Komentowany przepis

Prawo upadłościowe i

naprawcze. Komentarz

2006

dr Dorota Zienkiewicz, Jędrzej Minkus, Arkadiusz
Świderek

Prawo upadłościowe i

naprawcze Zimmerman
10.2007

Pr.upadłościowe i
naprawcze

red.Zienkiewicz08.2006
Prawo upadłościowe i

naprawcze Gurgul
05.2005

Postępowanie naprawcze

Dukiel 01.2004

dla stanu prawnego na 2006-08-05

1

1. Układem obejmuje się wszystkie wierzytelności w stosunku do dłużnika, powstałe

przed dniem wszczęcia postępowania naprawczego, łącznie z wierzytelnościami
zabezpieczonymi przez przeniesienie na zabezpieczenie własności rzeczy,

wierzytelności lub innego prawa.
Układem obejmuje się odsetki od wierzytelności wymienionych wyżej za cały czas

opóźnienia spełnienia świadczenia.
Układem obejmuje się także wierzytelności zależne od warunku, jeżeli warunek ziścił
się w czasie wykonywania układu.

Układ nie obejmuje:

1) należności alimentacyjnych oraz rent z tytułu odszkodowania za wywołanie

choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci,

2) wierzytelności o wydanie mienia, nienależącego do majątku dłużnika,

3) wierzytelności, za które upadły odpowiada w związku z nabyciem spadku po

ogłoszeniu upadłości, po wejściu spadku do masy upadłości,

4) składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i chorobowe,

5) wierzytelności ze stosunku pracy oraz wierzytelności zabezpieczonej na
mieniu upadłego hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem

skarbowym i hipoteką morską, chyba że wierzyciel wyraził zgodę na jej objęcie
układem. Zgoda na objęcie wierzytelności układem powinna być wyrażona w

sposób bezwarunkowy i nieodwołalny, najpóźniej przed przystąpieniem do
głosowania nad układem. Zgoda może być wyrażona także ustnie do protokołu.

2

2. Artykuł 503 PrUpadNapr wskazuje najważniejsze elementy, które muszą zostać
zrestrukturyzowane w przedsiębiorstwie chcącym odzyskać zdolność konkurowania na

rynku, a jednocześnie stanowią obligatoryjny element planu naprawczego. Są to:

– restrukturyzacja zobowiązań,

– restrukturyzacja majątku,

Page 1 of 4

2009-08-27

https://legalis.net.pl/menu.html

– restrukturyzacja zatrudnienia.

Jak wynika z ust. 2 komentowanego artykułu, na podstawie odesłania do art. 270
PrUpadNapr, propozycje restrukturyzacji zobowiązań upadłego mogą obejmować w

szczególności:

1) odroczenie wykonania zobowiązań,

2) rozłożenie spłaty długów na raty,

3) zmniejszenie sumy długów,

4) konwersję wierzytelności na udziały lub akcje,

5) zmianę, zamianę lub uchylenie prawa zabezpieczającego określoną
wierzytelność.

Propozycje układowe mogą wskazywać jeden lub więcej sposobów restrukturyzacji, co
w praktyce oznaczać może skonstruowanie propozycji układowych zawierających

wszystkie wskazane wyżej elementy. Możliwe jest także zawarcie w planie
naprawczym propozycji alternatywnych, co wydaje się bardzo dobrym rozwiązaniem z

perspektywy zarówno dłużnika, jak i wierzycieli, przy założeniu, że postępowanie
naprawcze daje wierzycielom możliwość wpływania na kształt propozycji

restrukturyzacji zobowiązań dłużnika. Jeżeli do celu, jakim jest przywrócenie
przedsiębiorcy zdolności konkurowania na rynku, można doprowadzić na wiele

sposobów, wierzyciele powinni mieć możliwość wyboru i wpływania na ostateczny
kształt porozumienia układowego nie tylko przez wypowiedzenie się, czy są za, czy

przeciw układowi, ale również przez wybór najdogodniejszej dla siebie formy redukcji
zobowiązań (por. art. 509 i 512 PrUpadNapr). Należy jednak pamiętać o tym, że każda

z takich alternatywnych propozycji musi zawierać stosowne uzasadnienie i być
skorelowana z pozostałymi elementami planu naprawczego dla umożliwienie sądowi

wierzycielom realnych skutków proponowanych rozwiązań.
Prawo upadłościowe i naprawcze nie określa ani maksymalnych terminów odroczenia
wykonania zobowiązań, ani maksymalnej sumy wierzytelności, która może podlegać

redukcji pozostawiając ocenę tych propozycji najpierw wierzycielom głosującym na
zgromadzeniu, a potem sądowi zatwierdzającemu układ. Szerzej na ten temat por.

komentarz do art. 270 PrUpadNapr.

3

3. W planie restrukturyzacji majątku przedsiębiorcy powinny znajdować się następujące
elementy:

– wskazanie, jaka część majątku zostanie zbyta, wydzierżawiona lub wynajęta,

– określenie sposobów zbycia, wydzierżawienia lub wynajęcia poszczególnych

elementów majątku,

– wskazanie, na co zostaną przeznaczone uzyskane przez dłużnika środki.

Zbycie, wydzierżawienie lub wynajęcie majątku dłużnika ma dwojakie znaczenie dla

Page 2 of 4

2009-08-27

https://legalis.net.pl/menu.html

naprawy sytuacji spółki. Po pierwsze, powoduje zmniejszenie kosztów stałych

związanych z nieprodukcyjną częścią majątku, po drugie, powoduje powstanie
przychodów, które mogą zostać wykorzystane albo do spłacania zobowiązań

układowych, albo na inwestycje.
Plan restrukturyzacji powinien również w miarę dokładnie określać części
przedmiotowo istotne umów, których zawarcie planuje dłużnik. Niewątpliwie

najważniejszym elementem, na podstawie którego można oceniać zasadność
zamierzonych posunięć dłużnika, jest cena, jednakże inne postanowienia umów, które

zamierza zawrzeć dłużnik dotyczące czasokresu trwania tych umów, możliwości
wypowiedzenia itp. także mogą być istotne.

4

4. Dłużnik powinien również wskazać, na co przeznaczy pozyskane z restrukturyzacji
majątku środki. Takie wskazanie powinno dotyczyć dokładnie poszczególnych

inwestycji czy wydatków i określać kwoty, które mają zostać wydatkowane.

W planie restrukturyzacji zatrudnienia powinny się znaleźć:

– ogólna liczba zatrudnionych,

– liczba pracowników zwalnianych,

– zasady zwolnień,

– konsekwencje finansowe zwolnień.

Podane elementy należy uznać za obligatoryjne, jeżeli przedsiębiorca zamierza

dokonywać zwolnień w toku postępowania naprawczego, co nie musi być regułą.
Przeprowadzanie restrukturyzacji wśród pracowników niekoniecznie musi oznaczać

zwolnienia, choć w praktyce jest tak najczęściej. Natomiast wydaje się konieczne
określenie, kto ma zastąpić zwalnianych pracowników, tak aby potencjał produkcyjny

przedsiębiorcy przynajmniej nie uległ zmniejszeniu (np. przejście zwalnianych
pracowników na świadczenie usług w ramach prowadzonej przez nich działalności

gospodarczej).
Konsekwencje finansowe zwolnień wynikają przede wszystkim z ustawy z 13.3.2003 r.

o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn
niedotyczących pracowników (Dz.U. Nr 90, poz. 844 ze zm.) i jej przepisy stosowane

będą także wypadku wszczęcia postępowania naprawczego. Ułatwiając pracodawcy

rozwiązanie stosunku pracy z pracownikami, zmusza go jednocześnie do poniesienia
wszelkich kosztów z tym związanych – skorzystanie z FGŚP jest w tym wypadku

wyłączone (por. art. 500 PrUpadNapr). Dłużnik winien więc przeprowadzić dokładną
symulację zwolnień pracowników, a następnie obliczyć koszty. Dokładna analiza

możliwych roszczeń pracowniczych przekracza zakres tego opracowania.

5

5. Propozycje restrukturyzacyjne nie mogą obejmować składników majątku
niestanowiących własności przedsiębiorcy, co jest zrozumiałe, gdyż dłużnik nie może

samodzielnie decydować o rzeczach i prawach nienależących do niego. Samo wyrażenie
woli przeprowadzenia określonych zmian, przy założeniu, że do ich przeprowadzenia

wymagana jest zgoda osoby trzeciej, jest zbyt wątłą przesłanką dla uznania, że zmiany

takie uda się przeprowadzić. Stąd też ustawodawca wprowadza wymaganie zgody
wstępnej właściciela na przeprowadzenia takich zmian. Zgoda taka musi mieć formę

pisemną.

Page 3 of 4

2009-08-27

https://legalis.net.pl/menu.html

Minkus

Należy również pamiętać, że z praktycznego punktu widzenia zgoda taka musi mieć

odpowiednią formę, tak aby przedsiębiorca mógł wyegzekwować określone zmiany
składników majątku niestanowiących jego własności. Sama forma pisemna może być w

takim wypadku niewystarczająca. W takiej sytuacji ze względów ostrożności dłużnik
powinien zawrzeć umowy przedwstępne (art. 398 i 390 KC) we właściwej formie, tak

aby mógł dochodzić zawarcia umów przyrzeczonych.
Prawo upadłościowe i naprawcze nie określa terminu realizacji postępowania
naprawczego, jednak ze względów praktycznych staranny dłużnik powinien określić

jego dokładny harmonogram czasowy, w przeciwnym wypadku weryfikacja realizacji
postanowień planu naprawczego będzie niemożliwa.
Restrukturyzacja przedsiębiorstwa dłużnika nie musi rozpocząć się przed
zatwierdzeniem układu przez sąd, ale musi się zakończyć przed wykonaniem układu

przez dłużnika (art. 520 ust. 2 PrUpadNapr).

Page 4 of 4

2009-08-27

https://legalis.net.pl/menu.html