Teoria pracy a współczesny rynek pracy
Powstanie nowej kategorii zatrudnienia (Prause, Dooley, 2004):
" Zatrudnieni (tradycyjnie)
" Bezrobotni
" Poza rynkiem pracy (zajmujący się domem, w szkole, niezdolni do pracy
 fizycznie lub psychicznie)
" Zatrudnieni nieadekwatnie (underemployment)
Wykład 2
Teoria pracy a współczesny rynek pracy
Zatrudnieni nieadekwatnie (underemployment)
- zatrudniani z przerwami (byli bezrobotni przez co najmniej 15 tygodni w ciągu
ostatniego roku, albo doświadczyli co najmniej 3 okresów bezrobocia w
okresie ostatniego roku) (intermittent unemployment)
- zmuszeni do zatrudnienia się na część etatu (niezdolność do znalezienia
pracy na pełen etat, martwy sezon, braki materiału, okres
remontowy/urlopowy w firmie, początek nowej pracy bądz
zakończenie
starej) (involuntary part-time)
- zarobki nie zapewniające samodzielnego utrzymania (poverty wage), np.
większość młodych ludzi rozpoczynających pracę zawodową (przeciętnie
wypada to w 23 roku życia), otrzymuje płacę na poziomie płacy
minimalnej; po siedmiu latach pracy zawodowej, nadal co czwarty z
młodych pracowników takie wynagrodzenie (dane z 2010 r.)
- dopasowanie poziomu wykształcenia do wykonywanej pracy
Wykład 2
Teoria pracy a współczesny rynek pracy
 NEET group (2011):  not in employment, education or training
Europa (2010): 12,8% przeciętny odsetek w grupie wiekowej 15-24 (4,4 
Holandia, Niemcy  8%, Polska  11%, Bułgaria  22%, Włochy  18%,
Czynniki ryzyka:
- niepełnosprawność,
- młodzież z rodzin imigrantów
- niski poziom edukacji
- zamieszkiwanie odległych obszarów
- niski dochód w rodzinie
- rodzice doświadczający bezrobocia
- rodzice o niskim poziomie wykształcenia
- rodzice rozwiedzeni
Bezrobocie: spadek roli płci oraz poziomu wykształcenia
Wykład 2
Teoria pracy a współczesny rynek pracy
Pytania na przyszłość?
Jakie będę długotrwałe skutki zachodzących zmian na rynku
pracy dla organizacji oraz dla pracownika?
Jakie będą najczęstsze wzorce rozwoju kariery w organizacjach?
1. szkoła  nieadekwatne zatrudnienie  bezrobocie
2. szkoła  nieadekwatne zatrudnienie (normalizacja)
3. szkoła  nieadekwatne zatrudnienie  adekwatne zatrudnienie
Etyka protestancka (Max Weber) jako inspiracja badań
psychologicznych
U podstaw kapitalizmu leżą idee protestantyzmu, szczególnie w jego odmianie
kalwińskiej, które rozpowszechniały się w Europie Zachodniej od XVI
wieku,
Podstawowe założenia:
" naganne moralnie - spoczywanie na bogactwie, marnowanie czasu,
" zbędne bądz
niepożądane - poświęcanie czasu na rozrywki, gadulstwo,
spanie
" wiara w predestynację - przeznaczenia do łaski (bądz
niełaski);
rozstrzygnięcie miało się dokonać w trakcie pracy zawodowej
nastawionej na jakiś praktyczny sukces
" wiara w predestynację a życie codzienne ludzi
Etyka protestancka (Max Weber) jako inspiracja badań
psychologicznych
" praca  powołanie
" powodzenie w prowadzonych interesach  dowód łaski
" kształtowanie poczucia kontroli  odrzucenie  pośredników w kontaktach
Bogiem
" ascetyczne ruchy protestanckie a życie zawodowe
Etyka protestancka a psychologia?
Idee Maxa Webera
- McClelland  religia a poziom rozwoju ekonomicznego
(protestantyzm a kapitalizm)
- Kształtowanie potrzeby osiągnięć (wychowanie: samodzielność,
odpowiedzialność, opanowanie, odraczania gratyfikacji) zamiast
posłuszeństwa i szacunku wobec starszych
- Wychowanie protestanckie =sukcesy zawodowe (bo zaspokajają
rozwiniętą na wysokim poziomie potrzebę osiągnięć)
- Badania nad Protestancką Etyką Pracy
Etyka protestancka w badaniach międzykulturowych
Zaskakujące wyniki porównań międzykulturowych z lat 90-tych
Najwyższe wyniki - Indie (dominacja hinduizmu), przeciętne -
Hong-Kong (dominacja buddyzmu), Izrael (dominacja judaizmu),
niskie - mieszkańcy krajów protestanckich (USA, Wielka Brytania,
Nowa Zelandia)
"Duch kapitalizmu" Webera niekoniecznie wymaga idei religijnych
protestantyzmu
"etyka protestancka" (konotacje religijne) czy też "etyka
produktywności (neutralna) - Doliński
Charakterystyka podstawowych własności etyki
produktywności (Wojciszke, 2000)
Wartość centralna: produkcja dóbr
Afirmacja: skuteczne działanie
Stosunek do zmian: nowatorstwo, koncentracja na przyszłości,
cnoty kardynalne grzechy główne
użyteczność bezproduktywność
skuteczność lenistwo
pracowitość marnotrawstwo (dóbr, czasu)
oszczędność pośpieszna konsumpcja
odraczanie gratyfikacji pięknoduchostwo
sukces porażka
Historyczne uwarunkowania kształtowania się etyki
produktywności u Polaków
A. Przewaga religii katolickiej
- modlitwa, spowiedz
, dobroczynność
- podporządkowanie i kontrola
- współczesne zmiany w traktowaniu pracy  wartość ponadczasowa
Historyczne uwarunkowania kształtowania się etyki
produktywności u Polaków
B. Historyczna rola szlachty
" dominująca rola kultury szlacheckiej w Polsce (Kuchowicz 1992)
" istotne elementy postawy szlachty wobec życia
" tradycje poszlacheckie w okresie po I Wojnie Światowej (M. Wańkowicz)
" badania socjologiczne w czasach komunizmu (Szacka)
" Postrzeganie Polaków przez partnerów z UE  2004 (ziemia, prestiż,
wszystko albo nic   szabelka , trwałość umów)
Historyczne uwarunkowania kształtowania się etyki
produktywności u Polaków
C. Wpływ epoki tzw. realnego socjalizmu - stopniowa degradacja norm
uczciwości i wartości pracy (Pawełczyńska)
" Faza I  narastanie liczby ludzi przekraczających tradycyjne normy
(zmiany w języku:  załatwić ,  skombinować ,  pracy a  robota ;  Czy się
stoi czy się leży... )
" Faza II  narastanie patologii: korupcja, łapownictwo, nepotyzm,
schizofreniczny podział na życie publiczne i prywatne
Historyczne uwarunkowania kształtowania się etyki
produktywności u Polaków
C. Wpływ epoki tzw. realnego socjalizmu (stopniowa degradacja norm
uczciwości i wartości pracy, Pawełczyńska, 1992)
- bałagan i zła organizacja pracy
- system doboru i promowania pracowników (tzw. "przynależność
partyjna )
- nadużycia związane z rozwojem  czarnego rynku
- upośledzenie mechanizmów kontroli
- represyjny system prawny wobec działalności firm prywatnych
-  papierowa sprawozdawczość
Historyczne uwarunkowania kształtowania się etyki
produktywności u Polaków
Czy ludzie w systemie  realnego socjalizmu ciężko pracowali?
Etyka produktywności u współczesnych
Polaków
" Badania Dolińskiego (1995) Etyka produktywności. Czy duch kapitalizmu
krąży nad Polską?
- stosunek do pracy, pieniędzy, czasu
- zgodność deklarowanych norm etycznych z zachowaniem zgodnym z
tzw. duchem kapitalizmu
" Badania porównawcze Hornowskiej i Paluchowskiego  hierachia
wartości i zaangażowania w role u studentów
" Badania Wojciszke, Baryła (lata 90-te)  wymiar produktywności niewiele
w Polsce wyjaśnia (znaczenie etyki godności)
" Odniosłeś sukces   jesteś podejrzany (Dowhyluk)
Etyka produktywności u współczesnych Polaków
" Etyka produktywności a bezrobocie
" Zachowania organizacyjne u emigrantów
" Stosunek do pracy u młodych Polaków
Etyka produktywności u współczesnych Polaków
Czy można już zauważyć różnice pokoleniowe?