Wykład 8
Solutio c.d.
Rp.
Acidi salicyli 3,0
Ricini olei 80,0
M.f. sol.
S. zewnętrznie
Kwas salicylowy rozpuszcza się w oleju rycynowym w proporcji 1:10.
Rp.
Detreomycini 4,0
Acidi salicylici 2,0
70° Spir. Vini ad 100,0
S. do przemywania twarzy
Rp.
1% Sol. Pyoctanini 20,0
Rp.
1% Sol. Pyoctanini 15,0
Stosujemy w nich 70° spirytus.
Roztwory do użytku wewnętrznego:
Rp.
Iodi solutio aquosa 20,0
Rp.
Sirupus sacchari 250,0
Sirupus sacchari - wg FP VI, roztwór sacharozy w wodzie (64,0 cz. Sacharozy na 36,0 cz. Wody oczyszczonej). Sacharozę należy rozpuścić w wodzie, roztwór doprowadzić do wrzenia. Cedzić na gorąco. Uzupełnić wodę do odpowiedniej masy i zmieszać. Syrop prosty to przezroczysta, bezbarwna lub jasnożółta ciecz o pH 6,5 - 7,5 i gęstości d 20 1,310 g/ml - 1,320 g/ml. Często stosowany w recepturze środek poprawiający smak i zapewniający odpowiednią lepkość. Syrop ten należy przechowywać w szczelnie zamkniętych pojemnikach w temp. nie wyższej niż 25°C.
Krople (Guttae)
Podział kropli do użytku zewnętrznego uwzględniający drogę podania:
do oczu - Guttae ophtalmicae
do uszu - Guttae otoligacae
do nosa - Guttae rhinologicae
do płukań - Guttae gargarismae
Podział kropli do użytku wewnętrznego uwzględniający działanie lecznicze:
Nasercowe - Guttae cardiacae
Uspokajające - Guttae sedativae
Żołądkowe - Guttae stomachicae
Krople otrzymuje się przez rozpuszczenie w rozpuszczalniku lub przez zmieszanie roztworów płynnych.
Przepisywane w niewielkich ilościach od 5-30g. W kroplach wyższe stężenie niż w innych lekach, dawkuje się za pomocą kroplomierza - dawkowanie od 5-30 kropli. Rozpuszczalniki: woda, glicerol, etanol itd. Nie stosuje się korygensa poprawiających smak.
Rodzaj cieczy |
Ilość kropli w 1 g |
Masa 1 kropli [mg] |
Aqua purificata |
20 |
50 |
Ethanolum 95° |
65 |
15 |
Nalewki |
||
Opii simplex tinctura |
44 |
22 |
Valerianae tinctura |
53 |
19 |
Roztwory etanolowe |
||
Solutio Jodi spirituosa |
55 |
18 |
Nitroglicerini solutio |
65 |
15 |
Roztwory wodne |
||
Aluminium subaceticum solution |
21 |
48 |
Acidum hydrochloricum |
21 |
49 |
Oleje |
||
Paraffinum liquidum |
45 |
22 |
Menthae pip. Thyma. Citri Oleum |
51 |
19 |
Nicethamidum sol. (Cardiamidum sol.) |
30 |
33 |
Rp.
Nicethamidi sol. 20,0
M.f.gtt.
S. 3 razy dziennie po 30 kropli
Dawka maksymalna jednorazowa nicetamidu 0,5g, dobowa 1,5g
W 1ml roztworu nicetamidu jest to ok. 20 kropli wg vademeców Polpha znajduje się 250mg (0,25g), a zatem w 30 kroplach ± 325mg (0,325g).
Rp.
Solutio 2% Ethyl morphini hydrochloridi
Nicethamidi sol. ana 15,0
S. 3 razy dziennie po 20 kropli
1 kropla roztworu wodnego 50mg
1 kropla roztworu nicetamidu + 33mg
83mg |
83mg : 2 = 41,5mg
20 kropli * 41,5mg = 830 mg kropli złożonych (diamina + nicetamidu)
830 : 2 = 415 mg - 2% roztworu chlorowodorku etylomorfiny (diaminy)
2% roztwór w 100g
x% 15g x=0,3
415 - x
100 - 2% x = 8,3
Rp.
2% Solutio Dionini 10,0
M.f.gtt.
S. 3 razy dziennie po 10 kropli
0,05 - dzienna dawka maksymalna
0,15 - dobowa dawka maksymalna
50 mg czyli 10 x 50mg = 500mg = 0,5g
0,2 - 10
x - 0,5
x = 0,01 dzienna
x = 0,03 dobowa
Czynności przy sporządzaniu kropli
Sprawdzamy dawki
Dobieramy sprzęt tj. zlewki, butelki itp.
Do wytarowanych zlewek dodajemy składniki i mieszamy
Jeżeli w skład wchodzą tylko składniki płynne to można je odważać bezpośrednio do wytarowanej butelki
Jeżeli w recepcie przepisano roztwór wodny należy go przygotować w pierwszej kolejności, a następnie dodać inne składniki płynne
Substancje grubokrystaliczne uprzednio rozdrabniamy w moździerzu
Jeżeli krople stanowią roztwór rzeczywisty to należy je przesączyć
Dołączamy zakraplacz
Odpis recepty
Przykłady recept
krople do użytku zewnętrznego
Rp.
1% Sol. Ephedrini hydrochloridi
10% Sol. Sulfacetamidi natrici aa 10,0
M.f.gtt.
S. Krople do nosa
1 zlewka - 0,1g do 9,9g wody
2 zlewka - 1g do 9 g wody
sączymy
masa leku 20g
Rp.
Sol. Epinephini 1% 2,0
0,9% Sol. Natrii chloridi 20,0
M.f.sol.
S. Krople do nosa
Masa leku 22g
Rp.
Ephedrini hydrochloridi 0,1
Mentholi 0,15
Paraffini liq. 10,0
M.f.gtt.
S. Krople do nosa
Krople do użytku wewnętrznego
Rp.
2% Sol. Dionini 10,0
M.f.gtt.
S. 3 razy dziennie 10 kropli
Krople proste
0,2 g w 9,8g wody
sączymy
masa leku 10g
1 kropla waży 50 mg
pacjent jednorazowo przyjmie 500mg
Rp.
2% Sol. Dionini
Cardiamidi liq. aa 15,0
M.f.gtt.
S. 3 razy dziennie 20 kropli
Krople złożone
1 kropla roztworu wodnego 50 mg
1 kropla Cardiamidu 33 mg
50+33 = 83
83 : 2 = 41,5 - średnia kropla w recepcie
pacjent zażyje 20 kropli
20 * 41,5 = 830 mg
830 : 2 = 415 mg roztworu Cardiamidu i 415 mg 2% roztworu dioniny
obliczamy ile pacjent zażyje jednorazowo dioniny
0,2g - 10g
415g - x (nie dam głowy, ale ta recepta chyba jest źle rozpisana, do sprawdzenia)
Rp.
2% Sol. Papaverini hydrochloridi
Belladonnae tinctura aa 10,0
M.f.gtt.
S. 3xdziennie 15 kropli
50 + 19 = 69 mg
69 : 2 = 34,5 mg - masa kropli przepisanej mieszanki
15 * 34,5 mg = 517,5 - kropli złożonych
517,5 : 2 = 258,75 mg - roztworu papaweryny i 258,75mb roztworu Belladonnae tinctura
0,2 - 10
258,75 - x
MIKSTURY (mieszanki) - Mixturae
Płynna postać leku przeznaczona do użytku wewnętrznego, zapisywana w ilości 60-120g, refundowane do 250g
Przyjmowane zazwyczaj łyżkami lub łyżeczkami
W ich skład wchodzą różnorodne substancje lecznicze - substancje stałe, płynne, nalewki, wyciągi roślinne, syropy
Mogą być opalizujące, mętne, mogą się rozwarstwiać
Po zmieszaniu powinny wykazywać równomierne rozproszenie składników (przynajmniej na czas niezbędny do zażycia leku).
Gotowych mieszanek nie sączymy, nie cedzimy, chyba że zastosowane składniki dają roztwór rzeczywisty np. roztwory soli bromku
Działanie uspokajające
Brom wypycha jony Cl-
W skład roztworu wchodzą 3 sole bromu (KBr, NaBr, NH4Br)
W większych dawkach działanie nasenne
Mechanizm działania: wypieranie z komórek (głównie nerwowych - największa podatność) jonów Cl-, prowadząc do zakłócenia OUN.
Objawy niepożądane : alergie, podrażnienie przewodu pokarmowego
Długotrwałe podawanie prowadzi do groźnego zespołu toksycznego, charakteryzującego się objawami neurologicznymi , psychicznymi
Leczenie osób zatrutych bromkami przez podanie chlorku sodu
|
Dawki zwykle stosowane |
Dawki maksymalne |
||||
Sól |
Droga podania |
FP |
jednorazowe |
dobowe |
jednorazowe |
dobowe |
NH4Br |
p.o. |
IV |
0,5 - 1,0 |
1,5 - 3,0 |
- |
- |
|
|
V, VI |
0,2 - 0,3 |
0,5 - 1,0 |
- |
- |
KBr |
p.o. |
IV |
0,5 - 1,0 |
3,0 |
2,0 |
6,0 |
|
|
V, VI |
0,2 |
0,6 |
- |
1,0 |
NaBr |
p.o. |
IV |
0,5 - 2,0 |
3,0 |
2,0 |
6,0 |
|
|
V,VI |
0,2 |
0,6 |
- |
1,0 |
Jeżeli w danej recepcie zapisano kilka bromków należy uwzględnić ich łączną dawkę.
Mixtura nerviva - skład na 100g roztworu
Kalium bromidum 4,0
Natrium bromidum 2,0
Ammonium bromidum 2,0
Aquae purificata ad 100,0
S. 3 x łyżka stołowa
Łyżka stołowa - pojemność 15g
8g - 100g
x - 15g x=1,2 - dawka jednorazowa przekroczona
1,2 * 3 = 3,6 - dobowa przekroczona (FP VI dopuszcza dawkę maksymalną 1,0g)
należy uwzględnić w tym przypadku zmianę w stosowaniu:
3 x niepełna łyżeczka do herbaty, a nie stołowa
Solutio Sal. Erlenmeyeri - skład na 110g roztworu
Kalium bromidum 4,0
Natrium bromidum 4,0
Ammonium bromidum 2,0
Aquae purificata 100,0
Masa roztworu 110g (brak przy wodzie ad)
Przy dawkowaniu „3 razy dziennie łyżka stołowa” chory jednorazowo przyjmie 1,36g bromków, a dobowo 4,08g
UWAGA!!! W celu zachowania dawek z FP VI, aby nie zmieniać ugruntowanego składu Mixtura nerviva i Solutio Sal. Erlenmeyeri należy dostosować dawkowanie zmniejszając ilość przyjmowanych bromków (w tych dwóch przypadkach zamieniamy łyżkę stołową (15g) na łyżeczkę do herbaty (4g))
Zasady wykonywania mikstur
Przygotowanie sprzętu: zlewki itp. Przepłukujemy wodą oczyszczoną
Do wytarowanej zlewki odważyć część wody z recepty, a następnie rozpuszczamy w niej składniki (te ważone na wadze proszkowej)
Substancje grubokrystaliczne uprzednio rozdrobnić w moździerzu
Wyciągi płynne i nalewki dodaje się dopiero po rozpuszczeniu substancji stałych w wodzie.
Zasada odważania składników: od ilości najmniejszej do największej
Substancje korygujące (syropy) dodajemy na końcu
Uzupełniamy masę leku
Przelewamy do wytarowanej butelki
Biała sygnatura
„zmieszać przed użyciem”
Jeżeli stosujemy współrozpuszczalnik, to nie może on przekroczyć 5% całkowitej masy leku.
Rp.
Mixturae nervinae 150,0
S. 3 X dziennie łyżka stołowa
- 4g na 100, 6g na 150
- dawka przekroczona
- zmniejszamy dawkowanie na „mniej niż łyżeczka do herbaty”
Rp.
Solutio Salis Erlenmeyeri 200,0
S. 3 x dziennie łyżka stołowa
4g na 110, na 200 będzie x
zmieniamy dawkowanie
Mixtura pepsini (FP V):
Rp.
Pepsini 2,5
Acidi hydrochlorici 10% 1,0
Aurantii trae 2,0
Aquae purificata ad 100,0
Pepsynę należy rozpuścić w wodzie w temperaturze pokojowej, dodać nalewkę, wymieszać. Na końcu mieszając dodać 10% roztwór kwasu solnego. Mikstur z pepsyną nie sączy się. Bezpośrednie łączenie pepsyny i kwasu solnego powoduje unieczynnienie enzymu (niezgodność chemiczna. Dopuszczalne stężenie HCl w miksturze pepsynowej wynosi 0,5%. Inaktywację enzymu może także powodować etanol zawart w nalewkach (jedyna nalewka nie wywołująca niezgodności to nalewka pomarańczowa - Aurantii tinctura.)
Rp.
Amidopyrini 1,5
Ephedrini hydrochloridi 0,05
Sir. Simplicis 30,0
Aquae purificata ad 100,0
M.f.mixt.
S. 3 razy dziennie łyżeczkę (wiek dziecka 7/12)
Amidopiryna = aminofenazol
Masa leku 100g
Amidopyrini 1:20 - odważamy 1,5g
Roztworu zapasowego 30g
Do zlewki ? aminofenazolu, odważamy chlorowodorek efedryny
30 g sir + 70 g wody
przenosimy do butelki
Rp.
1% Sol. Acidi muriatici dil. 80,0
Pepsini 3,0
Sir. Simpl.
Aquae aa ad 250,0
M.f.mixt.
250 - 83=167g (woda + syrop)
167 : 2 = 83,5 g wody + 83,5 g syropu
- pepsynę dodajemy zawsze na końcu