OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ
NEREK ( ONN )

Insuffitientia renum
acuta

Ostra niewydolność nerek
( ONN )



Zespół chorobowy spowodowany
nagłym upośledzeniem czynności
nerek

ONN



Prowadzi do zmiany objętości i
składu elektrolitowego płynów
ustrojowych oraz retencji produktów
przemiany materii

ONN- podział w zależności od
mechanizmów



Przednerkowe



Nerkowe



Zanerkowe

Przednerkowa ONN-
przyczyny



Okres noworodkowy: niedotlenienie przed
i/lub w czasie porodu, odwodnienie,
krwawienia



Okres niemowlęcy: odwodnienie wskutek
wymiotów, biegunki



Okres poniemowlęcy: oparzenia,
krwawienia, mały rzut serca, hipowolemia
w zespole nerczycowym

Nerkowa ONN - przyczyny



Okres noworodkowy: ciężkie wady
rozwojowe układu moczowego, posocznica,
pyelonephritis, obustronny zakrzep żył
nerkowych lub tętnic nerkowych



okres pierwszych 2 lat życia: zespół
hemolityczno- mocznicowy, operacje
kardiochirurgiczne, wstrząs septyczny,
polekowe



Po 2 r.ż : kłębkowe zapalenia nerek,
śródmiąższowe zapalenia nerek, zatrucia

Zanerkowa ONN- przyczyny



Okres noworodkowy: wady i niedrożność
moczowodów, zastawka cewki tylnej



Okres od 1 r.ż … niedrożność
moczowodów ( kamica, nowotwory,
urazy )

Zastawka cewki tylnej



ONN zanerkowa w okresie początkowym



Następnie nieodwracalne zmiany w
miąższu nerek i przewlekła niewydolność
nerek



Konieczna jak najwcześniej korekta wady
( zabieg operacyjny )

UWAGA !



Przedłużająca się przednerkowa
niewydolność nerek przechodzi w
ostrą niezapalną niewydolność
nerek, a ta nie leczona prowadzi do
destrukcji nefronów i postępującej
przewlekłej niewydolności nerek

Patofizjologia przednerkowej
ONN



Hipowolemia, hipotensja hipotermia
powoduje uszkodzenie nabłonka
cewek ( zmniejszenie wchłaniania Na
w cewkach



Hipoksemia, hiperkapnia, leki
powoduje kurcz naczynia
doprowadzającego kłębuszka,
uszkodzenie śródbłonków

( wzrasta

endotelina, Ang II TxA2 )



Spadek filtracji - bezmocz- ONN

Nerkowa ONN-
patofizjologia



Niedotlenienie nerki – zmiany
strukturalne komórek cewek
nerkowych ( obrzmienie
mitochondriów, następnie martwica
komórek nabłonka cewek ). STAN
ten określamy jako ostrą niezapalną
niewydolność nerek (

ostra martwica

cewek

)

Nerkowa ONN -
patofizjologia



Uszkodzenie kłębków nerkowych np.
w ostrym kłębkowym zapaleniu
nerek



Zmiany w tkance śródmiąższowej
np. w ostrym śródmiąższowym
zapaleniu nerek



Zmiany naczyniowe np. w przebiegu
zespołu hemolityczno-
mocznicowego

Zanerkowa ONN-
patofizjologia



Mechaniczna przeszkoda powoduje
wzrost ciśnienia hydrostatycznego
powyżej miejsca upośledzenia
odpływu



Wzrost ciśnienia hydrostatycznego
osiąga przestrzeń Bowmana –
zmniejszenie ciśnienia filtracyjnego
w kłębkach i zmniejszenie ilości
moczu pierwotnego

ONN - objawy



Zmniejszenie lub ustanie diurezy



Retencja ciał azotowych



Kwasica metaboliczna

ONN- objawy



Pozostałe objawy zależne od
przyczyny i typu ONN

ONN- badania
laboratoryjne



Niedokrwistość ( rozcieńczenie krwi,
utrata krwi, hemoliza – toczeń,
zakrzepica żył nerkowych, zespół H-
U



Leukopenia – toczeń układowy



Małopłytkowość ( toczeń, zakrzepica
naczyń nerkowych, zespół H – U

ONN- badania
laboratoryjne



Hiponatremia ( z rozcieńczenia )



Hiperkaliemia



Hiperfofatemia, hipokalcemia



Kwasica metaboliczna



Podwyższenie wartości mocznika i
kreatyniny



Zmiany w moczu

( zależne od przyczyny

ONN )

ONN – badania obrazowe



USG jamy brzusznej



Rtg przeglądowe jamy brzusznej



Renoscyntygrafia nerek

ONN- leczenie



U dzieci z hipowolemią –
uzupełnienie objętości płynów
( przy badaniu fizykalnym
bezwzględnie staranna ocena stanu
nawodnienia



U niektórych pacjentów ze
skąpomoczem niemożliwe jest
odróżnienie hipowolemii od
zagrażającej martwicy ostrej cewek

ONN - leczenie



pomocne badanie ogólne moczu:
HIPOWOLEMIA- mocz zagęszczony
( osmolalność > 500 mmol/ l,
stężenie Na < 20 mmol/l



MARTWICA CEWEK – mocz
rozcieńczony, osmolalność < 350
mmol/l, stężenie Na < 40 mmol/l

ONN- leczenie



Jeśli hipowolemia zwiększyć
objętość wewnątrznaczyniową ( 0,9
% NaCL 20 ml/kg przez 30 min )



Pacjent powinien oddać mocz



Jeśli nie – cewnikowanie, pomiar
ośrodkowego ciśnienia żylnego



Prawidłowo nawodniony- agresywne
leczenie moczopędne

ONN - leczenie



U pacjentów bez hipowolemii
furosemid 2 mg/kg, przy braku
odpowiedzi druga dawka 10 mg/kg,
nie powtarzać przy braku odpowiedzi
diuretycznej



W celu zwiększenia przepływu krwi
przez korę nerek – dopamina 5
ug/kg/ min( w nieobecności
nadciśnienia ) łącznie z furosemidem

ONN - leczenie



Ograniczenie podawania płynów u
pacjentów z brakiem diurezy po
wypełnieniu łożyska naczyniowego
lub zastosowaniu diuretyków



Stopień ograniczenia płynów
zależny od stanu nawodnienia
(pacjent z
bezmoczem = 400ml/m2+ straty
rzeczywiste )

ONN - leczenie



Przy znacznej hiperwolemii może
być konieczne całkowite
ograniczenie płynów

ONN - leczenie



Hiperkaliemia ( niemiarowość akcji
serca, zagrożenie zgonem, w EKG
najwcześniej wysoki, szpiczasty
załamek T, następnie obniżenie S-T,
wydłużenie P-R, poszerzenie QRS



Płyny podawane winny zawierać
glukozę z insuliną, stosowanie
żywic, glukonian wapnia (

zmniejsza

pobudliwość m. sercowego )

ONN - leczenie



Hiperkaliemia > 7 mmol/ l –
oczyszczanie pozanerkowe

ONN - leczenie



Kwasica metaboliczna –
wyrównywanie dożylne częściowo
do pH 7,20 ( ryzyko przy szybkiej
alkalizacji )



Ilość należnych mmol NaHCO3 =
0,3 x masa ciała w kg x ( 12 –
wodorowęglany osocza w mmol/l )



Uwaga na zagrożenie tężyczką przy
wyrównywaniu kwasicy

ONN- leczenie



Hipocalemię leczy się poprzez
obniżenie stężenia fosforanów w
surowicy ( węglan wapnia, który
wiąże fosfor )

ONN - leczenie



Hiponatremia- często z powodu
stosowania nadmiernych objętości
płynów hipotonicznych u pacjenta z
bezmoczem



Przy Na < 120 mmol/l zagrożenie
obrzękiem mózgu, krwawieniem do
OUN



Wyrównać, ale do 125 mmol/l ,

wyższe

wartości- ryzyko hiperwolemii, nadciśnienia tętniczego,
niewydolności krążenia- wskazania do dializy )

ONN - leczenie



Nadciśnienie tętnicze- powodem
choroba pierwotna lub/i zwiększenie
objętości płynu pozakomórkowego



Leczenie hipotensyjne, ograniczenie
płynów, leki moczopędne )

ONN- leczenie



Drgawki: przyczyną choroba
pierwotna np. SLE, hiponatremia
( zatrucie wodne ), hipokalcemia
( tężyczka ), encephalopatia z
nadciśnienia, mocznica



Jeśli możliwe- leczenie przyczynowe
+ leczenie objawowe ( leki p-
drgawkowe )

ONN - leczenie



Dieta z ograniczeniem tłuszczów,
Na, K, płynów



Przy ONN powyżej 7 dni
rozszerzenie odpowiedniej do
niewydolności nerek diety doustnej

ONN - leczenie



Wskazania do dializy : ciężka
kwasica, zaburzenia elektrolitowe
( zwłaszcza hiperkaliemia ),
nadciśnienie tętnicze,
przewodnienie, zaburzenia ze
strony OUN, zastoinowa
niewydolność krążenia

ONN - rokowanie



Zależne od przyczyny ( zwykle
dobre w przed- i zanerkowej ostrej
niewydolności nerek )