Modele oceniania ucznia, pedagogika wczesnoszkolna


Temat: Modele oceniania ucznia

Jednym z głównych obowiązków szkół wobec uczniów jest pomiar (ocenianie) stopnia przyswajania przez nich wiedzy. Na świecie istnieje wiele sposobów oceniania. Oto najpopularniejsze:

Model tradycyjno - legalistyczny

Nauczyciel / wykładowca wystawia ocenę na podstawie odpytywania ustnego, sprawdzianów, pisemnych egzaminów, zaliczeń przedmiotowych. Tego typu model stosują między innymi: Polska - skala ocen 1 - 6; Holandia - skala ocen 1 - 10; Białoruś - skala ocen 1 - 10.

Model literowo - ocenowy

Stosowany jest w niektórych szkołach niemieckich i w większości amerykańskich. Polega na wystawieniu uczniowi dwóch ocen:

- jedną otrzymuje się za osiągnięcia:

A - osiągnięcia wybitne

B - bardzo dobre

C - dobre

D - przeciętne

E - poniżej przeciętnej

F - nie do przyjęcia

- drugą ocenia się wysiłek jaki został włożony w daną pracę:

3 - maksymalny

2 - częściowy

1 - sporadyczny

0 - żaden.

Model punktowy

Tutaj uczeń zdobywa różnorodne punkty za wiedzę i umiejętności, które są później przeliczane na stopnie bądź wyrażone w decyzji o zaliczeniu.

Zasady zdobywania punktów:

 kryterium przedmiotu (im trudniejszy przedmiot tym za jego zaliczenie jest do zdobycia większa liczba punktów)

 kryterium wykładowców (większą liczbę punktów zdobywa się za zaliczenie przedmiotu, którego wykładowcą jest ceniony profesor)

 kryterium czasu (większą liczbą punktów nagradzane jest poświęcenie dodatkowego czasu, np. przygotowywanie się do zajęć w czytelni)

Niewątpliwymi zaletami tego systemu jest jego konkretność oraz wywoływanie w uczniach motywacji do nauki. Podstawową wadą jest fakt, że jeśli zdobyte punkty nie są przeliczane na ocenę a ich liczba decyduje jedynie o fakcie zaliczenie, powoduje to, iż najzdolniejsi uczniowie którzy mają pewność że osiągnęli minimalną ilość punktów gwarantującyą zaliczenie nie posiadają większych aspiracji do nauki.

Ten rodzaj modelu stosowany jest w USA.

Model zero-jedynkowy

Popularny jest głównie w Hiszpanii, Francji, Niemczech i USA.

Najważniejszy tutaj jest próg wymagań ustalony przez nauczyciela. Jeśli kandydat przekroczył ten próg - dostaje 1 dzięki czemu zalicza przedmiot; jeśli nie - otrzymuje 0.

Model alternatywny klasyfikacyjny

Polega na tym, że uczeń w ciągu roku nie otrzymuje ocen, na koniec dostaje natomiast pismo od nauczyciela w którym opisane są wszystkie osiągnięcia i braki w wiedzy ucznia.

Zalety:

 bezstresowość

 swoboda

 uczeń sam decyduje czy chce się uczyć.

Wady:

 możliwość lekceważenia nauki

 brak systematyczności w nauce

 czasochłonny dla nauczyciela.

Model bez stopni i promocji

Stosowany jest w tzw szkołach alternatywnych Waldorfa czy Montesori.



Model normatywny
Ocenianie osiągnięć uczniów w szkole ma najczęściej na celu kontrolę realizacji celów częściowych i finalnych procesu nauczania - uczenia się. Efektem tego jest selekcja uczniów przy przechodzeniu z klasy do klasy w obrębie danej szkoły oraz przy przejściu z jednego szczebla kształcenia na drugi. Powodzenie szkolne utożsamiane jest często z uzyskiwaniem wysokich ocen, zdaniem egzaminów. W procesie nauczania motywacja jest najważniejszym elementem wpływającym na efektywność uczenia się.
Uczniów wkraczających do szkoły cechuje wysoka motywacja, która w trakcie upływu lat stopniowo wygasa. Z badań i obserwacji wynika, że uczniów motywują do nauki czynności i sytuacje, w których zaspokajają swoje potrzeby i zainteresowania. To nauczyciel jest tą osobą, która w znacznym stopniu wzmacnia bądź osłabia naturalną motywację uczniów. Uczniowie są w różnym stopniu zainteresowani uczeniem się. Nauczyciele ustawicznie poszukują sposobów zachęcania uczniów do wysiłku. Ocena szkolna może ich zachęcić lub zniechęcić do nauki. Sytuacja ucznia w procesie oceniania jest w dużym stopniu uwarunkowana jego wynikami uzyskiwanymi w nauce. Nigdy nie jest tak, że zespół klasowy stanowi jednorodny obraz osiągnięć, zawsze można w nim dostrzec słabych, średnich i dobrych uczniów. Tak też dzielą uczniów nauczyciele, wypowiadając się o swoich klasach.
Kiedy dziecko może poznawczo awansować? Tylko wtedy, kiedy jest w stanie nauczyć się coraz więcej. Można tego dokonać, organizując edukację otwartą na dziecko. Jednym z wielu wyznaczników "dobrej" koncepcji edukacyjnej jest uznanie i akceptacja różnic pomiędzy dziećmi. Rozumie się to jako akceptację wraz z tymi różnicami. Sprowadza się ona teoretycznie do orientacji na ucznia. Większość działań nauczycielskich tylko doraźnie służy dziecku. Barierą skuteczności edukacji jest dążenie przez nauczyciela do stanu równości. A przecież najważniejsze jest w procesie edukowania i oceniania uznanie "racji umysłu dziecka". Stąd pogląd we współczesnej dydaktyce o "uczeniu się dla siebie samego", nie zaś dla zaspokojenia potrzeb władz szkolnych. Wiąże się więc ono z koniecznością spojrzenia na ucznia przez pryzmat możliwości jego umysłu.
Testować uczniów może każdy, ale tylko nauczyciel odpowiada za ich rozwój. To, co im daje, wynika z głębokich przekonań o roli edukacji, wizji struktury i wkładu własnej dyscypliny do całokształtu zmian składających się na wykształcenie absolwenta.
Model jednostkowy
Ocenę sumaryczną stanowi ocena, będąca uogólnieniem wszystkich cząstkowych i śródrocznych ocen, otrzymywanych przez ucznia w ciągu całego semestru. Na tej podstawie ranguje się ucznia od prymusa do ucznia najsłabszego. Ocena formatywna to taka ocena, jaka uczeń osiągnął w ciągu semestru w toku procesu nauczania. Mówi się też o efektywności oceniania. Ma ona rozbudzić w uczniach wewnętrzną motywację do pracy. Uczeń zachęcony do nauki wykazuje zainteresowanie przedmiotem nie tylko dla stopni, ale głównie w celu zdobycia konkretnych umiejętności.
W szkolnictwie najczęściej przedmiotem oceny jest uczeń, natomiast rzadziej poziom wykonania zadania. Czyniąc kształcenie nauczycieli pochodną praktyki nauczania, przekształcamy nauczanie w działalność zrutynizowaną i bezrefleksyjną. Nauczyciel musi mieć zdolność oceniania doświadczeń uczniów, tak by pojąć, co jest dla nich istotne. Istnieją też pewne schematy, które mówią nauczycielowi, jak ma oceniać ucznia. Będzie to się przejawiało w przeświadczeniu, że nauczyciel z góry zakłada, czego może się spodziewać po uczniu jako przedstawicielu pewnej kategorii.
Wychowawca w większości wypadków kontaktuje się nie z jednostkowymi wychowankami, lecz ze zbiorowością wychowanków - najczęściej w obrębie klasy. Znajomość poszczególnych wychowanków musi być więc ograniczona. Określenia i przypasowanie ucznia względem innych mają charakter i znaczenie odnoszące się tylko i wyłącznie do klasy. Poza szkołą nie muszą obowiązywać.
Jednak z upływem czasu i zacieśnieniem kontaktów stosunki, które łączą jednostki, zaczynają się strukturalizować. Z jednej strony uczniowie spostrzegają się jako elementy pewnych stosunków interpersonalnych, z drugiej strony zbiorowość klasowa nabiera swoistego charakteru w zależności od typów stosunków, które w niej dominują. Dlatego wraz z upływem czasu wychowawca ma do czynienia z klasą jako pewnym organizmem o swoistych cechach, a coraz mniej z pojedynczymi osobami. Dlatego też bardziej musi liczyć się z reakcją klasy jako całości, a swoje działania planować winien jako odnoszące się do całej społeczności. Stymulacje do rywalizacji uruchamiane za pomocą rozbudowanych technik wychowawczych powodują, iż w zachowaniach młodzieży ujawnia się nadmierna koncentracja na własnej osobie, na osobistym sukcesie czy lęku przed porażką.
Model grupowy
Dzieci bez sukcesów nie radzą sobie dobrze w sytuacjach, gdy muszą rywalizować z innymi. Łatwo wpadają w złość i wycofują się lub też okazują lekceważenie, znajdują tysiące wymówek i wreszcie rezygnują. Mają tendencje do spostrzegania wielu zadań jako współzawodnictwa, ale boją się porażki, ponieważ bardzo chcą w takich sytuacjach wygrywać. Klasa, w której panuje atmosfera rywalizacji, potwierdza ich porażki. Im częściej widzą siebie jako przegranych, tym mniej się starają.
W środowisku szkolnym za mało jest okazji, aby mieć poczucie sukcesu i zbyt wiele dla odczucia porażki. Nauczyciel nastawiony na pobudzanie współzawodnictwa nie nauczy uczniów prawidłowego postępowania, gdyż stwarza za wiele możliwości porażek, a za mało okazji do sukcesów.
W klasie o wysokim poziomie wiadomości uczniów, istnieje tendencja nauczycieli do zaniżania ocen poszczególnych uczniów. Wśród słabszych uczniów natomiast uczeń ma szansę na oceny wyższe. W klasach o wyższym poziomie intelektualnym, nauczyciele są zbyt surowi.
Nauczyciele nadal oceniają w tradycyjny sposób. Co więcej, zachowują się wobec klasy tak, jak oni wobec nas (odpłacają pięknym za nadobne). Okazują przyjazny kontakt tym uczniom, którzy okazują, że zależy im na naszych wartościach - bez względu, z jakich pobudek to czynią. Patrzą też niekiedy na pozycję rodziców ucznia. Ocenianie niesie za sobą dużą odpowiedzialność, jeśli wziąć tutaj pod uwagę klasę jako całość i ucznia jako jednostkę. Oceniając klasę, wcale nie musimy patrzeć na ucznia i na odwrót. Na ocenę pojedynczej jednostki może mieć wpływ klasa jako całość, nasze pozytywne lub negatywne postrzeganie konkretnego przypadku, uprzedzenia, zbudowane dotychczas wartości, określone samopoczucie, sposób przedstawienia tego, co jest przedmiotem oceny i jeszcze wiele innych czynników. Nauczyciel ma możliwość określania, co jest wiedzą, którą warto w klasie się zajmować, a co nią nie jest. Cechami pozytywnymi u uczniów według nauczycieli są: skupienie, odpowiedzialność, łatwość w koncentracji, pracowitość, chęć do współpracy, dojrzałość, posłuszeństwo. Określenia negatywne to: roztargnienie, gadulstwo, lenistwo, niechęć do współpracy, niedojrzałość, złe wychowanie, nieposłuszeństwo.
Większość nauczycieli traktuje ocenę nie jako końcowy etap pracy dydaktycznej, po którym nastąpić powinna refleksja, lecz jako zaplanowaną część procesu dydaktycznego. Uczymy grupę - więc oceniamy też grupę. Porównujemy uczniów względem siebie, ustalamy standard i każdego odnosimy do niego. Ocena jednostki jest wyznacznikiem oceny innego uczestnika grupy.
Zatem od nauczyciela zależy walor modelu oceniania. Wszystkie trzy modele powinny być brane pod uwagę i stosowane w zależności od potrzeb i osobistych preferencji nauczyciela. Generalnie trzeba patrzeć przy ocenianiu na wynik, czyli dbać o to, że dziecko ma wiedzieć, umieć - przynajmniej na poziomie minimalnym (model normatywny). Należy dostrzegać w dziecku jego cechy osobowościowe, potencjał, realne możliwości, stopień wysiłku włożonego w zdobycie kompetencji (model jednostkowy). Oczywiście należy widzieć także całą grupę - klasę, składającą się z uczniów słabych i zdolnych, rywalizujących ze sobą i ,,znających swoje miejsce" (model grupowy). Nauczyciel zatem jest odpowiedzialny za wybór modelu oceniania i realną jakość oceny. "

Literatura:

  1. Czasopismo „Dyrektor szkoły” Rok: 2008 numer: 4 tytuł: Modele oceniania ucznia

  2. http://pl.wikipedia.org/wiki/Modele_oceniania_szkolnego

1



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Klus-Stańska Rozwijanie znaczeń u ucznia, Pedagogika, Wczesnoszkolna
Współczesne modele bycia nauczycielem, pedagogika wczesnoszkolna
OCENIANIE OPISOWE, Pedagogika wczesnoszkolna
TEORIA WIELOSTRONNEGO KSZTAŁCENIA A MODELE LEKCJI (wersja WORD), Pedagogika wczesnoszkolna
TOK WPROWADZANIA LITERY w szkole podstawowej, pedagogika wczesnoszkolna i przedszkolna, edukacja pol
podmiotowosc+ucznia, pedagogika, wszystko razem - na pewno przydatne na studiach pedagogicznych
10 Pojęcie planowania i prakseologiczne prawidłowości planu pracy edukacyjnej, Pedagogika wczesnoszk
PEDAGOGIKA WCZESNOSZKOLNA(1)
Pedagogika wczesnoszkolna jako nauka ściaga
METODA MARII MONTESSORI, PEDAGOGIKA WCZESNOSZKOLNA Z PRZEDSZKOLNA , STUDIA ITP
Uczeń klas początkowych. Charakterystyka dziecka w młodszym wieku szkolnym. (2), pedagogika wczesnos
zal[1]. nr 7 Karta poziomu funkcjonowania ucznia, Pedagogika niepełnosprawnych intelektualnie
FILOZOFIA[1], Pedagogika, Wczesne wspomaganie rozwoju, wczesne wspomaganie rozwoju, semestr 1
Scenariusz zajęć zintegrowanych, PWSTE Jarosław, Pedagogika, Pedagogika wczesnoszkolna z metodyką
Przedstawiciele polskiej pedagogiki przedszkolnej i wczesnoszkolnej, Pedagogika wczesnoszkolna
Pedagogika wczesnoszkolna podstawowe informacje
Pedagogika wczesnoszkolna, wykłady
Pedagogika wczesnoszkolna Dojrzałość dziecka do podjęcia obowiązku szkolnego
odpowiedzi wczesnoszkolna, pedagogika wczesnoszkolna(1)

więcej podobnych podstron