Komentowany przepis

Prawo upadłościowe i
naprawcze. Komentarz

2007

Piotr Zimmerman

Prawo upadłościowe i

naprawcze
Zimmerman 10.2007

Pr.upadłościowe i
naprawcze

red.Zienkiewicz08.2006
Prawo upadłościowe i

naprawcze Gurgul
05.2005

dla stanu prawnego na 2007-10-10

1

1. Jeżeli dłużnikiem jest osoba prawna albo inna jednostka organizacyjna nieposiadająca

osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, obowiązek, o
którym mowa w ust. 1, spoczywa na każdym, kto ma prawo go reprezentować sam lub

łącznie z innymi osobami.

2

2. Osoby, o których mowa w ust. 1 i 2, ponoszą odpowiedzialność za szkodę

wyrządzoną wskutek niezłożenia wniosku w terminie określonym w ust. 1.

3

3. Obowiązek ukonstytuowany w art. 21 ust. 1 powstaje z chwilą zaistnienia przesłanek

do ogłoszenia upadłości i nie ustaje aż do chwili jego wypełnienia lub do chwili, kiedy
dłużnik stałby się na powrót wypłacalny.

4

4. Przesłanki do ogłoszenia upadłości wymienia art. 11. Precyzyjne ustalenie daty

niewypłacalności dłużnika w wypadku przesłanki "niewykonywania wymagalnych

zobowiązań" nie jest możliwe. Literalna wykładnia treści przepisu prowadzi do
wniosku, iż jest to północ dnia, w którym upłynął bezskutecznie termin zapłacenia

drugiego z kolei zobowiązania.

5

5. W wypadku przesłanki z art. 11 ust. 2 PrUpN moment jej wykrycia jest częstokroć
bardzo odległy od momentu zaistnienia. W żadnym przedsiębiorstwie nie prowadzi się

bieżących rachunków, w których jasne stałoby się, że wartość zobowiązań przekroczyła
wartość majątku. Taka okoliczność ujawnić się może tylko przy sporządzeniu bilansu, a

zatem nie rzadziej niż raz do roku i w większości wypadków - nie częściej. W praktyce
chodzi tu tylko o zobowiązania jeszcze niewymagalne, w wypadku zobowiązań

wymagalnych ich nieregulowanie spowoduje znacznie szybciej wystąpienie przesłanki z

art. 11 ust. 1 PrUpN, a zatem obowiązek złożenia wniosku również powstanie znacznie
wcześniej.

6

6. W wypadku osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą osobiście

obowiązek złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości spoczywa na niej samej, w
wypadku osób prawnych dotyczy osób uprawnionych do ich reprezentowania, a zatem

każdego z członków organów reprezentujących i uprawnionych do wyrażania woli
osoby prawnej na zewnątrz. Bardzo istotnym odejściem od zasad ogólnych jest tu

nałożenie tego obowiązku na każdego indywidualnie - niezależnie od zwykłego dla

danej osoby sposobu reprezentacji. Nie zwolni się zatem z określonej tu
odpowiedzialności członek osoby prawnej tłumaczący, iż nie złożył w terminie wniosku

z tego powodu, iż drugi z członków zarządu przy reprezentacji łącznej był nieobecny
lub wręcz sprzeciwiał się złożeniu wniosku.

Page 1 of 2

2009-08-27

https://legalis.net.pl/menu.html

7

7. Obowiązek nałożony w art. 21 ust. 1 PrUpN istnieje niezależnie od wewnętrznych

podziałów kompetencji i ich rozdziału pomiędzy różne organy w strukturze
wewnętrznej przedsiębiorcy. W wypadku spółdzielni nawet uchwała Walnego

Zgromadzenia decydującego o prowadzeniu działalności w dalszym ciągu, mimo
istnienia przesłanek do ogłoszenia upadłości, nie zwalania członków zarządu z tego

obowiązku jak i z określonej w ust. 3 odpowiedzialności. W wypadku spółek i
spółdzielni opinia rady nadzorczej, komisji rewizyjnej czy jakiegokolwiek innego

organu pozostaje bez znaczenia dla oceny prawidłowego wypełnienia obowiązku tu
nałożonego.

8

8. Odpowiedzialność, o której mowa w ust. 3, w jej aspekcie majątkowym ma
praktyczne znacznie tylko dla dłużników niebędących osobami fizycznymi

prowadzącymi indywidualną działalność gospodarczą. Tylko wtedy bowiem istnieje
odrębny od majątku niewypłacalnego dłużnika majątek osoby uprawnionej do jego

reprezentowania, po który może wierzyciel sięgnąć z powołaniem się na ten artykuł.

9

9. Wypełniając w terminie powyższy obowiązek, członek zarządu spółki z ograniczoną

odpowiedzialnością korzysta z szansy na uniknięcie odpowiedzialności, o której mowa
w art. 299 § 1 i 2 KSH.

10

10. Szkoda, o której mowa w ust. 3, wyrządzona zostaje wierzycielowi i polega na
ograniczeniu wielkości jego zaspokojenia wskutek uszczuplenia majątku, który posłuży

mu później do zaspokojenia w drodze egzekucji. Jeżeli majątek dłużnika posiada
wartość większą od jego zobowiązań i w wyniku postępowania upadłościowego

wierzyciel uzyska pełne zaspokojenie, szkoda w ogóle nie powstanie.

11

11. Trudność z wykazaniem istnienia szkody miałby wierzyciel domagający się

odszkodowania w wypadku opóźnienia w złożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości, w
którego dalszej konsekwencji zawarto i zatwierdzono układ. Nie można jednak

wykluczyć, iż w wypadku wierzyciela głosującego przeciw przyjęciu układu, jego
szkoda podlegałaby objęciu go układem, a jej wielkość należałoby wyliczyć na

podstawie przyjętej w układzie redukcji zobowiązań.

12

12. Wniosek musi być złożony skutecznie. Wniosek zwrócony w trybie art. 28 lub 29

nie wywołuje żadnych skutków, a zatem nie zwalnia również od odpowiedzialności
określonej w art. 21 PrUpN.

Page 2 of 2

2009-08-27

https://legalis.net.pl/menu.html