Wykład 9 – 23.04.2014 – zastępstwo z dr. Jaworskim
TRYBY NADZWYCZAJNE
Decyzja, postanowienie są aktami, które mają charakter formalny, czyli muszą podlegać też warunkom formalnym. Badając wadliwość decyzji czy postanowienia badamy nie tylko kwestie merytoryczne, czyli kwestie zastosowanie przepisów prawa materialnego, ale badamy także: elementy każdego rozstrzygnięcia, które muszą być spełnione, aby można w ogóle mówić o akcie administracyjnym:
Wskazanie podmiotu – czyli do kogo jest adresowane;
Oznaczenie organu;
Treść rozstrzygnięcia;
Podpis.
W art. 107 KPA (o decyzjach) i art. 124 KPA (o postanowieniach) jest tych elementów odpowiednio więcej. Ale pod względem formalnym, możemy powiedzieć, że mamy do czynienia z decyzją prawidłową, gdy zawiera ona te cztery powyższe elementy.
Może się jednak zdarzyć, że ta decyzja, to postanowienie, ten akt będzie ułomny, będzie zawierał pewnego rodzaju wady.
Możemy wyróżnić te wady, jako wady:
Istotne – wśród nich też jest pewna gradacja – są więc mocniejsze i słabsze wady.
Nieistotne.
Po postępowaniu w I instancji, po postępowaniu odwoławczym mamy do czynienia z decyzją ostateczną. Od tego momentu decyzja ostateczna jest chroniona. Zmienia się perspektywa patrzenia na tą decyzję: był czas, kiedy można było składać zwykłe środki zaskarżenie, jak odwołanie czy zażalenie i wyrażając w jakikolwiek sposób swoją niechęć do rozstrzygnięcia zainicjować postępowanie odwoławcze. A teraz chodzi o czas, kiedy chronimy dany akt administracyjny, ponieważ tworzy on jakąś rzeczywistość normatywną, tworzy stosunki prawne i dla stabilizacji systemu prawnego taka decyzja administracyjna jest chroniona. Oznacza to, że nie możemy w zasadzie na nią wpłynąć, a jej kształt, jej treść, jej forma zostały już określone.
Mamy do czynienia z sytuacją, że ta decyzja (postanowienie) jest ostateczna, jest chroniona, ale ustawodawca przewidział taką możliwość wpływania na tą decyzję, wpływania na to rozstrzygnięcie, które już w zasadzie nie powinno być wzruszalne w żaden sposób. I to może wynikać z wad zaistniałych w postępowaniu, w samej decyzji, ale może wynikać też z okoliczności niezależnych od organu czy rozstrzygnięcia.
Te decyzje mogą być prawidłowe i nieprawidłowe (zawierające wady). W związku z tym wyróżniamy właśnie te tryby nadzwyczajne dotyczące decyzji prawidłowych i nieprawidłowych. Jest to tylko jedno z kryterium jakie możemy zastosować. Można więc mówić o trybach prawidłowościowych, dotyczących decyzji prawidłowych – jako o trybach nadzwyczajnych. Albo o trybach nadzwyczajnych dotyczących decyzji wadliwych. Jest to więc podział aktów wg ich prawidłowości. Jest jeszcze taka kategoria jak wady nieistotne, a to oznacza, że te wady nie powodują wzruszalności tych decyzji, nie powodują możliwości zainicjowania tego trybu nadzwyczajnego zarezerwowanego dla tych decyzji wadliwych.
Ustawodawca więc chroni decyzje, nawet wadliwe, ale w pewnym momencie ta wada może być na tyle istotna, na tyle duża, że daje możliwość zainicjowania „ekstra trybu”, nadzwyczajnego trybu, który się będzie odnosił do decyzji, która np. została wydana 5 lat temu, bo ta decyzja ma wady lub wady były w trakcie postępowania. Ustawodawca zastrzegł sobie, że nie każda wada daje możliwość zainicjowania tego trybu. Tylko stworzył pewien katalog tych wad i pewną gradację tych wad. Ustawodawca ma świadomość, że decyzja może mieć wady, ale jeśli nie ma wad z konkretnego przepisu, to nie można wzruszyć tej decyzji. Dodatkowo ustawodawca założył, że niekiedy będzie trzeba wpłynąć na decyzje, które są prawidłowe.
Co to znaczy, że decyzja jest prawidłowa?
- Decyzja jest prawidłowa, bo nie zawiera żadnej wady;
- decyzja, mimo, że zawiera wady, to nie są to wady kwalifikowane, tzw. wady nieistotne.
Wady nieistotne mogą być konwalidowane w drodze sprostowania, wyjaśnienia, uzupełnienia decyzji.
Art. 111 § 1.: Strona może w terminie czternastu dni od dnia doręczenia lub ogłoszenia decyzji zażądać jej uzupełnienia co do rozstrzygnięcia bądź co do prawa odwołania, wniesienia w stosunku do decyzji powództwa do sądu powszechnego lub skargi do sądu administracyjnego albo sprostowania zamieszczonego w decyzji pouczenia w tych kwestiach.
- możliwość wpłynięcia, uzupełniania, a później też sprostowania co do rozstrzygnięcia bądź co do możliwości złożenia środków zaskarżenia. To dotyczy konwalidowania wad nieistotnych.
Art. 111. § 1a. Organ administracji publicznej, który wydał decyzję, może ją uzupełnić lub sprostować z urzędu w zakresie, o którym mowa w § 1, w terminie czternastu dni od dnia doręczenia lub ogłoszenia decyzji.
-organ może uzupełnić bądź sprostować decyzję z urzędu – możliwość samokontroli.
Art. 111. § 1b. Uzupełnienie lub odmowa uzupełnienia decyzji następuje w formie postanowienia.
Art. 113 § 1. Organ administracji publicznej może z urzędu lub na żądanie strony prostować w drodze postanowienia błędy pisarskie i rachunkowe oraz inne oczywiste omyłki w wydanych przez ten organ decyzjach.
- kwestia oczywistych pomyłek, chociaż one nie są w żaden sposób zdefiniowane, brak definicji legalnej; chodzi o np. złą datę czy błąd ortograficzny.
Art. 113.§ 2. Organ, który wydał decyzję, wyjaśnia w drodze postanowienia na żądanie organu egzekucyjnego lub strony wątpliwości co do treści decyzji.
- jeżeli wiemy o tym, że decyzja posiada uzasadnienie prawne (art. 107 KPA), to możemy poprosić organ o wyjaśnienie (poprosić organ o wykładnię jaką zastosował)
§ 3. Na postanowienie w sprawie sprostowania i wyjaśnienia służy zażalenie.
To są wady nieistotne, można ewentualnie poprosić o wyjaśnienia.
Są też wady istotne, które są określone jako tzw. przesłanki pozytywne w katalogach określonych w art. 145 §1, art. 145a i art. 145b – tryb wznowieniowy i w art. 156 – tryb nieważnościowy.
Nie wszystkie decyzje są wadliwe, a można na nie wpłynąć, wzruszyć je, mimo, że nie zawierają w sobie żadnych wad.
Tryby, które dotyczą decyzji wadliwych są dwa. Chodzi o tryb wznowieniowy (wznowienie postępowania) i tryb nieważnościowy (stwierdzenie nieważności). Poza tymi przypadkami, gdzie występują kwalifikowane błędy decyzji, KPA przewiduje możliwość uchylenia decyzji prawidłowej. Do tego zaliczamy:
odwołalność fakultatywną (art. 154, art. 155),
odwołalność subsydiarną (art. 161),
uchylenie decyzji w trybie art. 162 §2,
uchylenie decyzji na mocy przepisów odrębnych zgodnie z odesłaniem z art. 163,
wygaśnięcie decyzji, o którym mowa w art. 162§1 pkt. 1 i pkt.2.
To są tryby, które dają możliwość ingerencji w istniejące decyzje, w ostateczne decyzje, które są w obrocie prawnym. To jest podział, który nie pochodzi z KPA. Bo tam jest rozdz. 12, który mówi o wznowieniu postępowania, a potem rozdz. 13, który mówi o uchyleniu, zmianie oraz stwierdzeniu nieważności decyzji (tytuł mówi, jakie mogą być skutki zastosowania tego trybu).
Rozdz. 12, który mówił o wznowieniu, opisuje procedurę wznowieniową, a ta procedura może doprowadzić do uchylenia. Skutkiem może być uchylenie tej decyzji. Rozdz. 13 w tytule nic nie wspomina o możliwości wygaśnięcia decyzji, a o tym jest mowa w art. 162§1, który znajduje się w ramach tego rozdziału. Czyli KPA jest tak zbudowany, że mamy rozdział 12, w którym jest procedura wznowienia postępowania, a także rozdział 13, a w nim artykuły o odwołalności fakultatywnej (wpłynięcie na decyzję prawidłową), o nieważności decyzji (dotyczy decyzji wadliwych), odwołalności subsydiarnej (w którym nie ma mowy o wadliwości decyzji), uchyleniu decyzji (art. 162 §2) i stwierdzenia wygaśnięcia decyzji (art. 162 §1), uchyleniu na mocy odrębnych przepisów (art.163).
Nie ma wypływającego z kodeksu podziału na tryby dotyczące decyzji prawidłowych i wadliwych.
Występują też inne podziały. System weryfikacji decyzji ostatecznych dzieli się tam na tryby nadzwyczajne i tryby kontroli. I w tych trybach nadzwyczajnych jest tryb wznowieniowy i nieważnościowy i ewentualnie uchylenie decyzji na zasadzie odwołalności fakultatywnej i subsydiarnej, a stwierdzenie wygaśnięcia czy uchylenie decyzji w związku z niespełnieniem warunku jest już w trybie kontroli. Ten podział nie jest pozbawiony sensu, logiki.
Art. 162 § 2. Organ administracji publicznej, o którym mowa w § 1, uchyli decyzję, jeżeli została ona wydana z zastrzeżeniem dopełnienia określonych czynności, a strona nie dopełniła tych czynności w wyznaczonym terminie.
Art. 162 § 1. Organ administracji publicznej, który wydał decyzję w pierwszej instancji, stwierdza jej wygaśnięcie, jeżeli decyzja:
2) została wydana z zastrzeżeniem dopełnienia przez stronę określonego warunku, a strona nie dopełniła tego warunku.
W powyższych dwóch artykułach widać ten element kontroli. Jest wydawana decyzja, a potem organ sprawdza czy został spełniony warunek lub dokonana została określona czynność.
Pierwszy z tych podziałów jest stosowany przez prof. Jaśkowską.
Struktura:
- najpierw jest wznowienie,
- potem jest odwołalność fakultatywna,
- później jest nieważność.
Podobieństwa i różnice w postępowaniach dotyczących decyzji wadliwych.
-Te dwa tryby – tryb wznowieniowy i tryb nieważnościowy – mają pewne podobieństwa różnice.
1. Podobieństwo: oba te tryby stanowią pewną gwarancję zasad postępowania administracyjnego – w przesłankach do zainicjowania trybu znajdują się gwarancje zasad ogólnych postępowania administracyjnego, o czym warto pamiętać.
2. Różnica: sprowadza się do wad, które są wskazane w przesłankach zainicjowania postępowania. Wady w art. 145 mają charakter procesowy, to są wady procesowe, wady w postępowaniu, a wady z art. 156 to są wady, które dotyczą samej decyzji. Jest oczywiście jeden wyjątek dotyczący naruszenia właściwości wskazany w art. 156§1 pkt. 1 – dotyczy on jednak wady procesowej. To jest istotny wyjątek.
Warto porównać art. 145 §1 pkt 4 z art. 156 §1 pkt. 4.
W art. 145§1 pkt. 4 mowa jest o tym, że strona bez własnej winy nie brała udziału w postępowaniu. A w art. 156 §1 pkt 4 mowa jest o decyzji, która została skierowana do osoby niebędącej stroną w sprawie. W tym pierwszym przykładzie jest mowa o wadzie procesowej, a w drugim o wadzie w samej decyzji.
Te przesłanki w obu artykułach rzutują też na skutki. Tryb wznowieniowy może też doprowadzić do uchylenia decyzji. A tryb nieważnościowy może, ale nie musi doprowadzić do stwierdzenia nieważności. Stwierdzenie nieważności ma skutek ex tunc, czyli od samego początku, od momentu wydania tej decyzji pierwotnej; uchylenie decyzji ma skutek ex nunc od momentu, kiedy ta decyzja uchylająca wydana w wyniku postępowania wznowieniowego się uostateczni. Porównując te dwa tryby można stwierdzić, że w trybie nieważnościowym mamy przesłanki bardziej daleko idące w swoich skutkach. W związku z tym tryb nieważnościowy ma pierwszeństwo, jest trybem, który jest ważniejszy. Bo jeśli decyzja jest od samego początku nieważna, to nie ma sensu zastanawiać się czy wydać decyzję, by ją uchylić. A contrario w art. 145 wskazuje się przesłanki procesowe, są mniej kwalifikowane. To mogą być wady (chodzi o wady procesowe), które mogą rzutować na ewentualne wady w decyzji.
W trybach nadzwyczajnych dotyczących decyzji wadliwych, mamy przesłanki pozytywne i negatywne, przy czym w każdym z tych trybów te przesłanki są inne.
Przesłanki pozytywne w art. 145 §1, art. 145a, art. 145b i w art. 156 §1. Jeśli nie ma przesłanki pozytywnej, to nie badam przesłanki negatywnej, a jeśli jest przesłanka pozytywna, to badam przesłankę negatywną – po czym odpowiadam na pytanie: czy jest przesłanka negatywna, czy jej nie ma? Przesłanki negatywne związane są z samą treścią rozstrzygnięcia, ale też z kwestią przedawnienia: są okresy 5 lat i 10 lat przy wznowieniu i okres 10 lat przy nieważności. Wynika więc z tego, że aby wznowić postępowanie czy też stwierdzić nieważność decyzji musi zaistnieć przesłanka pozytywna, ale nie może zaistnieć przesłanka negatywna.
Tryby dotyczące decyzji prawidłowych.
odwołalność fakultatywna – dotyczy art. 154 i art. 155
Art. 154. § 1. Decyzja ostateczna, na mocy której żadna ze stron nie nabyła prawa, może być w każdym czasie uchylona lub zmieniona przez organ administracji publicznej, który ją wydał, jeżeli przemawia za tym interes społeczny lub słuszny interes strony.
- przez zmianę decyzji powinniśmy rozumieć kwestię jej uchylenia i rozstrzygnięcia sprawy od nowa. Mamy sytuację, kiedy żadna ze stron nie nabyła prawa.
Art. 155. Decyzja ostateczna, na mocy której strona nabyła prawo, może być w każdym czasie za zgodą strony uchylona lub zmieniona przez organ administracji publicznej, który ją wydał, jeżeli przepisy szczególne nie sprzeciwiają się uchyleniu lub zmianie takiej decyzji i przemawia za tym interes społeczny lub słuszny interes strony; przepis art. 154 § 2 stosuje się odpowiednio.
- sytuacja, kiedy strona nabyła prawo. Jeżeli strona nabyła prawo to istnieją dodatkowe przesłanki: za zgodą strony, jeżeli przepisy szczególne nie sprzeciwiają się uchyleniu lub zmianie, jeśli przemawia za tym interes społeczny lub słuszny interes strony.
Co to znaczy, że ktoś nabył lub nie nabył prawa?
Jeżeli została wydana decyzja odmowna, kiedy, ktoś złożył wniosek o przyznanie uprawnienia, to wtedy mamy do czynienia z nienabyciem prawa. Ktoś chce uprawnienie, ale organ odmawia. Decyzje mogą też nakładać obowiązki – gdy organ nałożył maksymalne obowiązki to strona nie nabyła uprawnienia, jeżeli zaś organ posiadałby pewien luz decyzyjny nakładając na stronę obowiązki i nie nałożyłby jakiegoś, to można by było rozważać, czy strona nie nabyła w ten sposób jakiegoś uprawnienia. I gdy zaś decyzja nie daje uprawnienia, organ może tą decyzję zmienić lub uchylić i nie potrzebuje na to zgody strony. Natomiast, gdy jest decyzja ostateczna na mocy, której strona nabyła prawo może być w każdym czasie za zgodą strony uchylona bądź zmieniona przez organ administracji, który ją wydał i przepisy szczególne się temu nie sprzeciwiają.
Odwołalność fakultatywna nie może być mylona z odwołaniem, które stanowi zwykły środek zaskarżenia. Odwołalność – można uchylić skutki starej decyzji. Fakultatywna – bo zwrot „może”.
odwołalność subsydiarna – art. 161
Art. 161. § 1. Minister może uchylić lub zmienić w niezbędnym zakresie każdą decyzję ostateczną, jeżeli w inny sposób nie można usunąć stanu zagrażającego życiu lub zdrowiu ludzkiemu albo zapobiec poważnym szkodom dla gospodarki narodowej lub dla ważnych interesów Państwa.
- właściwy jest tutaj minister, ale w § 2. mamy, że: Uprawnienia określone w § 1 w stosunku do decyzji wydanych przez organy jednostek samorządu terytorialnego w sprawach należących do zadań z zakresu administracji rządowej, przysługują również wojewodzie. – mamy dodatkowy organ do załatwienia sprawy: wojewodę. W art. 5 mamy zapisane, co się rozumie przez decyzję.
- mimo, że mamy zwrot „może”, doktryna nie mówi tutaj o fakultatywności, bo mowa jest o pewnej konieczności - stan zagrażający życiu lub zdrowiu ludzkiemu oraz stan dotyczący zapobieżenia poważnym szkodom dla gospodarki narodowej lub dla ważnych interesów Państwa. Są więc trzy przesłanki, w pewien sposób ocenne:
- w przepisie tym zawarte jest pewne zastrzeżenie dotyczące niemożliwości zastosowania innych trybów nadzwyczajnych – „jeżeli w inny sposób nie można usunąć stanu”.
- „w niezbędnym zakresie” – precyzyjne sformułowanie dotyczące właśnie tego stanu nagłej konieczności, zagrożenia dla życia czy zdrowia.
- jest to tryb rzadko stosowany
- muszą być spełnione trzy przesłanki: musimy mieć do czynienia z:
decyzją ostateczną,
brakiem możliwości zastosowania innych trybów dotyczących zmiany czy uchylenia tej decyzji,
nagłą koniecznością, która jest tutaj definiowana. Ze względu na przesłankę dotyczącą stanu zagrożenia życia lub zdrowia ludzkiego, trudno sobie wyobrazić, żeby organ nie zastosował tego trybu, jeżeli nie będzie innej możliwości odwołania decyzji, której skutki byłyby negatywne. Stąd odwołalność subsydiarna.
Art. 161§ 3. Stronie, która poniosła szkodę na skutek uchylenia lub zmiany decyzji, służy roszczenie o odszkodowanie za poniesioną rzeczywistą szkodę od organu, który uchylił lub zmienił tę decyzję; organ ten, w drodze decyzji, orzeka również o odszkodowaniu.
- mowa jest o odszkodowaniu za szkodę spowodowaną z powodu uchylenia lub zmiany decyzji.
- powoli odchodzi się od sposobu przyznawania odszkodowania w drodze decyzji, ale w tym artykule jest to jasno zapisane, że tak ma być,
- organ, który zmienił lub uchylił decyzję, jest uprawniony do wydania decyzji o odszkodowaniu,
- roszczenie odszkodowawcze upływa po 3 lat, od momentu, kiedy ta decyzja stała się ostateczna,
- to odszkodowanie może dotyczyć tylko rzeczywistej szkody.
Kolejny tryb dotyczący uchylenia
Art. 162 § 2. Organ administracji publicznej, który wydał decyzję w pierwszej instancji, uchyli decyzję, jeżeli została ona wydana z zastrzeżeniem dopełnienia określonych czynności, a strona nie dopełniła tych czynności w wyznaczonym terminie.
- kwestia czy organ może tylko zmienić tą decyzję, czy może też ją uchylić. (prof. Jaśkowska uważa, że jeśli organ może decyzję uchylić, to też może ją zmienić.)
- możemy mieć decyzję, która daje stronie pewne uprawnienia, ale zastrzega jednocześnie dokonanie jakichś czynności – istnieje, może nawet w sposób nieścisły – zlecenie dokonania jakichś czynności – na początku mogły być te czynności niewymagane, bo np. mogły być bardzo kosztowne i wiązać się z dużymi kosztami, a nie wiadomo było, czy organ wyda decyzję nadającą uprawnienie. Więc jeśli już organ wyda decyzję i przyzna wnioskodawcy to uprawnienie, nałoży też na niego obowiązek dokonania tych czynności. Po wydaniu takiej decyzji organ dokonuje pewnej kontroli, czy te zlecone czynności zostały dokonane. Jeżeli nie zostały wykonane to (są dwa stanowiska): uchyla tą decyzję w całości, bo adresat miał dokonać pewnych czynności lub uchylić tą decyzję w części lub zmienić ją, jeżeli by można było ją wykonywać w pozostałej części to nie byłoby związane z tym zakresem czynności wykonalnej (można by było ten zakres podzielić).
Następny tryb dotyczący uchylenia – art. 163
Art. 163. Organ administracji publicznej może uchylić lub zmienić decyzję, na mocy której strona nabyła prawo, także w innych przypadkach oraz na innych zasadach niż określone w niniejszym rozdziale, o ile przewidują to przepisy szczególne.
- nie stanowi samodzielnej podstawy do uchylenia, nie może być samoistną podstawą do uchylenia; jest tzw. odsyłaczem do przepisów odrębnych;
- przepisy szczególne mogą dopuszczać uchylenie lub zmianę decyzji (brak wzmianki czy chodzi o decyzje ostateczne, wadliwe czy nie – wychodzi na to, że jest tu mowa o każdej decyzji)
Wygaśnięcie decyzji – art. 162 §1
Art. 162 §1. Organ administracji publicznej, który wydał decyzję w pierwszej instancji, stwierdza jej wygaśnięcie, jeżeli decyzja:
1) stała się bezprzedmiotowa, a stwierdzenie wygaśnięcia takiej decyzji nakazuje przepis prawa albo gdy leży to w interesie społecznym lub w interesie strony;
2) została wydana z zastrzeżeniem dopełnienia przez stronę określonego warunku, a strona nie dopełniła tego warunku
- w pkt. 1 mamy zawsze do czynienia z bezprzedmiotowością; wygaśnięcie decyzji ze względu na: przepis prawa, lub interes społeczny, lub interes strony.
- w pkt. 2 jest mowa o warunku, który stanowi nieodzowny element decyzji (to co innego niż zlecenie wykonania jakiejś czynności); ustawodawca nic nie mówi, o jaki warunek chodzi – zawieszający czy rozwiązujący? W doktrynie są różne stanowiska, ale można by było skłaniać się ku stwierdzeniu, że chodzi o warunek zawieszający, czyli z momentem spełnienia warunku, skutki decyzji powstają. Istnieje też jednak pogląd przeciwny, jako że chodzi o warunek rozwiązujący, czyli, że z chwilą spełnienia warunki skutki decyzji ustają. Warunek rozumiany jako zastrzeżenie pewnego zdarzenia, które zależy od woli stron (to nie chodzi o warunek w czystko cywilistycznym znaczeniu), bo mowa o tym, że „strona nie dopełniła tego warunku”, czyli musi być on zależy od jej woli.
- Co do zasady nie stwierdza się wygaśnięcia decyzji, decyzje wygasają same przez fakt skonsumowania się. Stwierdzenie wygaśnięcia decyzji nie jest wygaśnięciem decyzji, tylko potwierdzeniem, że decyzja wygasła. Są oczywiście przepisy prawa, które nakazują stwierdzenie wygaśnięcia decyzji (np. w prawie budowlanym), by było wiadomo, które decyzje obowiązują, a które już nie, robi się to dla porządku; to nie jest zasada.
ZBIEG TRYBÓW
- może dojść do sytuacji, że zostaną wszczęte dwa postępowania nadzwyczajne i to mogą być zarówno dwa postępowania dotyczące decyzji wadliwych – czyli prowadzenie jednocześnie postępowania wznowieniowego i postępowania nieważnościowego; jak i wszczęcie jakichś postępowań dotyczących decyzji prawidłowych. Chodzi o sytuacje prowadzenia równolegle kilku postępowań. Te tryby nie są konkurencyjne między sobą. Zawsze jeden tryb powinien mieć pierwszeństwo przed drugim.
- jeśli chodzi o odwołalność subsydiarną ważna jest przesłanka „gdy nie można zastosować innego trybu”;
- przy odwołalności fakultatywnej ważny jest podział na decyzje, które dają i nie dają uprawnień stronie;
- sam podział na decyzje wadliwe i niewadliwe powoduje, że jeżeli decyzja czy postępowanie poprzedzające decyzje miało wady, to idziemy w trybie nadzwyczajnym dotyczącym decyzji wadliwych.
- gdy tryby dotyczące decyzji wadliwych: gdyby się zdarzyło, że spełnione są przesłanki i z art. 145, i z art. 156 , to zawiesza się postępowanie, które jest słabsze, czyli postępowanie wznowieniowe, bo z kolei postępowanie nieważnościowe ma dalej idące skutki. Jeżeli postępowanie nieważnościowe doprowadziłoby do stwierdzenia nieważności, to trzeba podjąć postępowanie wznowieniowe i umorzyć je ze względu na brak przedmiotu postępowania wznowieniowego.
Art. 56 PPSA: W razie wniesienia skargi do sądu po wszczęciu postępowania administracyjnego w celu zmiany, uchylenia, stwierdzenia nieważności aktu lub wznowienia postępowania, postępowanie sądowe podlega zawieszeniu.
- postępowanie nadzwyczajne, ale w trybie administracyjnym ma pierwszeństwo przed postępowaniem sądowym.
Tryby ani nie są między sobą konkurencyjne, ani prowadzony tryb nadzwyczajny w ramach postępowania administracyjnego nie jest konkurencyjny wobec postępowania sądowo-administracyjnego.