Relacje między podmiotem a środowiskiem

zakłócenia = brak równowagi między

-indywidualnymi dyspozycjami jednostki (uszkodzenie)

-warunkami jej życia i działania (pokrzywdzenie np. złe warunki mieszkaniowe, szkodliwe środowisko)

-wymaganiami stawianymi przez otoczenie (za wysokie-stan przeciążenia)

koncepcja niepełnosprawności

Zakłócenie jest funkcją

-uszkodzenia (indywidualne dyspozycje somatyczne, emocjonalne, poznawcze)

-pokrzywdzenia (negatywne warunki biologiczne, kulturowe, społeczne okoliczności życia i działania)

-przeciążenia (za wysokie oczekiwania i wymagania otoczenia)

Cele pedagogiki specjalnej:

• usunięcie uszkodzeń indywidualnych dyspozycji

• redukcja pokrzywdzeń spowodowanych warunkami życia

• korekcja obciążeń spowodowanych nadmiernymi wymaganiami

niepełnosprawność edukacyjna to niemożliwa do tolerowania przez szkołę, ze względu na długotrwałość, rozległość i poziom nasilenia, rozbieżność między wymaganiami szkoły a możliwościami sprostania tym wymaganiom przez ucznia bez specjalnej pedagogicznej pomocy.

T: Rewalidacja i Rehabilitacja

Drogi rewalidacji wg Marii Grzegorzewskiej

Rewalidacja wg Ottona Lipkowskiego

Definicje słownikowe

Zadania rewalidacji

Aktywizujące i realizujące podejście rewalidacyjne

Obraz własnej osoby jako czynnik determinujący zachowanie i rewalidację

Validus = zdrowy, mocny, silny, żwawy, mający przewagę.

Habilis = zdatny, przydatny.

Drogi rewalidacji wg Marii Grzegorzewskiej:

• kompensacja braków (brak zmysłu wzroku, słuchu, ..odbieranie inf. przez obserwację mowy, zastępowanie brakującego zmysłu innym)

• korygowanie zaburzeń (usuwanie wad, usterek, korygowanie ułożenia języka, wyrazistości mowy osoby niesłyszącej)

• usprawnianie (ma związek z kompensacją, ćwiczenia i treningi narządów)

• dynamizowanie (wzmacnianie aktywności, motywowanie do przezwyciężania słabości)

Nadkompensacja - dążenie osoby niepełnosprawnej do osiągnięć, które są wbrew jej możliwości.

Punkt Archimedesowy – mocna strona

Działania rewalidacyjne Ottona Lipkowskiego:

• maksymalne rozwijanie się tych sił biologicznych, zadatków i cech, które są najmniej uszkodzone

• wzmacnianie i usprawnianie uszkodzonych sfer psychicznych i fizycznych

• wyrównywanie i zastępowanie deficytów rozwojowych.

Lipkowski nie mówił o motywowaniu, dynamizowaniu.

Aleksandra Maciarz: Dziecko niepełnosprawne. Podręczny słownik terminów.

Rehabilitacja (rewalidacja) to:

• proces kompleksowychi skoordynowanych działań różnych służb i specjalistów zorientowanych na jak najlepsze usprawnienie i przygotowanie do samodzielnego życia w społeczeństwie osób niepełnosprawnych, na miarę ich możliwości psychofizycznych. Termin rehabilitacja stosowany jest w naukach i w praktyce medycznej, a termin rewalidacja w pedagogice specjalnej i kształceniu specjalnym. W rehabilitacji dzieci i młodzieży dużą rolę odgrywa nauczanie i wychowanie specjalne. Wyróżnia się rehabilitację: fizyczną (leczenie, oprotezowanie, fizyczne usprawnienie), psychiczną( psychoterapeutyczne łagodzenie postaw, zachowań i umiejętności społecznych), zawodową( poradnictwo i kształcenie zawodowe, tworzenie odpowiednich warunków pracy).

Wojciech Gasik Pedagogika Specjalna. Psychopedagogiczne i medyczne studium terminologiczne.

• Zadaniem rewalidacji jest przywrocenie do pelnej normy osoby niepelnosprawnej – chorej, niedostosowanej spolecznie z parcjalnymi deficytami. Jest to obszar oddzialywan pedagogiki terapeutycznej, resocjalizacyjnej i korekcyjnej.

• Zadaniem rehabilitacji jest przywrócenie do mozliwie pelnego zycia osoby niepelnosprawnej – gluchej, niewidomej, kalekiej, uposledzonej umyslowo. W tym wypadku nie ma mozliwosci, tak jak w rewalidacji, powrotu do normy.

Osobę zrehabilitowaną można zrewalidować, ale..

Osoby zrewalidowane mają niską samoocenę, nie akceptuje stanu, nie ma radości życia.

Zadania rewalidacji polegają również na:

• zapobieganiu pogłębiania się istniejącego już niedorozwoju lub powstaniu innych dodatkowych upośledzeń

• leczeniu i usprawnianiu narządów chorych lub zaburzonych oraz usprawnianiu osłabionych

• stymulowaniu i dynamizowaniu ogólnego rozwoju przy wykorzystaniu sił organizmu oraz korzystnych czynników środowiskowych

• wychowaniu i nauczaniu specjalnym (ogólnym i zawodowym) dostosowanych do wieku, sprawności fizycznej i umysłowej rewalidowanego oraz zapotrzebowania społecznego.

Aktywizujące i realizujące podejścia:

P.Aktywizujące polega na inicjowaniu procesu u wychowanka, uczestniczenia w tym procesie,

p.realizujące to oddziaływanie na czynności wychowanka by podjął jakieś ćwiczenia związane z usprawnieniem narządów/zmysłów.

Adaptacja do niepełnosprawności:

• zewnętrzna (osoba realizuje czynności życiowe mimo swojej niepełnosprawności, ale nie musi akceptować swoich ograniczeń, można zaobserwować)

• wewnętrzna (akceptacja – postawa aktywna lub bierna)

Autorewalidacja – postawa aktywna

Poziom przebieg procesu autorewalidacji:

• poziom emocjonalny

• poziom behawioralny

• poziom świadomościowy

(obok poziomu przebiegu procesu) Czynnik istotny do autorewalidacji:

• pozytywne emocje

• prospołeczne zachowania

• koncepcja samego siebie

Autokreacja osoby niepełnosprawnej – autorewalidacja

Obraz własnej osoby jako jeden z czynników determinujących zachowanie (...)

Szok – oczekiwanie na wyleczenie, opłakiwanie, zachowania obronne, przystosowanie jako życiowa konieczność.

Szok – obronne wycofywanie się, uznanie faktu,

przystosowanie jako przewartościowanie warunków życia.