Zasadnicze postulaty etyki a techniki

Etyka jest nauką która zajmuje się problemem dobra i zła, jej geneza wywodzi się ze starożytności a za jej twórcę uznaje się Sokratesa, który twierdził, że człowiek dlatego postępuje źle iż nie wie co to jest dobro. Jest zwolennikiem tezy, że nasze błędy wynikają z niewiedzy.

Drugim wielkim filozofem był Arystoteles, który głosił zasadę złotego środka mówiąca o tym, że człowiek powinien wybierać między skrajnościami oraz postępować z umiarem gdyż jej brak jak i nadmiar są zgubne dla jednostki.

Moralność jest pojęciem mniej jednoznacznym z etyką gdyż to moralność oznacza stosowanie zasad etycznych w praktyce. Potocznie dzisiaj oba te terminy są często używane zamiennie gdyż w codziennym życiu moralność jest decyzją czynów i działań.

Obecnie na przełomie XX i XXI odeszło się od postulatów etycznych. Żyjemy w epoce, w której moralność jest pozbawiona systemu etycznego. Odkąd nauka i technika zaczęła odgrywać coraz większa rolę w naszej cywilizacji zaczęto dostrzegać etyczne problemy, które pojawiają się w związku z nowymi rozważaniami naukowo - technicznymi, gdyż postęp i udoskonalanie techniki nie jest łączone bezpośrednio z moralnym udoskonalaniem jednostki gdyż wraz z rozwojem techniki wzrastają także wymagania w stosunku do moralnych kompetencji człowieka. Widoczne jest to na przykładzie eutanazji.

Do XIX wieku było rozpowszechnione stanowisko iż technika jest neutralna wobec wartości etycznych. Natomiast etyczne znaczenie ma dopiero sposób jej wykorzystania.

We współczesnych czasach stanowisko to nie odpowiada sytuacji w jakiej znalazła się nasza cywilizacja, gdyż technika dotyczy nie tylko tego co człowiek zna. Stąd wynika konieczność, żeby technikę uczynić przedmiotem etyki, wynika to z faktu:

1. Prowadzi ona nie tylko do określonych i ocenianych kategorii moralnych skutków, ale sama niesie pozytywne i negatywne aspekty przez co musi się znaleźć w polu rozstrzygnięć etycznych.

2. Znacząca jest konieczność użycia określonych technik, gdzie w konkretnych sytuacjach możemy mieć do czynienia czy to z brakiem użycia określonej techniki czy też niepotrzebnego jej zastosowania, co można stwierdzić, że podlega ocenie moralnej.

3. Nauka i technika wkracza obecnie w porządek przyrody. Taka działalność ma znaczenie etyczne.

4. W polu etyki pojawia się nie tylko etyka, lecz także ludzkość jako całość, bowiem nasze istnienie zostało w naszej cywilizacji zagrożone.

5. Przedmiotem etyki musi być przyszłość następnych pokoleń dla których jakość życia jest uzależniona od naszych współczesnych zachowań.

Wymienione czynniki decydują o etycznym charakterze działań człowieka, gdyż współczesna technika wymaga kontroli oraz przewidywania skutków, które będą miały wpływ na społeczeństwo. Ważną rolę odgrywa powiązanie etyki z gospodarką i polityką.

Powinniśmy przewidzieć skutki naszego działania oraz tak je zaplanować, aby bezpieczeństwo i dobro społeczeństwa nie było zagrożone.

Działanie techniki jest bowiem w niewielkim stopniu współcześnie często indywidualne natomiast ma przeważnie ponadjednostkowy wymiar. Jest ono zarazem działaniem ekonomicznym i społecznym.

1

Copyright © 2004 by LECHU and Maciek C

www.lechu.net/filozofia

---