZYWICA Z NIEDOBORU WITAMINY D

Objawy

zniekształcenie kości miednicy

skłonność do złamań kości

opóźnione ząbkowanie

nieprawidłowe wykształcenie koron zębów,

odwapnienie koron

osłabienie napięcia mięśni

żabi brzuch

trudności w utrzymaniu głowy w pozycji

pionowej,

opóźnienie wzrostu,

opóźnienie rozwoju psychomotorycznego,

upośledzenie odporności,

niedokrwistość

KRZYWICA Z NIEDOBORU WITAMINY D

Objawy

PROGRAMOWANIE METABOLICZNE ZDROWIA – TEORIA BARKERA:

OKRES KRYTYCZNY

OKRES ROZWOJU

WEWNĄTRZŁONOWEGO

OKRES NOWORODKOWY

OKRES POKWITANIA

Punkt wyjścia:

niedożywienie matki w ciąży i niska masa urodzeniowa

dziecka ma wpływ na wystąpienie otyłości i dychawicy

oskrzelowej w późniejszym wieku.

Wiek dziecka Kcal/ kg m.c.

Białko

g/kg.m.c.

Tłuszcze

g/kg.m.c.

Węglowo-

dany g/kg/d

0- 6 m.

życia

108

2,4

4,9 (41%)

13,6

6-12 m.

życia

96

2,1

3,7 (35%)

12,7

Wcześniejsze wprowadzenie glutenu (natur. w 5 m.ż.,

sztuczne w 6m.ż.)

Wcześniejsze wprowadzenie ryb (po 6 m.ż.)
Dłuższe podawanie mleka modyfikowanego

początkowego (po 6m.ż. mleko następne)

Zbyt krótkie karmienie piersią
Za dużo soków
Zbyt częste karmienie dzieci
Za mało tłuszczu w diecie niemowląt
Za wcześnie wprowadzane mleko krowie
Dosładzanie i dosalanie potraw
Zbyt późno wprowadzane mięso do diety
Nieprawidłowe dopajanie

Unikać nadmiernego przecierania
Stopniowe urozmaicanie menu
Bez napojów gazowanych zawierających sacharozę,

sorbitol, chininę

Regularne posiłki
Mieszanie nowego dania z już znanym dziecku
Próba 10, 15 razy wprowadzania nowego składnika
Nie rekomenduje się diet wegetariańskich i innych

niekonwencjonalnych w żywieniu małych dzieci

Stan odżywienia jest zespołem cech somatycznych

i biochemicznych ustroju, które są wykładnikami
spożycia, trawienia, wchłaniania oraz równowagi
między pobraniem a wydatkowaniem składników
energetycznych oraz anabolizmem i
katabolizmem białka

(Ryżko J.: Ocena stanu odżywienia u dzieci., Przegl. Ped. 1997)

Wykrywanie dzieci niedożywionych i

zagrożonych niedożywieniem

Wykrywanie dzieci nadmiernie odżywionych

tj. z nadwagą i otyłością

Wiarygodna ocena stanu odżywienia

powinna być kompleksowa, zawierać
prawidłowo przeprowadzone badanie
podmiotowe i przedmiotowe, pomiary
antropometryczne, parametry
biochemiczne i immunologiczne

Wywiad lekarski
Badanie fizykalne
Pomiary antropometryczne (długość, ciężar ciała, fałdy

skórno tłuszczowe, obwód ramienia, obwód mięśni
ramienia itp.)

Wskaźniki matematyczne
Wskaźniki biochemiczne (albuminy, białko całkowite,

poziom żelaza, kwasu foliowego itp.)

Wskaźniki immunologiczne

BMI = aktualna masa ciała(kg)/wysokość ciała (m)2

U dzieci wynik BMI odnoszony jest do siatek centylowych

Europa norma 10 = 90
nadwaga>90 centyl
otyłość >97 centyl
niedożywienie umiarkowane<10 centyl
niedożywienie ciężkie< 3 centyl
USA nadwaga > 85 centyl
otyłość > 95