Pedagogika specjalna 30.10.2012

Tyflopedagogika

• Znaczenie wzroku

• Budowa narządu wzroku

• Co składa się na proces widzenia

• Co to znaczy dobrze widzieć

• Alfabet Braille'a

• Sfery zaburzonego rozwoju

Udział zmysłów w poznawianiu świata

• Wzrok 80% - 85%

• Słuch 12% - 10%

• Dotyk 3% - 2%

• Smak + węch 5% - 3%

Znaczenie wzroku w życiu człowieka

• Poznawanie rzeczywistości 80% - 85% informacji z otaczającego nas świata dociera poprzez wzrok

• Działania praktyczne, koordynacja wzrokowo-ruchowa

• Orientowanie się w przestrzeni, lokomocja

• Komunikowanie się z otoczeniem – mowa ciała, przekaz pisany

• Uczenie się przez naśladowanie

Narząd wzroku:

• Gałki oczne

• Mięśnie umożliwiające ruchy gałki ocznej

• Nerwy wzrokowe

(od lewej do prawej)

• twardówka

• ciało rzęskowe

• tęczówka

• komora oka

• rogówka

• soczewka

• naczyniówka

• nerw wzrokowy

• plamka ślepa

• plamka żółta

• siatkówka

• ciało szkliste

Fizjologia widzenia

Na proces widzenia składają się:

• czynności motoryczne gałek ocznych

• czynności optyczne- skupianie i kierowanie wpadających do gałki ocznej promieni świetlnych na tzw. plamkę żółtą

• czynności wzrokowe- reagowanie receptorów wzrokowych na bodźce świetlne oraz przekazywanie pobudzeń nerwowych do ośrodka wzrokowego w korze mózgowej

Czynności wzrokowe:

• Widzenie centralne (widzenie małych przedmiotów z pewnej odległości określane jako ostrość wzroku albo zdolność rozdzielcza)

• Widzenie obwodowe (zmniejszenie pola widzenia)

• Widzenie stereoskopowe (widzenie trójwymiarowe)

• Widzenie nocne

• Widzenie barw

Dobrze widzieć to widzieć wyraźnie, ostro, widzieć barwy, widzieć w dobrym oświetleniu.

Osoba, u której wada nie może być skorygowana jest zaliczana do słabowidzacych lub niewidomych.

Osoby niewidome to te, które urodziły się niewidome lub straciły wzrok do 5 roku życia

Osoby ociemniałe to osoby, które utraciły wzrok po 5 roku życia.

Widzenie centralne - określane jako ostrość wzroku

(tabela)

Widzenie obwodowe

• Uszkodzenia równomierne (koncentryczne)

• Widzenie połowiczne

• Uszkodzenia wysepkowe (mroczki)

monochromatyzm (widzenie barwy czarnej/szarej)

bichromatyzm (zaburzenie w widzeniu obwodu widma)

Przyczyny obniżonej sprawności wzroku:

• Wady refrakcji

• Wady budowy oka

• Zez i niedowidzenie

• Jaskra i inne choroby narządu wzroku

• Zmiany chorobowe na dnie oka

• Zaćma

• Mechaniczne uszkodzenie oka

• Zaburzenia o charakterze neurologicznym

Pierwsza szkoła dla niewidomych

Paryż 1784 Walenty HAUY

Warszawa 1842

W Instytucie Głuchoniemych powołano oddział dla niewidomych

Sześciopunkt to układ 6 punktów ułożony w 3 wierszach i 2 kolumnach

Róża Czacka (1876-1961)

Towarzystwo Opieki nad Ociemniałymi (1910)

Zakład dla Niewidomych w Laskach (1921)

1918-Siostry Franciszkanki Służebnice Krzyża

Róża Czacka przyjmuje imię Elżbieta.

Wyobrażenia surogatowe

Słowa wyrażające treści wzrokowe niewidomi rozumieją w sobie znany sposób.

• Barwa, jasność

• Stosunki wielkościowe, przestrzenne

• Coś czego nie można poznać dotykiem np. twarz ludzka