SYTUACJE TRUDNE W

SYTUACJE TRUDNE W

PRACY TRENERA

PRACY TRENERA

WYKŁAD VI/VII

WYKŁAD VI/VII

Dotyczące
organizacji

Konflikt, rywalizacja
pomiędzy
uczestnikami

Brak motywacji
do pracy w
grupie

Rodzaje sytuacji trudnych

Rodzaje sytuacji trudnych

Konieczność
zmiany
programu

Trudni
uczestnicy

Atak na
trenera

Sytuacje trudne – ogólne

Sytuacje trudne – ogólne

dyrektywy

dyrektywy

•

Nie bój się sytuacji trudnych – są

Nie bój się sytuacji trudnych – są

normalnym zjawiskiem w pracy grupy,

normalnym zjawiskiem w pracy grupy,

ich istnienie nie musi świadczyć źle o

ich istnienie nie musi świadczyć źle o

Tobie

Tobie

•

Gdy popełniłeś błąd – przeproś, ale nie

Gdy popełniłeś błąd – przeproś, ale nie

posypuj głowy popiołem

posypuj głowy popiołem

Sytuacje trudne – ogólne

Sytuacje trudne – ogólne

dyrektywy

dyrektywy

•

Gdy są kłopoty (niezawinione przez

Gdy są kłopoty (niezawinione przez

Ciebie) – nie odcinaj się, szukaj

Ciebie) – nie odcinaj się, szukaj

rozwiązań

rozwiązań

•

Nie traktuj trudnego uczestnika jak

Nie traktuj trudnego uczestnika jak

przeciwnika – nie chodzi o to, żeby go

przeciwnika – nie chodzi o to, żeby go

spacyfikować, ale żeby współpracował

spacyfikować, ale żeby współpracował

Sytuacje trudne – związane z

Sytuacje trudne – związane z

organizacją

organizacją

•

Wynegocjuj warunki szkolenia (np. sala,

Wynegocjuj warunki szkolenia (np. sala,

ciągłość udziału w zajęciach, materiały)

ciągłość udziału w zajęciach, materiały)

•

Sprawdź przed szkoleniem czy warunki

Sprawdź przed szkoleniem czy warunki

są spełnione

są spełnione

•

Zabierz na warsztat „wyposażenie”

Zabierz na warsztat „wyposażenie”

potrzebne do przeprowadzenia zajęć

potrzebne do przeprowadzenia zajęć

•

Szukaj rozwiązań

Szukaj rozwiązań

Sytuacje trudne związane z

Sytuacje trudne związane z

koniecznością modyfikacji

koniecznością modyfikacji

programu

programu

•

Uważność na zapotrzebowanie

Uważność na zapotrzebowanie

uczestników, szukanie kompromisu

uczestników, szukanie kompromisu

•

Zapas ćwiczeń, gdyby czasu było za dużo

Zapas ćwiczeń, gdyby czasu było za dużo

•

Punkty programu do skreślenia – gdyby

Punkty programu do skreślenia – gdyby

czasu było za mało

czasu było za mało

•

Skorzystanie z kompetencji grupy (gdy

Skorzystanie z kompetencji grupy (gdy

temat znany grupie)

temat znany grupie)

Sytuacje trudne związane z

Sytuacje trudne związane z

brakiem motywacji do

brakiem motywacji do

szkolenia

szkolenia

Przymusowy udział
w szkoleniu

Nieodpowiedni
dla uczestników
czas szkolenia

Temat szkolenia
wybrany arbitralnie
przez przełożonych

Wcześniejsze szkolenia
były niepowodzeniem

Sytuacje trudne związane z

Sytuacje trudne związane z

brakiem motywacji do

brakiem motywacji do

szkolenia

szkolenia

•

Zbadanie oczekiwań, stworzenie

Zbadanie oczekiwań, stworzenie

okazji do przewentylowania

okazji do przewentylowania

wniesionych uczuć

wniesionych uczuć

•

Elastyczność, wyjście naprzeciw

Elastyczność, wyjście naprzeciw

oczekiwaniom (w ramach istniejących

oczekiwaniom (w ramach istniejących

możliwości)

możliwości)

Sytuacje trudne związane z

Sytuacje trudne związane z

brakiem motywacji do

brakiem motywacji do

szkolenia

szkolenia

•

Zmiana perspektywy poznawczej

Zmiana perspektywy poznawczej

•

Wskazanie nieodwracalności zdarzeń i

Wskazanie nieodwracalności zdarzeń i

możliwości wyboru (narzekanie vs korzyści)

możliwości wyboru (narzekanie vs korzyści)

•

Wciągnięcie uczestników do współpracy w

Wciągnięcie uczestników do współpracy w

zaplanowaniu przebiegu warsztatu (zastanówmy

zaplanowaniu przebiegu warsztatu (zastanówmy

się razem jak możemy spędzić ten czas…)

się razem jak możemy spędzić ten czas…)

•

Uzasadnienie możliwości uzyskania korzyści (np.

Uzasadnienie możliwości uzyskania korzyści (np.

rozwój kompetencji zawodowych, rozwój

rozwój kompetencji zawodowych, rozwój

osobisty, zwiększenie efektywności)

osobisty, zwiększenie efektywności)

Sytuacje trudne związane z

Sytuacje trudne związane z

brakiem motywacji do

brakiem motywacji do

szkolenia

szkolenia

•

Wprowadzenie ćwiczeń angażujących

Wprowadzenie ćwiczeń angażujących

emocje

emocje

•

Analiza doświadczenia

Analiza doświadczenia

•

Gry, symulacje, odgrywanie scenek

Gry, symulacje, odgrywanie scenek

•

Zabawy energetyzujące, podnoszące nastrój

Zabawy energetyzujące, podnoszące nastrój

Nieskuteczne jest:

Straszenie
Robienie list obecności
Skrajna zmiana planów

Konflikt, rywalizacja
pomiędzy
uczestnikami

Rodzaje sytuacji trudnych

Rodzaje sytuacji trudnych

Trudni
uczestnicy

Atak na
trenera

Sytuacje trudne – ogólne

Sytuacje trudne – ogólne

dyrektywy

dyrektywy

Strategia

Strategia

słonia

słonia

Sytuacje trudne – ogólne

Sytuacje trudne – ogólne

dyrektywy

dyrektywy

•

Zanim coś powiesz od siebie, staraj się dobrze

Zanim coś powiesz od siebie, staraj się dobrze

zrozumieć stanowisko drugiej osoby

zrozumieć stanowisko drugiej osoby

–

Dopytaj

Dopytaj

(pytania otwarte)

(pytania otwarte)

–

Parafrazuj

Parafrazuj

–

Klaryfikuj

Klaryfikuj

„Co masz na myśli…?”
„O czym konkretnie
mówisz?”

„Rozumiem, że Twoje stanowisko
jest
„Czy dobrze zrozumiałem, że…?”

„Czy to co mówisz
znaczy że…?

Sytuacje trudne – ogólne

Sytuacje trudne – ogólne

dyrektywy

dyrektywy

•

Odwołaj się do grupy

Odwołaj się do grupy

•

Daj sobie czas na odpowiedź

Daj sobie czas na odpowiedź

„Czy ktoś jeszcze tak
myśli?”

„Co o tym
sądzicie?”

„Jestem zaskoczony tym co
mówicie, zastanowię się nad
tym”

„Nigdy nie spotkałem się z
takim zrzutem, pomyślę o tym”

Sytuacje trudne – ogólne

Sytuacje trudne – ogólne

dyrektywy

dyrektywy

•

Wyrażając swoje stanowisko stosuj zasady

Wyrażając swoje stanowisko stosuj zasady

asertywności i poprawnej komunikacji

asertywności i poprawnej komunikacji

–

Komunikaty ja

Komunikaty ja

–

akceptacja dla rozbieżności

akceptacja dla rozbieżności

„Moim
zdaniem…”
„Uważam, że…”

„Mam inne zdanie
na ten temat…”
„Widzę to
inaczej…”

Sytuacje trudne – konflikt,

Sytuacje trudne – konflikt,

rywalizacja

rywalizacja

•

Zachęcamy do jasnej komunikacji

Zachęcamy do jasnej komunikacji

(komunikaty ja, wyrażenie uczuć)

(komunikaty ja, wyrażenie uczuć)

•

Dbamy o możliwość wypowiedzenia się obu

Dbamy o możliwość wypowiedzenia się obu

stron konfliktu

stron konfliktu

•

Nie zgadzamy się na łamanie kontraktu (np.

Nie zgadzamy się na łamanie kontraktu (np.

ośmieszanie, epitety)

ośmieszanie, epitety)

•

Nie dążymy problemu głęboko, szukamy

Nie dążymy problemu głęboko, szukamy

rozwiązań związanych z funkcjonowaniem na

rozwiązań związanych z funkcjonowaniem na

warsztacie

warsztacie

Sytuacje trudne – Trudni

Sytuacje trudne – Trudni

uczestnicy

uczestnicy

Uczestnik bierny, milczący

Uczestnik bierny, milczący

•

Zapraszaj do aktywności

Zapraszaj do aktywności

•

Zachęcaj do mówienia o przyczynach

Zachęcaj do mówienia o przyczynach

milczenia

milczenia

•

Spytaj, co by mu pomogło włączyć się w

Spytaj, co by mu pomogło włączyć się w

pracę grupy

pracę grupy

Nie atakuj
Nie strasz
Nie ochraniaj

Sytuacje trudne – Trudni

Sytuacje trudne – Trudni

uczestnicy

uczestnicy

Uczestnik monopolista

Uczestnik monopolista

•

Informacja zwrotna

Informacja zwrotna

–

„

„

mówisz często pierwszy, zależy mi na opiniach

mówisz często pierwszy, zależy mi na opiniach

wszystkich osób.”

wszystkich osób.”

–

„

„

gubię się w tym co mówisz. Powiedz w jednym zdaniu

gubię się w tym co mówisz. Powiedz w jednym zdaniu

to co jest najważniejsze”

to co jest najważniejsze”

•

Zadając pytanie patrz na inne osoby

Zadając pytanie patrz na inne osoby

•

Udzielaj głosu mniej aktywnym. Odnoś się

Udzielaj głosu mniej aktywnym. Odnoś się

do ich wypowiedzi

do ich wypowiedzi

Sytuacje trudne – Trudni

Sytuacje trudne – Trudni

uczestnicy

uczestnicy

Uczestnik skupiający na sobie uwagę

Uczestnik skupiający na sobie uwagę

„przeszkadzacz”

„przeszkadzacz”

•

Informacja zwrotna (FUO)

Informacja zwrotna (FUO)

•

Odwołanie się do kontraktu (jeśli łamie

Odwołanie się do kontraktu (jeśli łamie

normy)

normy)

•

Podtrzymanie i klaryfikacja zachowań

Podtrzymanie i klaryfikacja zachowań

związanych z warsztatem

związanych z warsztatem

•

Humor

Humor

Sytuacje trudne – Atak na

Sytuacje trudne – Atak na

trenera

trenera

Sytuacje trudne – Atak na

Sytuacje trudne – Atak na

trenera

trenera

•

Asertywne reagowanie na krytykę

Asertywne reagowanie na krytykę

–

Zamiana ocen na opinie

Zamiana ocen na opinie

–

Wyrażenie swojego stanowiska w formie komunikatu ja,

Wyrażenie swojego stanowiska w formie komunikatu ja,

podkreślenie różnicy zdań

podkreślenie różnicy zdań

–

Zdarta płyta

Zdarta płyta

-„To nieprawda”
- „Rozumiem, że takie masz
zdanie na ten temat”

-„Nie zgadzam się z twoją opinią”
- „Uważam, że …”

Sytuacje trudne – Atak na

Sytuacje trudne – Atak na

trenera

trenera

•

Odłożenie na później

Odłożenie na później

U – „ta procedura jest zbyt skomplikowana’

U – „ta procedura jest zbyt skomplikowana’

T – „za chwilę ją wyjaśnię, ale teraz chciałbym żebyśmy

T – „za chwilę ją wyjaśnię, ale teraz chciałbym żebyśmy

skupili się na jej zastosowaniach

skupili się na jej zastosowaniach

•

Zamiana zastrzeżenia na pytanie

Zamiana zastrzeżenia na pytanie

U – „ale nasze dotychczasowe metody sprawdzają się w

U – „ale nasze dotychczasowe metody sprawdzają się w

pracy”

pracy”

T – „rozumiem, że chcielibyście wiedzieć jakie są dodatkowe

T – „rozumiem, że chcielibyście wiedzieć jakie są dodatkowe

korzyści jej stosowania”

korzyści jej stosowania”

•

Zamiana krytyki w zaletę

Zamiana krytyki w zaletę

U – to szkolenie jest za długie

U – to szkolenie jest za długie

T – Tak, jest długie. Poświęciliśmy Wam tyle czasu, żebyście

T – Tak, jest długie. Poświęciliśmy Wam tyle czasu, żebyście

gruntownie poznali nowe metody

gruntownie poznali nowe metody

Reakcje trenera na niepokojące

Reakcje trenera na niepokojące

zachowania i informacje osobiste

zachowania i informacje osobiste

•

Chroń integralność psychiczną jednostki

Chroń integralność psychiczną jednostki

•

Chroń integralność grupy

Chroń integralność grupy

•

Pamiętaj o konieczności realizowania

Pamiętaj o konieczności realizowania

programu warsztatu

programu warsztatu

•

W miarę możliwości staraj się dostarczyć

W miarę możliwości staraj się dostarczyć

grupie konstruktywnego doświadczenia

grupie konstruktywnego doświadczenia

związanego z zaistniałą sytuacją

związanego z zaistniałą sytuacją

Dialog podtrzymująco-

Dialog podtrzymująco-

domykający

domykający

…

…

. To interakcja pomiędzy

. To interakcja pomiędzy

prowadzącym, a uczestnikiem

prowadzącym, a uczestnikiem

prezentującym objaw lub kłopot,

prezentującym objaw lub kłopot,

mająca na celu bieżące zaradzenie

mająca na celu bieżące zaradzenie

trudnościom uczestnika z

trudnościom uczestnika z

jednoczesnym uwzględnieniem

jednoczesnym uwzględnieniem

aktualnych potrzeb grupy i warsztatu

aktualnych potrzeb grupy i warsztatu

Zasady dialogu podtrzymująco-

Zasady dialogu podtrzymująco-

domykającego

domykającego

Zasady dialogu podtrzymująco-

Zasady dialogu podtrzymująco-

domykającego

domykającego

•

Jeżeli uczestnik zwraca się do Ciebie poza

Jeżeli uczestnik zwraca się do Ciebie poza

sesją sprawdź, czy kłopot, który zgłasza nie

sesją sprawdź, czy kłopot, który zgłasza nie

powinien stać się częścią wymiany grupowej

powinien stać się częścią wymiany grupowej

•

Staraj się domknąć sytuację

Staraj się domknąć sytuację

…

…

czy to co zostało powiedziane

czy to co zostało powiedziane

wystarczy Ci?

wystarczy Ci?

…

…

czego jeszcze potrzebujesz w tej chwili?

czego jeszcze potrzebujesz w tej chwili?

Najlepiej jest jeśli to uczestnik zamyka sytuację

Najlepiej jest jeśli to uczestnik zamyka sytuację

…

…

to mi na razie wystarczy

to mi na razie wystarczy

Zasady dialogu podtrzymująco-

Zasady dialogu podtrzymująco-

domykającego

domykającego

•

Bądź świadomy sytuacji grupowej i reaguj na nią:

Bądź świadomy sytuacji grupowej i reaguj na nią:

–

Ochroń uczestnika, jeśli grupa traktuje go w sposób

Ochroń uczestnika, jeśli grupa traktuje go w sposób

przedmiotowy

przedmiotowy

–

W razie potrzeby zwięźle wyjaśnij grupie zaistniałą

W razie potrzeby zwięźle wyjaśnij grupie zaistniałą

sytuację

sytuację

–

Nie blokuj spontanicznych reakcji emocjonalnych grupy,

Nie blokuj spontanicznych reakcji emocjonalnych grupy,

ale dbaj też o to, żeby nie podtrzymywać/przedłużać

ale dbaj też o to, żeby nie podtrzymywać/przedłużać

koncentracji uwagi na uczestniku

koncentracji uwagi na uczestniku

–

Jeżeli uczestnik zostanie wycofany z warsztatu,

Jeżeli uczestnik zostanie wycofany z warsztatu,

poinformuj grupę o przyczynach i bądź gotów na

poinformuj grupę o przyczynach i bądź gotów na

wysłuchanie reakcji

wysłuchanie reakcji

Zasady dialogu podtrzymująco-

Zasady dialogu podtrzymująco-

domykającego

domykającego

•

Miej przygotowane informacje dotyczące

Miej przygotowane informacje dotyczące

dalszej pomocy – np. kontakt do poradni,

dalszej pomocy – np. kontakt do poradni,

lekarza, terapeuty

lekarza, terapeuty