Wskaźniki okreslaja kszt propor poszczeg cz ciała,ogolna bud ciała maja postac ilorazu w którym wymiar wiekszy przedst jest w % wymar wiekszego zastosowanie *ulatw kontr prawidłowaści procesow rozwojow *okres dymorfizm płciowy *stanowia pods wyróznie typow somatycznych proc rozw *wzrast o chara ilość *roznicowanie i dojrzewanie zmiany jakośc i pojawianie się jakość funkcji chara własn okresu progresywnej ontogenezy jest wzrastanie z wiekiem wysokości i masy ciala a także poszczeg jego wynikow i odcinkow przy czym szybkość wzrastania z wiekiem czyli tempo wzrastania jest nierównomierne rytm wzrastania zjawisko przyspieszonego wzrastania w pewnych okresach a zwolnionego w innych można zaobserwować na podst wyidealizowanych danych pochodzących z badan dzieci i młodzieży kinetyka rozwoju tj.. poziom i kierunek rozwoju na podstawie sred arytmetycznych wysokości i masy ciala w kolejnych przedziałach wiekowych dynamika tempo rozwoju na pods sred przyrostow rocznych wysokości i masy ciała rytmiczność rozwoju wystepowanie okres szybkiego i zwolnionego wzrastania dymorfizm płciowy przebieg pro rozwojowych jest zróżnicowany w zależności od płci roznice w poziomie i rytmice wzrastania miedzy chł a dziew pojecie norm w ujeciu biolog jest w znaczym stp skomplik mamy na uwadze pewien wzorzec optymaln współzależ miedzy organ a srod jego bytow w którym w procesie filogenezy został ustabilizowany właściwy zespol genow norma adaptacyjna w odniesieniu do popular wynika ze zróżnicowanych zakresów reaktywności osobnikow wchodz w sklad tej popul normy rozwojowe ujete są relacje miedzy determinantami genetycznymi a srodow w trakcie rozw gdyz fenotyp nie okresla jednoznacznie fenotypowego osobnika tylko zakres normy reakcji to zakres reakcji fenotypowowych określonego genotypu bedacy efektem interakcji wspołdz tego genotypu z czynnikami srodowiska pojecie norm w ujeciu statystycznym do celów praktycznych, jako określony zasieg zmiennosci danej cechy wokół wartości centralnej np. Sr arytmie lub medianie zakresy zmienności wyznaczone SA przewaznie przez odchylenie standardowe lub jednostki unormowane centyle norma szeroka zakres zmienności zawarty w przedziale x+-3s fizjologiczna wyznacza granice normalności norma waskazakr zmeinn zawatry w przedziale x+-1s zgodnie z prawami rozkładu normalnego obejmuje 68%obserw ujecie centylowe norma szeroka zakres 3-97 centyli norma waska 25-75 cen centylesa jednostkami unormowanymi dzielocymi cala skale zmienności danej cechy na 100 rownolicznych czesci posiadaja oznaczony rzad inaczej range centylowa ktorej opowiadaja określone wartości danej cechy siatki centylowe umożliwiają *proste a zarazem okreslenie położenia badanego osobnika na tle zmienn wym w gr wiek i srod do ktorej on należy porównanie naszego dziecka na tle rówieśników *porównanie ukształć cech roznie mienowanych sprawdzamy czy dziecko ma nadwage czy niedowage do swojego wzrostu _jezeli powyżej 2 konałow nadwaga _jezeli powyżej 3 kan otyłość _ponizej 2kan niedowaga _ponizej 3 kan niedobor mas cial *sledzenie indywidualnych linii rozwoju z uwzględnieniem tempa i harmoni rozw *okreslenie wieku rozw stpnia zaawans w rozw morfologicznym czy zebowym *wychwytywanie zaburzen w rozwoju fizycz jeżeli cech przebiega w 2 kan rozw prawidłowy jeżeli w 3 rozw nieprawidłowy * prognozowanie dorosłej wysokości ciała jeżeli przeb w 2 kanałach bierzemy srodek nie możemy spr gdy przeb w 3 kan a jeżeli w 1 to okreslamy tak samo normy wiodaceopracowane na mater pochodz z możliwie najle warun ekonomiczno bytowych w kraju wiek biolog jest to stopien zaawans organizmu w rozw 1metoda morfologiczna wiek biologiczny masy ciala met mało dokł 2metoda zebowa na postawie uzębienia stałego 5-15 roku zycia I,I C PPMM-M siekacze incisibus, kły caninus, przedtrzonowe tremolo trzonowe molar liczymy żeby stal odczyt wiek na skali licz żeby stałe w jedn cz wyb który ost wyrosl „+” dosc dł okres dokladna metoda prosta „-„umiec okreslic żeby stałe 3met wtórnych cech płciowych cechy wynikaja z pierwszorzędnych cech płciowych oceniamy 5 stop skala Tannera „+” bardzo dokładna „-„ b krot można stosowac nie możliwa do wykonania 4met kostnna rentgen nadgarstka * metod attasowa Todda Kopczyńska Sikorska upowszechniła w PL podobieństw szukamy w czar punk tkanki kostnej * met punkt Achesona Taner upowszech w PL zanosimy zdjecie do radiologa który nadaje punkty my je dodajemy i odczytujemy wynik max 1000pk „+” b dł okres stosowania dokładny „-„ inwazyjna nie dostepna w badaniach publicz