WYPADKI, URAZY, ZATRUCIA
WAŻNY PROBLEM ZDROWOTNY I
SPOŁECZNY
CHOROBY ZAWODOWE
Epidemia urazów w skali światowej to skutek zmian
stylu życia społeczeństw, postępu technicznego,
dążenia do szybkiego przemieszczania się przy
jednoczesnym braku ostrożności i często zdrowego
rozsądku
Nie bez znaczenia jest zły stan dróg oraz zły stan
techniczny pojazdów
ŹRÓDŁA INFORMACJI O WYPADKACH, URAZACH I
ZATRUCIACH
-Biuro Ruchu Drogowego Głównej Komendy Policji
-Główny Inspektorat Pracy
-Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu
Opracowane dane dot. Polski są publikowane w
Rocznikach Statystycznych wydawanych przez
Główny Urząd Statystyczny
DANE EPIDEMIOLOGICZNE
Według WHO, co roku na świecie urazy doznaje 75 mln
ludzi
Najczęstszą przyczyną są wypadki komunikacyjne
(stanowią ok. 40% wszystkich urazów)
Na drugim miejscu pod względem częstości
występowania są wypadki przy pracy (stanowią 20%
wszystkich urazów)
Pozostałe 40% to urazy spowodowane wypadkami w
warunkach domowych, w środowisku nauczania i
wychowania oraz zamachy samobójcze
W Polsce liczba zgonów z powodu urazów i zatruć
wynosi 26-28 tys. rocznie
W Polsce udział wypadków komunikacyjnych i
wypadków przy pracy jest zbliżony do sytuacji na
świecie (ale zdecydowanie wyższy jest odsetek
ofiar śmiertelnych – ponad 20%)
W Polsce, podobnie jak na świecie , stale wzrasta
liczba inwalidów z powodu wypadków
Urazów kończących się największym odsetkiem
śmiertelności lub trwałego inwalidztwa najczęściej
doznają młodzi mężczyźni, ale skutki ponoszą
również ich rodziny i całe społeczeństwo
Liczba poszkodowanych w wypadkach przy pracy (poza
gospodarstwami indywidualnymi w rolnictwie)
począwszy od 1999 r. obniża się systematycznie
Poprawa następuje dzięki zastosowaniu nowych
technologii w wielu zakładach pracy, a także może być
skutkiem zmniejszania się liczby dużych zakładów pracy
Zmniejszenie częstości występowania urazów i zatruć
jest jednym z celów Narodowego Programu Zdrowia w
latach 2007-2015
(Cel strategiczny nr 3 - Zmniejszenie częstości urazów
powstałych w wyniku wypadków i ograniczenie ich
skutków)
Wśród działań ukierunkowanych na ograniczenie
częstości występowania wypadków, urazów i
zatruć najważniejsze jest zapobieganie
W następnej kolejności należy umiejętność
prawidłowego udzielania pierwszej pomocy i
poprawę skuteczności działań ekip ratowniczych
na miejscu zdarzenia
Czas dotarcia do poszkodowanego, umieszczenie
chorego w oddziale wyposażonym w niezbędną
aparaturę i sprzęt, dobrze wyszkolony personel –
decydują o życiu poszkodowanego i możliwość
przywrócenia utraconych funkcji organizmu
Sposoby ograniczenia występowania wypadków
komunikacyjnych:
-przyśpieszyć czas trwania postępowania karnego
względem sprawców wypadków
-podnieść kary dla kierowców wielokrotnie łamiących
przepisy ruchu drogowego
-uświadamiać społeczeństwo o skutkach
nieodpowiedzialnego kierowania pojazdem pod
wpływem
alkoholu, narkotyków, leków itp.
-wyeliminować z ruchu pojazdy w złym stanie
technicznym
-poprawić stan dróg publicznych, ich oznakowanie i
oświetlenie
Sposoby ograniczenia występowania wypadków
przy pracy
-szkolenia pracowników w zakresie bhp
-prowadzenie ewidencji i dokonywanie napraw
zgłaszanych
uszkodzeń i usuwanie awarii
-zastosowanie metod epidemiologicznych w
identyfikacji
najbardziej niebezpiecznych czynności, stanowisk
pracy i
zawodów celem wyciągnięcia wniosków i
opracowanie
właściwych systemów kontroli
Sposoby zapobiegania zatruciom
-stosowanie opakowań zabezpieczających przed
dostępem
dzieci (z tzw. zakrętką bezpieczeństwa)
-przechowywanie leków i środków chemicznych w
oryginalnych opakowaniach
-stosowanie czujników tlenku węgla
-monitorowanie narażenia na działanie substancji
toksycznych w przemyśle i środowisku
naturalnym
-eliminowanie ołowiu z benzyny
Krajowy Program Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego
2005-2007-2013 GAMBIT
przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 19 kwietnia
2005 r.
Podejmowane działania będą koncentrować się na:
- budowie systemu bezpieczeństwa ruchu drogowego
(prawo, system
finansowania, badania naukowe, systemy informacyjne,
zarządzanie);
- kształtowaniu prawidłowych zachowań w ruchu drogowym
(przestrzeganie ograniczeń prędkości, stosowanie pasów
bezpieczeństwa, trzeźwość uczestników ruchu drogowego,
edukacja,
komunikacja ze społeczeństwem);
- ochronie pieszych i rowerzystów, budowie i utrzymaniu
bezpiecznej
infrastruktury drogowej (hierarchizacja sieci dróg i ulic,
nowoczesne
zarządzanie ruchem drogowym);
- zmniejszaniu ciężkości wypadków (urządzenia
bezpieczeństwa w
pojeździe, "miękkie" otoczenie dróg, działania ratownicze)
CHOROBY ZAWODOWE
Choroba zawodowa - choroba spowodowana działaniem
czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w
środowisku pracy lub sposobem wykonywania pracy
Choroby zawodowe występują po dłuższym okresie
przebywania w niesprzyjających warunkach, a ich
przebieg i leczenie jest równie długotrwałe. Są
zazwyczaj przewlekłe i często prowadzą do trwałej
utraty zdrowia
W polskim prawie za choroby zawodowe uważa się
jedynie choroby określone w wykazie chorób
zawodowych określonym rozporządzeniem RADY
MINISTRÓW z dnia 30 lipca 2002 r. w sprawie wykazu
chorób zawodowych, szczegółowych zasad
postępowania w sprawach zgłaszania podejrzenia,
rozpoznawania i stwierdzania chorób zawodowych oraz
podmiotów właściwych w tych sprawach. (Dz. U. z 2002
r., nr 132, poz. 1115 )
Do chorób zawodowych zalicza się m.in.:
Pylica płuc
Astma oskrzelowa
Borelioza
Zespół cieśni kanału nadgarstka
Przewlekłe choroby narządu głosu
Uszkodzenia słuchu spowodowane nadmiernym
hałasem
Przy zgłaszaniu podejrzenia, rozpoznawaniu i
stwierdzaniu chorób zawodowych uwzględnia się
choroby ujęte w wykazie chorób zawodowych, jeżeli w
wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić
bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że
choroba została spowodowana działaniem czynników
szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku
pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy,
zwanymi "narażeniem zawodowym".
Zgłoszenie podejrzenia choroby zawodowej oraz jej
rozpoznanie może nastąpić u pracownika lub byłego
pracownika, w okresie jego zatrudnienia w narażeniu
zawodowym lub po zakończeniu pracy w takim
narażeniu, nie później jednak niż w okresie, który
został określony w wykazie chorób zawodowych
Postępowanie w sprawie chorób zawodowych
składa się z trzech etapów:
1. Zgłoszenia podejrzenia choroby zawodowej;
2. Rozpoznania choroby zawodowej;
3. Wydania decyzji o stwierdzeniu lub braku
podstaw do
stwierdzenia choroby zawodowej
Podejrzenie choroby zawodowej zgłasza się
właściwemu państwowemu inspektorowi
sanitarnemu oraz właściwemu inspektorowi pracy
Pracodawca jest obowiązany systematycznie
analizować przyczyny wypadków przy pracy, chorób
zawodowych i innych chorób związanych z warunkami
środowiska pracy i na podstawie wyników tych analiz
stosować właściwe środki zapobiegawcze
Pracodawca jest obowiązany prowadzić rejestr
zachorowań na choroby zawodowe i podejrzeń o takie
choroby oraz przechowywać go przez 10 lat