Zakład Pielęgniarstwa

Społecznego

Zofia Sienkiewicz 耠

BEZINTERESOW-

NOŚCI

CZCI

DLA ŻYCIA

SZACUNKU

WIERNOŚCI

ODPOWIEZIAL-

NOŚCI

PRAWDOMÓW-

NOŚCI

POUFNOŚCI

DOBROCI

NIESZKODZENIA

SPRAWIEDLI-

WOŚCI

AUTONOMII

ZASADY

ETYCZNE

ZASADY ETYCZNE

• są przewodnikami w podejmowaniu decyzji

etycznych i działań moralnych,

• stanowią główny ośrodek dla formułowania

sądów moralnych w 耠 praktyce zawodowej,

• stawiają wymagania ogólne w odniesieniu do

podejmowanych działań,

• pozwalają na sprawiedliwą ocenę reguł często

stosowanych w opiece nad pacjentem,

• mają znaczenie uniwersalne, lecz ich

zastosowanie może być różne w zależności od

kręgu kulturowego

Zasady etyczne to pewne utrwalone

wewnętrzne sugestie,

które mogą służyć

człowiekowi w

kierowaniu swym postępowaniem.

Pielęgniarka / pielęgniarz w procesie

moralnego rozwoju znajduje

w zasadach etycznych

uzasadnienie wymiaru moralnego

swych aktów opieki

PRZESTRZEGANIE ZASAD ETYCZNYCH

ZAPEWNIA DOBRO I ŁAD MORALNY

W RELACJACH

PIELĘGNIARKA / PIELĘGNIARZ PACJENT

ZASADA AUTONOMII –

NIEZALEŻNOŚCI

• każdy człowiek powinien mieć

zagwarantowaną wolność osobistą,

• każdy człowiek sam powinien

podejmować decyzje zgodnie ze
swoimi planami i wyborami,

• dokonywanie wyborów powinno być

zgodne z osobistymi wartościami i
wierzeniami każdego człowieka.

ZASADA AUTONOMII –

NIEZALEŻNOŚCI

 Trudności

- pacjenci w różnym stopniu odczuwają

potrzebę bycia niezależnym,

- ograniczenia możliwości umysłowych

podopiecznego,

- środowisko szpitalne,

- dostępność opieki, poradnictwa,

- środki finansowe.

• Paternalizm – nie respektuje czyichś

własnych wyborów, czy zamierzonych

działań;

dla dobra osoby ich

dokonującej.

ZASADA AUTONOMII – NIEZALEŻNOŚCI

zasady wynikające - prawa

• Prawo do stosunków międzyludzkich opartych

na życzliwości, prawdzie, zaufaniu,

sprawiedliwości, odpowiedzialności,

• Prawo do kompetentnej opieki medyczno –

pielęgniarskiej uwzględniające

psychosomatyczne, społeczne, kulturowe i

religijnie potrzeby podopiecznych,

• Prawo do uzyskania informacji o naturze swych

dolegliwości, zamierzonych sposobach leczenia

i pielęgnacji oraz ich ubocznych skutkach

I. Wrońska – Etyka w pracy pielęgniarskiej –
2002 rok

ZASADA AUTONOMII –

NIEZALEŻNOŚCI

zasady wynikające - prawa

• Prawo do podejmowania decyzji, wyrażania

zgody bądź odmowy na proponowane

metody terapeutyczno – pielęgnacyjne,

• Prawo do prywatności,

• Prawo do godnej śmierci

I. Wrońska – Etyka w pracy pielęgniarskiej – 2002 rok

ZASADA CZYNIENIA

DOBRA

ZASADA NIESZKODZENIA

• to wg Frankena z 1073 roku –

etyczna zasada dobroci

• pomaganie innym w osiąganiu

tego co jest dla nich dobre,

• zmniejszanie ryzyka skrzywdzenia,
• pomoc w przystosowaniu się do

nowych warunków,

• wskazanie źródeł, które mogą

świadczyć pomoc.

ZASADA CZYNIENIA

DOBRA

ZASADA NIESZKODZENIA

Problemy:

•

zobowiązanie do: promowania zdrowia,
zapobiegania chorobie, przywracania
zdrowia i łagodzenie cierpienia – to
obowiązujący zakres dobra; nie ma
pełnego przygotowania do realizacji tych
zadań.

•

decydowanie co jest ważniejsze – czynienie
dobra czy chronienie przed krzywdą.

•

ograniczenia w świadczeniu dobra
pacjenta.

ZASADA CZYNIENIA

DOBRA

ZASADA NIESZKODZENIA

Primum non nocere

przede wszystkim nie szkodzić, w szerokim tego słowa

znaczeniu, tj. myślą, uczynkiem i zaniedbaniem

ZASADA CZYNIENIA

DOBRA

ZASADA NIESZKODZENIA

Salus aegroti suprema lex

Dobro pacjenta najwyższym prawem

ZASADA CZYNIENIA

DOBRA

ZASADA NIESZKODZENIA

• I

-

wskazuje na świadczenie usług korzystnych z

punktu widzenia zdrowia i życia podopiecznych

• II – wymaga porównywania pożytków i szkód, w

tym przypadku działania medyczno –
pielęgnacyjne rozważne są pod względem
plusów i minusów

ZASADA

SPRAWIEDLIWOŚCI

• Należy zastanowić się jak swoje możliwości pomocy
• równo podzielić pomiędzy wszystkich pacjentów.
• Pacjenci powinni być traktowani jednakowo.
• Osoby potrzebujące więcej pomocy, proporcjonalnie

do potrzeb powinni otrzymywać jej więcej.

Skoncentrowanie się na potrzebach podopiecznego

pozwala na etyczne i sprawiedliwe dzielenie

istniejących możliwości i zapobiega świadczeniom

wychodzącym poza potrzeby.

ZASADA POUFNOŚCI

• Wszelkie wiadomości o chorym i

jego otoczeniu uzyskane w związku
z wykonywaniem zawodu objęte są
tajemnicą za życia i po śmierci.

• W kontakcie z podopiecznym należy

zachować takt, dyskrecję jako wyraz
szacunku dla osobowości chorego.

ZASADA

ODPOWIEDZIALNOŚCI

• za podopiecznego,
• za postępowanie własne podczas

realizacji funkcji i zadań zawodowych,

• za członków zespołu, z którym

współpracujemy.

ZASADA

PRAWDOMÓWNOŚCI

• zobowiązanie do mówienia prawdy i

nie kłamania, ani nie oszukiwania
innych,

• to podstawa zaufania między ludźmi,
• to część szacunku jaki należy się

człowiekowi.

POWINNOŚCI MORALNE

PIELĘGNIAREK / PIELĘGNIARZY

• Szanuj godność pacjenta i jego prawa,

• Nie szkodź swym postępowaniem podopiecznemu, chroń

go przed krzywdą i szkodą,

• Przyczyniaj się do dobra pacjenta we wszystkich

wymiarach jego osoby tj. fizyczno – biologicznym,

psychicznym, społecznym, duchowym,

• Świadcz opiekę pielęgniarską sprawiedliwie wobec

każdego pacjenta,

• Zachowaj w tajemnicy uzyskane informacje o stanie

zdrowia pacjenta i przebiegu procesu leczenia oraz opieki,

• Bądź odpowiedzialna / odpowiedzialny za podjęte

obowiązki i swe zobowiązania

POWINNOŚCIĄ MORALNĄ

PIELĘGNIAREK / PIELĘGNIARZY jest:

• akceptacja drugiego człowieka, takim jakim on

jest,

• poszanowanie jego godności,
• poznanie jego sytuacji, uwarunkowań zdrowotnych

i psychospołecznych, rodzaju cierpienia i

upodobań,

• uznanie cierpienia drugiego człowieka za podstawę

imperatywu moralnego, wyrażającego się w

prostych słowach „trzeba pomóc”,

• przyjęcie tego imperatywu w postaci „muszę

pomóc”,

• wykonywanie obowiązujących zadań wobec

drugiego człowieka,

• współprzyczynianie się do polepszenia statusu

moralnego i społecznego drugiego człowieka

odpowiedzialność

służbowa,

dyscyplinarna

odpowiedzialność

prawna

odpowiedzialność

materialna

odpowiedzialność

cywilna

umiejętność

nachylenia się

nad potrzebującym

autentyczna

życzliwość

opanowanie

SPRAWNOŚCI

MORALNE

PIELĘGNIARKI

Zakład Pielęgniarstwa

Społecznego

mgr Zofia Sienkiewicz