WYKA
AD VI & zrozumieć koszt kapitału
Ekonomika
i ZarzÄ…dzanie Inwestycji
WYKA
AD VI.
dr inż. Andrzej SIKORA
Ekonomika i ZarzÄ…dzanie Inwestycji
Wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu
Kraków, 13 kwiecień 2015 r.
Kierunek Górnictwo i Geologia
Rok studiów 2 Semestr II
dr inż. Andrzej Sikora marzec  czerwiec 2015 r
WYKA
AD VI & zrozumieć koszt kapitału
Na wykładzie&
Zrobimy:
1. Obligacje zerokuponowe.
2. Obliczanie rentowności obligacji.
3. Kredyt konsumencki.
4. RRSO/NPV/IRR.
5. Koszt kapitału.
6. A następnym razem & . R Y Z Y K O!
.
Ekonomika i ZarzÄ…dzanie Inwestycji
Wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu
Kierunek Górnictwo i Geologia
Rok studiów 2 Semestr II
dr inż. Andrzej Sikora marzec  czerwiec 2015 r
WYKA
AD VI & zrozumieć koszt kapitału
Obligacje
.
Ekonomika i ZarzÄ…dzanie Inwestycji
Wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu
Kierunek Górnictwo i Geologia
Rok studiów 2 Semestr II
dr inż. Andrzej Sikora marzec  czerwiec 2015 r
WYKA
AD VI & zrozumieć koszt kapitału
Obligacje  jako możliwa inwestycja
Obligacja jest instrumentem finansowym, którego sprzedaż umożliwia zaciągnięcie
pożyczki u nabywców obligacji. W najczęściej spotykanych obligacjach kredyt ten
jest spłacany jako należność pieniężna w ściśle określonym czasie wraz z
odsetkami, których sposób naliczania jest określony w warunkach emisji obligacji.
Zakup obligacji można traktować jako szczególny przypadek projektu
inwestycyjnego, gdzie odpowiednikiem nakładów inwestycyjnych jest cena, po
której kupujemy obligacje, a korzyściami czerpanymi z projektu są odsetki przez
emitera obligacji i wartość nominalna płatna w dniu wygaśnięcia obligacji.
Ekonomika i ZarzÄ…dzanie Inwestycji
Wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu
Kierunek Górnictwo i Geologia
Rok studiów 2 Semestr II
dr inż. Andrzej Sikora marzec  czerwiec 2015 r
WYKA
AD VI & zrozumieć koszt kapitału
Wartość obligacji
Wartość obligacji jest oparta na wartości obecnej przepływu środków pieniężnych,
które obligacje ma przynieść. Przepływy środków pieniężnych składają się z
płatności odsetek w okresie ważności obligacji i ze zwrotu sumy pożyczonego
kapitału (wartości nominalnej) w momencie terminu wykupu
Ekonomika i ZarzÄ…dzanie Inwestycji
Wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu
Kierunek Górnictwo i Geologia
Rok studiów 2 Semestr II
dr inż. Andrzej Sikora marzec  czerwiec 2015 r
WYKA
AD VI & zrozumieć koszt kapitału
Wartość obligacji
Wartość obligacji (cena) jest oparta na wartości obecnej przepływu środków
pieniężnych, które obligacje ma przynieść. Przepływy środków pieniężnych
składają się z płatności odsetek w okresie ważności obligacji i ze zwrotu sumy
pożyczonego kapitału (wartości nominalnej) w momencie terminu wykupu
Ekonomika i ZarzÄ…dzanie Inwestycji
Wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu
Kierunek Górnictwo i Geologia
Rok studiów 2 Semestr II
dr inż. Andrzej Sikora marzec  czerwiec 2015 r
WYKA
AD VI & zrozumieć koszt kapitału
Wartość obligacji
Wartość obligacji (cena)
gdzie:
P  wartość obligacji otrzymana w wyniku wyceny;
n  liczba okresów posiadania obligacji;
Ct  dochód uzyskany w okresie posiadania obligacji;
r  tzw. wymagana stopa dochodu określona w skali okresu płatności odsetek. np. jeśli odsetki płacone są co pół roku to jest to stopa półroczna.
Ekonomika i ZarzÄ…dzanie Inwestycji
Wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu
Kierunek Górnictwo i Geologia
Rok studiów 2 Semestr II
dr inż. Andrzej Sikora marzec  czerwiec 2015 r
WYKA
AD VI & zrozumieć koszt kapitału
Obligacje zerokuponowe
Obligacje zerokuponowe odsetki nie przysługują ich
posiadaczowi przed okresem wykupu.
Øð Po upÅ‚ywie tego terminu posiadacz obligacji otrzymuje kwotÄ™ równÄ… wartoÅ›ci
nominalnej obligacji.
Øð Oprocentowanie tych obligacji wynika ze sposobu ich sprzedaży
z dyskontem, czyli po cenie niższej od wartości nominalnej.
Øð ZaletÄ… tych papierów jest fakt, że oprocentowanie nabywca
dostaje niejako z góry.
Ekonomika i ZarzÄ…dzanie Inwestycji
Wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu
Kierunek Górnictwo i Geologia
Rok studiów 2 Semestr II
dr inż. Andrzej Sikora marzec  czerwiec 2015 r
WYKA
AD VI & zrozumieć koszt kapitału
Obligacje zerokuponowe cd.
W przypadku zerokuponowej wzór na wycenę przyjmuje postać:
FV - wartość nominalna obligacji
n - liczba lat do terminu wykupu
r - wymagana stopa dochodu inwestora
Ekonomika i ZarzÄ…dzanie Inwestycji
Wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu
Kierunek Górnictwo i Geologia
Rok studiów 2 Semestr II
dr inż. Andrzej Sikora marzec  czerwiec 2015 r
WYKA
AD VI & zrozumieć koszt kapitału
Obligacje zerokuponowe - przykład.
Inwestor rozpatruje zakup obligacji zerokuponowej z terminem wykupu
2 lata, o wartości nominalnej 100. Jeżeli wymagana stopa dochodu
inwestora wynosi 5%, jaką jest w stanie zaakceptować maksymalną
cenÄ™ zakupu obligacji?
DANE:
FV  100 - wartość nominalna obligacji
n  2 - liczba lat do terminu wykupu
r  5% - wymagana stopa dochodu inwestora
Ekonomika i ZarzÄ…dzanie Inwestycji
Wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu
Kierunek Górnictwo i Geologia
Rok studiów 2 Semestr II
dr inż. Andrzej Sikora marzec  czerwiec 2015 r
WYKA
AD VI & zrozumieć koszt kapitału
OBLICZANIE RENTOWNOÅšCI OBLIGACJI
Gdy rynek obligacji jest efektywny, tzn. informacje są szybko i prawidłowo
przetwarzane przez inwestorów, wówczas prawidłowo wycenia obligacje.
Wtedy zamiast określać wartość obligacji przy danej wymaganej stopie dochodu
inwestora (FV), częściej stosuje się postępowanie odwrotne, polegające na
określeniu stopy dochodu obligacji (rentowności - %) przy znajomości wartości
rynkowej (ceny  u nas 100) obligacji.
Stopa ta nazywa siÄ™ stopÄ… dochodu w okresie do wykupu (ang. yield to maturity).
Stopa dochodu w okresie do wykupu jest rozwiązaniem równania:
Ekonomika i ZarzÄ…dzanie Inwestycji
Wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu
Kierunek Górnictwo i Geologia
Rok studiów 2 Semestr II
dr inż. Andrzej Sikora marzec  czerwiec 2015 r
WYKA
AD VI & zrozumieć koszt kapitału
OBLICZANIE RENTOWNOÅšCI OBLIGACJI -
przykład
Wyobraz
sobie, że kupujesz obligacje o wartości 1000 PLN z oprocentowaniem 5%
na pięć lat, a cena rynkowa tej obligacji jest 900 PLN.
Odsetki są płacone rocznie od wartości 1000 PLN czyli 50 PLN rocznie.
Obecnie YTM to odsetki podzielone przez cenę bieżącą:
Czyli: 50/900= 5.56%.
Przy wykupie za pięć lat dostaniesz swoje 1000 PLN za tzw. dojrzałą obligację
(w okresie wykupu) i zrealizujesz zysk na kapitale w wysokości 100 PLN.
YTM -> yield to maturity 7,47%
http://www.moneychimp.com/calculator/popup/calculator.htm?mode=calc_bondytm
Ekonomika i ZarzÄ…dzanie Inwestycji
Wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu
Kierunek Górnictwo i Geologia
Rok studiów 2 Semestr II
dr inż. Andrzej Sikora marzec  czerwiec 2015 r
WYKA
AD VI & zrozumieć koszt kapitału
OBLICZANIE RENTOWNOÅšCI OBLIGACJI -
przykład
Calculate Yield to Maturity
Enter: (Do not enter values on highlighted cells)
Interest rate 0,05
Par value 1 000,00
Purchase price 900,00
Capital gain 100,00
Number of years to maturity 5
Annualized capital gain 20,00
Annual interest 50,00
Total annualized return 70,00
Output: (do not edit fields below)
Yield "A" 7,78%
Yield "B" 7,14%
Yield to maturity 7,46%
Ekonomika i ZarzÄ…dzanie Inwestycji
Wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu
Kierunek Górnictwo i Geologia
Rok studiów 2 Semestr II
dr inż. Andrzej Sikora marzec  czerwiec 2015 r
WYKA
AD VI & zrozumieć koszt kapitału
RYZYKA ZWI
ZANE Z INWESTOWANIEM W
OBLIGACJE RZ
DOWE
Powszechnie przyjmuje się, że Obligacje Skarbu Państwa pozbawione są ryzyka,
gdyż można przyjąć, że ryzyko niewypłacalności całego państwa jest bliskie zera.
Stąd stopa rentowności tych obligacji określana jest jako stopa wolna od ryzyka
(risk free - premium). W związku z tym, ryzyko niewypłacalności nie ma
zastosowania w stosunku do Obligacji Skarbu Państwa. Nie oznacza to, że z
posiadaniem Obligacji Skarbu Państwa nie wiąże się żadne ryzyko. Inwestując w
omawiane papiery wartościowe jesteśmy narażeni na dwa główne rodzaje ryzyka
w okresie pozostajÄ…cym do wykupu obligacji.
Ryzyko zmiany stopy procentowej ryzyko to jest tym większe im dłuższy
jest okres pozostający do wykupu obligacji. Stąd w gospodarce, w której istnieje
oczekiwanie spadku stóp procentowych, obligacje długoterminowe zwykle oferują
większą premię za ryzyko spadku stóp procentowych żeby zrekompensować
posiadaczowi tych obligacji fakt, że w stosunku do posiadaczy obligacji
krótkoterminowych dłużej wystawieni są na to ryzyko.
Ryzyko reinwestycji otrzymywane oprocentowanie oraz kapitał zwrócony
przez remitenta w momencie wykupu obligacji sÄ… zazwyczaj reinwestowane.
Spadek poziomu rynkowych stóp procentowych powoduje
spadek oczekiwanej stopy zwrotu z nowych inwestycji.
Ekonomika i ZarzÄ…dzanie Inwestycji
Wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu
Kierunek Górnictwo i Geologia
Rok studiów 2 Semestr II
dr inż. Andrzej Sikora marzec  czerwiec 2015 r
WYKA
AD VI & zrozumieć koszt kapitału
ZMIANA STÓP PROCENTOWYCH A CENA OBLIGACJI
Spadek stóp procentowych powoduje wzrost ceny obligacji.
Dlatego, że
wzrasta popyt na obligacje oferujące wyższe oprocentowanie od aktualnych
rynkowych stóp procentowych, co prowadzi do wzrostu ceny tych obligacji.
Cena obligacji rośnie do momentu, w którym stopa dochodu do wykupu obligacji
zrównuje się z aktualnymi stopami rynkowymi. W rezultacie zarabiają
dotychczasowi posiadacze obligacji. Nowi nabywcy tych obligacji (już po spadku
stóp) nie będą w stanie uzyskać rentowności przewyższającej aktualne (niższe)
stopy procentowe. W prawdzie zarabiają oni na wyższych kuponach odsetkowych,
ale stracą na różnicy między wartością nominalną obligacji a wyższą od niej ceną
nabycia.
Per saldo rentowność ich inwestycji będzie równa aktualnym (tj. z dnia zakupu
obligacji) stopom procentowym.
Ekonomika i ZarzÄ…dzanie Inwestycji
Wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu
Kierunek Górnictwo i Geologia
Rok studiów 2 Semestr II
dr inż. Andrzej Sikora marzec  czerwiec 2015 r
WYKA
AD VI & zrozumieć koszt kapitału
ZMIANA STÓP PROCENTOWYCH A CENA OBLIGACJI
Ruchy poziomu cen obligacji
i wysokości stóp procentowych
następuje w przeciwnych
kierunkach.
Ekonomika i ZarzÄ…dzanie Inwestycji
Wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu
Kierunek Górnictwo i Geologia
Rok studiów 2 Semestr II
dr inż. Andrzej Sikora marzec  czerwiec 2015 r
WYKA
AD VI & zrozumieć koszt kapitału
PKB - GDP
Produkt narodowy brutto  (dochód narodowy brutto) jest miernikiem całkowitych
dochodów osiągniętych przez obywateli danego kraju, niezależnie od miejsca
świadczenia usług przez czynniki produkcji.
Produkt narodowy brutto jest równy produktowi krajowemu brutto
skorygowanemu o dochody netto z tytułu własności za granicą
PKB (ang. gross domestic product, GDP)
Tu dochodzimy do podstawowej zasady emisji pieniÄ…dza
mającego pokrycie w towarach. Otóż w warunkach
równowagi obiegu pieniądza przyrost masy pieniądza
powinien być równy przyrostowi PKB podzielonemu przez
szybkość obiegu pieniądza, a także przyrostowi masy
towarowej podzielonej przez szybkość obiegu pieniądza i
Ekonomika i ZarzÄ…dzanie Inwestycji
pomnożonej przez poziom cen.
Wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu
Kierunek Górnictwo i Geologia
Rok studiów 2 Semestr II
dr inż. Andrzej Sikora marzec  czerwiec 2015 r
WYKA
AD VI & zrozumieć koszt kapitału
ZMIANA STÓP PROCENTOWYCH A CENA OBLIGACJI
Ruchy poziomu cen obligacji
i wysokości stóp procentowych następuje w przeciwnych kierunkach.
Ekonomika i ZarzÄ…dzanie Inwestycji
Wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu
Kierunek Górnictwo i Geologia
Rok studiów 2 Semestr II
dr inż. Andrzej Sikora marzec  czerwiec 2015 r
WYKA
AD VI & zrozumieć koszt kapitału
Ekonomika i ZarzÄ…dzanie Inwestycji
Wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu
Kierunek Górnictwo i Geologia
Rok studiów 2 Semestr II
dr inż. Andrzej Sikora marzec  czerwiec 2015 r
WYKA
AD VI & zrozumieć koszt kapitału
KREDYT KONSUMENCKI
Przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie
większej niż 255 550 zł albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta
polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje
przyrzeczenie udzielenia konsumentowi
USTAWA
z dnia 12 maja 2011 r.
o kredycie konsumenckim
Ekonomika i ZarzÄ…dzanie Inwestycji
Wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu
Kierunek Górnictwo i Geologia
Rok studiów 2 Semestr II
dr inż. Andrzej Sikora marzec  czerwiec 2015 r
WYKA
AD VI & zrozumieć koszt kapitału
KREDYT KONSUMENCKI /kk/
Cena kk - to łączna kwota wszystkich kosztów, opłat i prowizji,
do których zapłaty zobowiązany jest konsument oraz
rzeczywista roczna stopa oprocentowania:
" opłata przygotowawcza pobierana za przygotowanie
i zawarcie umowy kredytowej
" prowizja banku
" inne opłaty na rzecz banku (np.: za wystawienie
promesy)
" prowizje dla pośredników kredytowych
" inne opłaty poza bankowe, np.: koszty ubezpieczenia
spłaty kredytu na wypadek śmierci, inwalidztwa, choroby
lub bezrobocia konsumenta
" suma odsetek za cały okres kredytowania, wyliczona na
potrzeby pierwotnego planu spłaty.
Ekonomika i ZarzÄ…dzanie Inwestycji
Wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu
Kierunek Górnictwo i Geologia
Rok studiów 2 Semestr II
dr inż. Andrzej Sikora marzec  czerwiec 2015 r
WYKA
AD VI & zrozumieć koszt kapitału
RZECZYWISTA ROCZNA STOPA OPROCENTOWANIA
RRSO
http://www.bankier.pl/fo/kredyty/narzedzia/kalkulator_apr/
Ekonomika i ZarzÄ…dzanie Inwestycji
Wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu
Kierunek Górnictwo i Geologia
Rok studiów 2 Semestr II
dr inż. Andrzej Sikora marzec  czerwiec 2015 r
WYKA
AD VI & zrozumieć koszt kapitału
Wewnętrzna stopa zwrotu  IRR
Chwilowa dygresja, ale ważna przy
temacie  biznes plan
Ekonomika i ZarzÄ…dzanie Inwestycji
Wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu
Kierunek Górnictwo i Geologia
Rok studiów 2 Semestr II
dr inż. Andrzej Sikora marzec  czerwiec 2015 r
WYKA
AD VI & zrozumieć koszt kapitału
Technicznie: RRSO = IRR
" IRR = internal rate of return
" Służy do oceny opłacalności projektów
inwestycyjnych
" To taka stopa dyskonta, która dyskontując
przyszłe przepływy inwestycyjne związane
z projektem, zrównuje ich sumę z kwotą
poniesionego dziś nakładu.
Ekonomika i ZarzÄ…dzanie Inwestycji
Wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu
Kierunek Górnictwo i Geologia
Rok studiów 2 Semestr II
dr inż. Andrzej Sikora marzec  czerwiec 2015 r
WYKA
AD VI & zrozumieć koszt kapitału
IRR
" IRR to stopa dyskonta, która zrównuje sumę
przyszłych przepływów pieniężnych z
wartością dzisiejszą poniesionego nakładu.
" SzukajÄ…c IRR, szukamy takiej stopy
dyskonta, która zrówna dzisiejszą wartość
nakładu inwestycyjnego z sumą związanych z
nim przyszłych płatności (cash flows).
" Do tego celu wykorzystujemy arkusz
kalkulacyjny Excel.
Ekonomika i ZarzÄ…dzanie Inwestycji
Wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu
Kierunek Górnictwo i Geologia
Rok studiów 2 Semestr II
dr inż. Andrzej Sikora marzec  czerwiec 2015 r
WYKA
AD VI & zrozumieć koszt kapitału
IRR
" SÄ… trzy sposoby wyliczenia IRR:
a)Skorzystanie z gotowej funkcji arkusza
kalkulacyjnego
b)Skorzystanie z narzędzia solver arkusza
kalkulacyjnego
c) Metoda prób i błędów
Ekonomika i ZarzÄ…dzanie Inwestycji
Wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu
Kierunek Górnictwo i Geologia
Rok studiów 2 Semestr II
dr inż. Andrzej Sikora marzec  czerwiec 2015 r
WYKA
AD VI & zrozumieć koszt kapitału
IRR
n
CFt
Inwestycja0 =ð
åð
t
(ð1+ð IRR)ð
t=ð1
Ekonomika i ZarzÄ…dzanie Inwestycji
Wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu
Kierunek Górnictwo i Geologia
Rok studiów 2 Semestr II
dr inż. Andrzej Sikora marzec  czerwiec 2015 r
WYKA
AD VI & zrozumieć koszt kapitału
Wartość teraz
niejsza netto
" NPV = net present value
" NPV to różnica pomiędzy sumą
zdyskontowanych przyszłych przepływów
pieniężnych a poniesionym dzisiaj
nakładem inwestycyjnym.
" StopÄ… dyskonta jest wymagana przez
inwestorów stopa zwrotu z kapitału (koszt
kapitału).
Ekonomika i ZarzÄ…dzanie Inwestycji
Wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu
Kierunek Górnictwo i Geologia
Rok studiów 2 Semestr II
dr inż. Andrzej Sikora marzec  czerwiec 2015 r
WYKA
AD VI & zrozumieć koszt kapitału
NPV
Ä„ð
CFt
NPV =ð -ð inwestycja0
åð
(1+ð KK )t
t=ð1
" KK = koszt kapitału / koszt alternatywny
Ekonomika i ZarzÄ…dzanie Inwestycji
Wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu
Kierunek Górnictwo i Geologia
Rok studiów 2 Semestr II
dr inż. Andrzej Sikora marzec  czerwiec 2015 r
WYKA
AD VI & zrozumieć koszt kapitału
Ä„ð
CFt
NPV =ð -ð inwestycja0
åð
NPV
(1+ð KK )t
t=ð1
Ekonomika i ZarzÄ…dzanie Inwestycji
Wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu
Kierunek Górnictwo i Geologia
Rok studiów 2 Semestr II
dr inż. Andrzej Sikora marzec  czerwiec 2015 r
WYKA
AD VI & zrozumieć koszt kapitału
KOSZT KAPITAA
U PROJEKTU
Akcjonariusze i wierzyciele
(kapitał własny) (kapitał obcy)
oczekują określonej stopy zwrotu z kapitału zaangażowanego w projekt.
Średni ważony koszt kapitału wynosi:
WACC* = (6% x 70%) + (16% x 30%) = 4,2% + 4,8% = 9%
Stopa zwrotu
Stopa zwrotu
wymagana
Udział K ob. wymagana
przez wierzycieli Udział K w
w przez
po w finansowaniu
finansowaniu akcjonariuszy
opodatkowaniu projektu
projektu - K w
- K ob..
6% 70% 16% 30%
4,2%
4,8%
9%
Ekonomika i ZarzÄ…dzanie Inwestycji
Wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu
Kierunek Górnictwo i Geologia
Rok studiów 2 Semestr II
*WACC  Weigth Averaga Cost of Capital
dr inż. Andrzej Sikora marzec  czerwiec 2015 r
WYKA
AD VI & zrozumieć koszt kapitału
KOSZT KAPITAA
U PROJEKTU
Ekonomika i ZarzÄ…dzanie Inwestycji
Wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu
Kierunek Górnictwo i Geologia
Rok studiów 2 Semestr II
dr inż. Andrzej Sikora marzec  czerwiec 2015 r
WYKA
AD VI & zrozumieć koszt kapitału
Koszt kapitału
" WAAC - średni ważony koszt kapitału - koszt kapitału uwzględniający
zdywersyfikowaną strukturę finansowania przedsięwzięcia. W praktyce
jest to wypadkowy koszt kapitału obliczony jako średnia ważona kosztu
kapitału obcego i własnego.
" Koszt kapitału obcego -  cena jaką inwestor(przedsiębiorstwo) zapłaci
za zewnętrzne z
ródła finansowania(kredyty, obligacje, pożyczki, itp.).
" Koszt kapitału własnego - stopa zwrotu wymagana przez właścicieli firmy
określona na podstawie stopy zwrotu z alternatywnych projektów
o podobnym ryzyku.
" Dywidenda - część zysku wypłacana akcjonariuszom przypadająca na
jedna akcjÄ™.
Ekonomika i ZarzÄ…dzanie Inwestycji
Wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu
Kierunek Górnictwo i Geologia
Rok studiów 2 Semestr II
dr inż. Andrzej Sikora marzec  czerwiec 2015 r
WYKA
AD VI & zrozumieć koszt kapitału
Koszt kapitału  co to takiego?
Można sobie postawić pytanie do czego jest nam
potrzebna znajomość kosztu kapitału danego
przedsiębiorstwa?
" do bieżącego zarządzania wartością
przedsiębiorstwa,
" do oceny projektów inwestycyjnych
charakteryzujÄ…cych siÄ™ takim samym
ryzykiem jak dotychczasowa działalność
przedsiębiorstwa,
" do wyceny przedsiębiorstwa metodą
dochodowa.
Ekonomika i ZarzÄ…dzanie Inwestycji
Wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu
Kierunek Górnictwo i Geologia
Rok studiów 2 Semestr II
dr inż. Andrzej Sikora marzec  czerwiec 2015 r
WYKA
AD VI & zrozumieć koszt kapitału
Koszt kapitału
Aby sfinansować potrzebne do prowadzenia działalności operacyjnej
aktywa(majątek trwały i obrotowy) przedsiębiorstwo musi pozyskać
odpowiedni kapitał. Przez kapitał rozumie się fundusze powierzone
przedsiębiorstwu przez jego właścicieli i wierzycieli.
Wyróżnia się dwa podstawowe rodzaje kapitału w przedsiębiorstwie:
kapitał własny,
kapitał obcy (dług przedsiębiorstwa).
Zarówno akcjonariusze(właściciele), jak i wierzyciele
(pożyczkodawcy) oczekują rekompensaty za powierzone
przedsiębiorstwu fundusze. Rekompensata powinna
odpowiadać stopie zwrotu możliwej do uzyskania z innych
przedsięwzięć o podobnym ryzyku(jest to alternatywny koszt
kapitału inaczej koszt utraconych korzyści).
Ekonomika i ZarzÄ…dzanie Inwestycji
Wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu
Kierunek Górnictwo i Geologia
Rok studiów 2 Semestr II
dr inż. Andrzej Sikora marzec  czerwiec 2015 r
WYKA
AD VI & zrozumieć koszt kapitału
Koszt kapitału
Oczekiwana(wymagana) przez inwestorów, zarówno właścicieli jak
i wierzycieli, stopa zwrotu określa koszt kapitału wykorzystywanego
w przedsiębiorstwie.
Pożyczkodawcy oczekują zwrotu w ustalonym umownie terminie powierzonego
przedsiębiorstwu kapitału wraz z odsetkami.
Øð Stopa zwrotu której oczekujÄ… akcjonariusze, może przybierać dwie formy:
wypłatę dywidendy z podziału zysku netto
Øð wzrost wartoÅ›ci przedsiÄ™biorstwa (ceny akcji).
Ekonomika i ZarzÄ…dzanie Inwestycji
Wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu
Kierunek Górnictwo i Geologia
Rok studiów 2 Semestr II
dr inż. Andrzej Sikora marzec  czerwiec 2015 r
WYKA
AD VI & zrozumieć koszt kapitału
Koszt kapitału  co to takiego?
Przez kapitał, który  kosztuje przedsiębiorstwo
należy rozumieć kapitał zainwestowany tj.
zobowiązania, od których płacone jest
oprocentowanie oraz kapitał własny.
Kalkulacja kosztu kapitału polega na oszacowaniu za pomocą
dostępnych metod, oddzielnie kosztu długu i kosztu kapitału
własnego, a następnie wyliczenie średniego ważonego kosztu
kapitału(WACC - weighted awerage cost of capital), w którym
struktura kapitału (relacja kapitału własnego i obcego) określa
wagi kapitału obcego i własnego. Średni ważony koszt
kapitału(WACC)
Ekonomika i ZarzÄ…dzanie Inwestycji
Wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu
Kierunek Górnictwo i Geologia
Rok studiów 2 Semestr II
dr inż. Andrzej Sikora marzec  czerwiec 2015 r
WYKA
AD VI & zrozumieć koszt kapitału
Koszt kapitału  co to takiego?
Przez kapitał, który  kosztuje przedsiębiorstwo
należy rozumieć kapitał zainwestowany tj.
zobowiązania, od których płacone jest
oprocentowanie oraz kapitał własny.
Spółki mogą korzystać z wielu dostępnych na rynku z
ródeł
finansowania, akcje zwykłe, kapitał uprzywilejowany, kredyty
bankowe, obligacje, obligacje zamienne, warranty itp.
W warunkach polskich najbardziej rozpowszechnione sÄ… dwa
z
ródła pozyskiwania finansowania zewnętrznego:
kapitał zwykły i kredyty bankowe.
Ekonomika i ZarzÄ…dzanie Inwestycji
Wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu
Kierunek Górnictwo i Geologia
Rok studiów 2 Semestr II
dr inż. Andrzej Sikora marzec  czerwiec 2015 r
WYKA
AD VI & zrozumieć koszt kapitału
ŚREDNI WAŻONY KOSZT KAPITAA
U
WACC - średni ważony koszt kapitału przedsiębiorstwa,
e - wartość kapitału własnego,
d - wartość długu oprocentowanego,
ke - koszt kapitału własnego,
kd - koszt kapitału obcego(długu),
t - stawka podatku od przedsiębiorstw,
Ekonomika i ZarzÄ…dzanie Inwestycji
Wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu
Kierunek Górnictwo i Geologia
Rok studiów 2 Semestr II
dr inż. Andrzej Sikora marzec  czerwiec 2015 r
WYKA
AD VI & zrozumieć koszt kapitału
KOSZT KAPITAA
U PROJEKTU
Akcjonariusze i wierzyciele
(kapitał własny) (kapitał obcy)
oczekują określonej stopy zwrotu z kapitału zaangażowanego w projekt.
Przykład:
Inwestycja będzie finansowana w 30% kapitałem własnym i w 70
% kapitałem obcym. Koszt kapitału własnego 16%, a kapitału
obcego po opodatkowaniu 6%.
Średni ważony koszt kapitału wynosi:
WACC* = (6% x 70%) + (16% x 30%) = 4,2% + 4,8% = 9%
Ekonomika i ZarzÄ…dzanie Inwestycji
Wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu
Kierunek Górnictwo i Geologia
Rok studiów 2 Semestr II
dr inż. Andrzej Sikora marzec  czerwiec 2015 r
* *WACC  Weigth Averaga Cost of Capital
WYKA
AD VI & zrozumieć koszt kapitału
KOSZT KAPITAA
U PROJEKTU
Akcjonariusze i wierzyciele
(kapitał własny) (kapitał obcy)
oczekują określonej stopy zwrotu z kapitału zaangażowanego w projekt.
Średni ważony koszt kapitału wynosi:
WACC* = (6% x 70%) + (16% x 30%) = 4,2% + 4,8% = 9%
Stopa zwrotu
Stopa zwrotu
wymagana
Udział K ob. wymagana
przez wierzycieli Udział K w
w przez
po w finansowaniu
finansowaniu akcjonariuszy
opodatkowaniu projektu
projektu - K w
- K ob..
6% 70% 16% 30%
4,2%
4,8%
9%
Ekonomika i ZarzÄ…dzanie Inwestycji
Wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu
Kierunek Górnictwo i Geologia
Rok studiów 2 Semestr II
*WACC  Weigth Averaga Cost of Capital
dr inż. Andrzej Sikora marzec  czerwiec 2015 r
WYKA
AD VI & zrozumieć koszt kapitału
Gdzie mnie znalez
ć?
1. Najczęściej w poniedziałki od rana w A0 310 lub A4  316
2. Można pisać maile: [e-mail]
[e-mail]
Można próbować zadzwonić / sms [phone]
Ekonomika i ZarzÄ…dzanie Inwestycji
Wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu
Kierunek Górnictwo i Geologia
42
Rok studiów 2 Semestr II
dr inż. Andrzej Sikora marzec  czerwiec 2015 r