PRODUKCJA I WŁADANIE

•

Neoklasyczna teoria ekonomii: ceny spełniają funkcje alokacyjne.

•

Producenci reagują na bodźce cenowe, ich decyzje są pochodną
zmian cenowych.

•

Walrasowska koncepcja równowagi, w której siła cen gwarantuje
stan stacjonarny.

•

Zasoby produkcyjne zostają automatycznie wycenione w
zależności od ich rzadkości i wartościowania konsumentów.

•

Ceny bez problemów są „imputowane”.

•

Nie istnieje problem właściwej alokacji i właściwego władania
zasobami.

•

Aspekty instytucjonalne zostają pominięte.

PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ I KALKULACJA
CENOWA

•

W rzeczywistości decyzje alokacyjne nie są produkowane przez
ceny.

•

Kalkulacja przebiega na trzech etapach czasowych.

•

Pierwszym: obserwacja cen przeszłych.

•

Drugim: obserwacja ofert cenowych (ceny teraźniejsze).

•

Trzecim: kalkulacji ex post (wyliczenia wartości po podjętej
decyzji).

•

Decyzja jest podejmowana zanim zysk i strata zostaną osiągnięte
(niepewność).

•

Kalkulacja wymusza presję sanacyjną.

ZYSK I PROCENT NA KAPITALE

•

Procent jest zarobkiem, który ledwie utrzymuje „wartość
pieniądza w czasie”.

•

Pozwala uaktualnić posiadany kapitał o upływ czasu.

•

W Warlasowskiej równowadze stopa zwrotu jest wszędzie taka
sama (ponieważ nie ma niepewności).

•

W Warlasowskiej równowadze nie istnieją błędy inwestycyjne, w
związku z czym nie istnieje w ogóle kwestia sanacji.

•

Zyski i straty są odchyleniami od standardowej stopy zwrotu.

KAPITAŁ I FINANSOWANIE

•

Ponieważ stopa zwrotu nie jest gwarantowana na rynku istnieje
arbitraż kapitałowy.

•

Inwestycje są podejmowane nie tylko ze względu na
oszczędność, ale także „ryzyko”.

•

Kapitalista może żądać wyższych stóp zwrotu niż ta
„standardowa”.

•

Firma może być finansowana kapitałem „własnym”, lub kapitałem
„zewnętrznym”.

CELE PRZEDSIĘBIORCZE PRZY
RÓŻNYCH METODACH FINANSOWANIA

•

W wypadku finansowania kapitałem własnym celem jest
osiągnięcie co najmniej zysku księgowego.

•

W wypadku finansowania kapitałem obcym celem jest osiągnięcie
co najmniej zysku ekonomicznego.

•

Księgowy to czysta pieniężna nadwyżka.

•

Ekonomiczny to na tyle duża księgowa nadwyżka, aby spłacić
kapitał obcy.

•

Lewar.

•

Finansowanie kapitałem zewnętrznym to
finansowanie długiem.

•

Celem staje się nie tylko produkcja na
nadwyżkę, ale produkcją na nadwyżkę
plus koszty finansowania.

•

Groźba upadłości i konieczności sanacji
jest większa w wypadku zewnętrznego
finansowania.

•

Upadłość i sanacja może stać się
problemem makroekonomicznym (Richard
Koo balance sheet recession).

•

Czy dług jest ekonomicznie nieefektywny?

•

Nie, jeśli uznamy kapitał za dobro
produktywne (Frank Knight).

Problem

KSIĘGOWE PODEJŚCIE

•

Aktywa, czyli majątek mają pracować na rzecz zwrotu dla
kapitału.

•

Pasywa obejmują kapitał własny i obcy.

•

W wypadku dominacji kapitału własnego cała księgowa nadwyżka
zostaje w firmie.

•

W wypadku braku nadwyżki i bankructwa, procedura sanacji jest
płynna i prosta (jeden właściciel).

•

W wypadku kapitału obcego część nadwyżki jest odprowadzana
na zewnątrz.

•

W wypadku niedostatecznej nadwyżki może dojść do bankructwa
i upadłości.

•

Wierzycieli jest kilku i proces sanacyjny się komplikuje.

WŁADANIE I SANACJA

•

Proces sanacji w wypadku problemów firmy oznacza uskutecznienie
praw własności i realizacji kontraktów.

•

Kapitał obcy został błędnie wykorzystany (został skonsumowany).

•

W związku z tym jego celem jest powrót do pierwotnego
dysponującego (nawet w wypadku częściowej jego konsumpcji).

•

Realokacja zasobów nie jest dokonywana przez ceny, lecz przez
właścicieli.

•

Kwestie prawne (władanie) wyprzedzają kwestie czysto produkcyjne
(zawieszenie przedsiębiorstwa).

•

W rzeczywistym świecie ograniczenia produkcyjne są nakładane
przez kontrakty (nie przez neoklasyczne funkcje produkcji).

•

„Rzadkość” jest generowana kontraktem, a nie tylko fizyczną
rzadkością.

PROCES UPADŁOŚCIOWY I
PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ

•

Między wierzycielami istnieje często różnica poglądów.

•

Syndyk staje przed trudnym zadaniem pogodzenia interesów.

•

Oprócz tego nieznana jest dokładnie przyszłość.

•

Dlatego proces upadłościowy jest również procesem
przedsiębiorczym.

•

Ponieważ syndyk musi przewidzieć, które rozwiązanie jest
najbardziej opłacalne dla wierzycieli.

NEGATYWNA I POZYTYWNA STRONA
BANKRUCTWA

•

Koszty społeczne związane ze wzrostem bezrobocia (zasiłki etc.).

•

Koszty ekonomiczne (mniejszy PKB, większy deficyt budżetowy etc.)

•

Upadek konkretnych firm (które mają być może istnieć ze względu na
„ważny interes”).

•

Dzięki bankructwu zostaje dokonana realokacja.

•

Firma doświadcza i tak zatorów płatnościowych.

•

Bankructwo może być szybkim sposobem na rozwiązanie tego problemu.

•

Czynniki produkcji zostają uwolnione i przeniesione w miejsca, gdzie ich
wartość jest adekwatna.

•

Sanacja poprzez bankructwo pozwala na działanie „sił równowagowych”
w gospodarce.

•

Ceny czynników produkcji mogą odzwierciedlać ich marginalną
produktywność.

ROLA KALKULACJI W SANACJI

•

Własność prowadzi do wykształcenia się cen, które tworzą
„ekonomiczną rzadkość”.

•

Oznacza to tworzenie „zakazów” używania zasobów w określony
sposób.

•

Na przykład zakaz tworzenia „maszyny do gaszenia zapałek”.

•

Do procesu wyceny włączani są wszyscy przedsiębiorcy na rynku.

•

Przedsiębiorca szuka „szans na zysk” (różnica między pewnymi
kosztami a niepewnymi przyszłymi obrotami).

•

Otoczenie cenowe wykształca „przedsiębiorczy podział pracy” (PPP).

•

PPP generuje efektywny podział zadań i wyznacza granice firm (jak
duża powinna być firma?).

•

Przekroczenie przedsiębiorczych kompetencji zostaje spenalizowane
większymi kosztami aniżeli przychodami.

STRATY I REALOKACJA

•

Osiąganie wyższych kosztów aniżeli obrotu jest sygnałem
przedsiębiorczego błędu.

•

Sygnał ten oznacza konieczność przeprowadzenia odpowiedniej sanacji.

•

W przeciwnym wypadku większe koszty od przychodów będą
generować konsumpcję kapitału.

•

Konsumpcja w wypadku kapitału własnego oznacza upłynnienie
majątku i uwolnienie środków produkcyjnych innym przedsiębiorcom.

•

Konsumpcja w wypadku kapitału obcego oznacza konieczność
rozstrzygnięcia sporów prawnych z interesariuszami (wierzycielami).

•

W obydwu przypadkach proces odbywa się dzięki cenowym rynkowym
(pomagającym wyliczyć straty).

•

Bez systemu cenowego tak naprawdę nie istniałoby pojęcie sanacji.