Wojciech Józef Burszta, Waldemar Kuligowski - Sequel. Dalsze przygody kultury w globalnym świecie
sequel - dalszy ciąg, następstwo
Książka tę rozpoczyna następujące sprawozdanie:
„Komunikat prasowy rzecznika komendy policji okręgu La Valetta, Malta: „29 czerwca br. u stóp skalnego urwiska pod bastionem Św. Sebastiana, który znajduje się na wschodnim brzegu stołecznego portu Malty, odnaleziono ciało mężczyzny. Wzrost prawie 6 stóp, waga 165 funtów, brunet, rasa biała. Jego wiek określono na 30 lat. Dalsza identyfikacja denata okazała się jednak niemożliwa z dwóch względów. Po pierwsze, mężczyzna, spadając z urwiska, całkowicie zmasakrował sobie twarz. Po drugie, nie znaleziono przy denacie żadnych dokumentów umożliwiających jego identyfikację.
Mimo tych obiektywnych trudności policjanci poczynili dalsze kroki mające na celu ustalenie tożsamości mężczyzny. Denat miał na nogach lekkie, biało-błękitne obuwie sportowe firmy Nike oraz sięgające za kolana spodenki marki H&M w kolorze rażąco pomarańczowym. Reszta garderoby składała się z białego T-shirta, wyprodukowanego w Chinach, a kupionego - jak wskazał kod kreskowy na metce - w Hiszpanii, z czarnym nadrukiem o treści „Sancho Pansa”.
Przy denacie odnaleziono ponadto jeden egzemplarz kolorowego miesięcznika (June 2005, 164 s., format A4), jaki rozdaje się pasażerom korzystającym z usług tzw. taniego przewoźnika lotniczego, koncernu EasyJet. Poza tym zabezpieczono przenośny odtwarzacz płyt CD marki Panasonic w kolorze srebrnym, typ SL-SX, ze słuchawkami i zasilaczem oraz trzy płyty typu CD-R80 marki Philips, w czarno-przezroczystym etui z plastiku (wyroby niezaopatrzone w kody kreskowe). Na płytach tych była zapisana muzyka pobrana uprzednio z ogólnodostępnych stron internetowych (Marylin Monroe, Some Like It Hot, Heartattack and Vine; Edith Piaf, Nostalgie).
W trakcie czynności śledczych ustalono, że mężczyzna odpowiadający sporządzonemu rysopisowi w późnych godzinach popołudniowych przebywał samotnie w barze Blue Sea, gdzie - posługując się dość dobrą angielszczyzną - zamówił jedno danie obiadowe (klasyczne Fish & Chips) oraz małą butelkę piwa marki Heineken. Późniejsza sekcja żołądka denata w pełni potwierdziła te zeznania. Lekarze sądowi zidentyfikowali ponadto w treści żołądkowej pozostałości pizzy typu Margherita, owoce morza z gatunku ośmiornica (grillowania) i kalmary (smażone w panierce z frytkami), a także wyraźne ślady napoju Pepsi-Cola (z dodatkiem cytryny) oraz śladowe ilości lokalnego likieru Bajtra, wytwarzanego w miejscowości Nexxar z owoców Opuntia ficus-indica. Z mężczyzną nikt nie rozmawiał, żadna osoba nie dosiadła się do jego stolika. Kelner wspomnianego baru otrzymał od niego zwyczajowy napiwek, a wartość rachunku uiszczona została w gotówce (razem 8,5 funta maltańskiego - odliczone).
Wszystkie osoby mogące udzielić informacji pomocnych w ustaleniu tożsamości mężczyzny proszone są o kontakt z komendą główną pod numerek telefonu 22 40 01 lub o niezwłoczne zgłoszenie się do najbliższego posterunku policji.”
Powyższy tekst jest fikcyjny. Wszelako odwołując się do anegdotycznej sytuacji, konkretnych detali i nazw, chcemy wskazać na problem jak najbardziej poważny i rzeczywisty. Powiedzieć, że zglobalizowanie teraźniejszej kultury przyjmuje formy coraz bardziej zaawansowane, byłoby banalne. Dodać należy zatem, że rezultaty owego wielce skomplikowanego procesu nie dają się zamknąć w żadnej tego typu formule. Globalizacja nie dzieje się bowiem gdzieś wewnątrz, nie dotyka tylko rynków kapitałowych i międzynarodowych konsorcjów, ale rozgrywa się także w życiu każdego z nas. To właśnie dziś globalizują się i finanse korporacji, i naszych rodzin, globalizuje się policja i terroryzm, chrześcijański model rodziny i idee feminizmu, technologia i sposoby ucieczki od niej, jadłodajnie typu fast ford i kuchnie domowe, kolekcje mody i odzież wytwarzana ręcznie, popkultura i ruchy alternatywne, życie miejskie i gospodarstwa agroturystyczne…
O tych jakże zróżnicowanych poziomach fenomenu globalizacji traktuje niniejsza książka, o tych właśnie „przygodach” piszemy tutaj przede wszystkim. Narzędziem naszej pracy jest empiria, doświadczenie, obserwacja.
Kluczowym zamiarem tej książki jest dostrzeżenie konkretnego stanu kultury, takiego, który wydaje się obecnie najbardziej powszechny.
Jeszcze parę ciekawych szczegółów z tej książki:
- metakultura to kultura, która mówi o innej kulturze i która nieustannie wytwarza warunki ku temu, aby komentować i projektować kolejne poziomy własnej ekspansji. Dzisiejszy świat jest właśnie w tym sensie metakulturowy, że dzięki masowym mediacjom jakikolwiek wytwór kulturowy, który się pojawia, nigdy nie jest tworzony jako odrębny element, ale już w punkcie wyjścia stanowi część symultanicznej totalności, kultura o kulturze
- metakultura nowości
- posiadać oznacza posiadać najnowszą wersję przedmiotu służącego „obsłużeniu” którejś ze sfer życia
- ludzie młodzi stają się niewolnikami gadżetów
- zasadą stringów umysłowych w dzisiejszej kulturze jest dążenie ku temu, aby wizerunek artystyczny ikony popkultury dopełniał się jej obrazem „prywatnym”
- dzieciństwo szczęśliwe - dzieciństwo obudowane przedmiotami
- sneakeryzacja - postępująca specjalizacja i rosnące tempo podaży produktów opatrzonych słynnym logo (np. nowy model butów co tydzień, który zaspokaja coraz bardziej wyrafinowane potrzeby)
- dzisiejsza kultura nie idzie, nie biegnie, ale surfuje - ku nieznanemu przeznaczeniu
- makdonaldyzacja - przenika wszystkie poziomy kultury - cztery główne filary tego systemu to sprawność, wymierność, przewidywalność i sterowanie (np. zorganizowane wczasy)
- miliony ludzi poszukują dziś autentyczności, miliony pragną dla siebie rzeczy i przeżyć unikatowych, miliony rozglądają się za wartościami - jakakolwiek byłaby ich materia - na których da się budować jakieś zręby tożsamości, niechby nawet prowizorycznej, chwilowej, improwizowanej dla przelotnych celów
- czujemy się odseparowani od swoich ojczyzn, rodzinnego środowiska, nawet, jeśli w nim funkcjonujemy
- kulturowy relatywizm głosi równość kultur
- nie ma już dzisiaj kultur zwartych, zamkniętych w samych sobie i gmachu własnych wartości. Dziś cywilizacje przemieszczają się i mieszają
- artysta plemienny staje się idolem popkultury. Przykład? Pablo Picasso
- New Age - zawdzięcza swoją popularność kosmopolityzmowi, łączeniu elementów pochodzących z różnych kultur
-