Wykład 20

Krople dla noworodków

Rp.

1% Sol. Argenti nitratis 10,0

M.f.oculoguttae

Azotan srebra rozpuścić w jałowej wodzie. Nie dodawać środków konserwujących. Krople te rutynowo zakraplane są noworodkom po urodzeniu. Wydać z napisem „Chronić od światła”

• ochrona gałek ocznych przed ewentualnym (?) podczas przechodzenia przez kanał oczny

• nie można wyjaławiać termicznie

• nie można wyjaławiać przez sączenie

• metoda wykonania - jałowe składniki
  (szybkość wykonania istotna - azotan srebra czernieje pod wpływem światła)

Krople o zwiększonej lepkości

• wydłużenie czasu kontaktu substancji leczniczej z gałką oczną nawet do 1 godziny

• większa ilość substancji leczniczej ulega wchłonięciu

• obniżenie stężenia substancji leczniczej lub rzadsze stosowanie

• lepkość wody - 1 mPa x sek

• lepkość płynu łzowego - 1,05 - 5,97 mPa x sek (wg skryptu i Fiebiga 1,02 - 1,9 mPa x sek)

• w kroplach ocznych wg FP V nie wolno przekroczyc 20 mPa x sek. - może dojść do zaczopowania kanalików łzowych

• optymalna lepkość kropli do oczu to 12-15 mPa x sek

Przygotowanie kropli o zwiększonej lepkości

• metoda 1 lub 3

• połowę ilości roztworu musi stanowić roztwór rzeczywisty, zaś drugą połowę roztwór substancji zwiększającej lepkość

• substancję leczniczą, środki pomocnicze rozpuścić w połowie przepisanej ilości wody (lub odpowiedniego płynu do uzupełnień czy buforu), uzyskując w ten sposób roztwór o podwójnym stężeniu i wyjałowić go zgodnie z zaleceniami wybranej metody

• w warunkach aseptycznych krople uzupełnić do przepisanej ilości jałowym roztworem substancji zwiększającej lepkość o stężeniu dwukrotnie wyższym od przepisanego kroplach

• dołączyć etykietkę „Zmieszać przed użyciem”

0,5% roztwór HPMC (hydroksypropylometyloceluloza, hypromelaza)

substancję czynną wysypać na powierzchnię wody o temp. 90°C

(?) do rozpuszczenia

przesączyć do butelki infuzyjnej

wyjałowić w autoklawie - 120-122°C przez 20 min.

Płyny do oczu - roztwory do oczu (Solutiones ophtalmicae)

• jałowe, wodne roztwory przeznaczone do przemywania i płukania oczu w celu usunięcia ciała stałego lub w przypadku podrażnienia gałki ocznej

• stosowany do nasycania opatrunków

• mogą zawierać dodatek substancji pomocniczych, których celem jest regulowanie ciśnienia osmotycznego, pH i lepkości roztworu

• pojemniki wielodawkowe nie powinny zawierać więcej niż 200 ml płynu i muszą zawierać p/bakteryjne środki konserwujące

• płyny przeznaczone do użycia w zabiegach chirurgicznych lub zestawach pierwszej pomocy nie mogą zawierać konserwantów i po otwarciu nie mogą być przechowywane

Maści do oczu

• jałowe preparaty przeznaczone do umieszczania w worku spojówkowym lub nanoszone na brzeg powieki

• postać maści, kremu lub żelu o miękkiej konsystencji ułatwiającej aplikację i rozprowadzenie na gałce ocznej

• nie mogą wywierać działania drażniącego

• maści do okaz zranionego nie mogą zawierać środków konserwujących

Wymagania stawiane maściom do oczu:

• jałowość

• brak zanieczyszczeń mechanicznych

• niedrażniące, niealergizujące

• odpowiednie właściwości reologiczne (rozsmarowywalność, przyleganie)

• maści emulsje muszą zawierać dodatek środków konserwujących - w wodzie może się rozwinąć pałeczka ropy błękitnej (Pseudomonas aeruginosa)

• odpowiedni stopień rozdrobnienia substancji leczniczej w maściach typu zawiesin - 90% cząstek nie większa niż 20 μm

Wymóg rozdrobnienia wg FP VI:

Próbka maści do oczu zawierająca 10 μg substancji leczniczej nie powinna zawierać więcej niż 230 cząstek większych niż 25 μm, w tym nie więcej niż 2 cząstki większe niż 50 μm. Żadna nie powinna być większa niż 90 μm.

Podłoża do maści ocznych:

1. podłoże proste - wazelina biała
   Vaselinum ophthalmicum , Vaselinum album pro usu ophthalmico

• jałowa mieszanina oczyszczonych i wybielonych półstałych węglowodorów

• otrzymywana z wazeliny białek przez stopienie, przesączenie i ogrzewanie 1h w temp. 170°C

• przechowywanie - w opakowaniach zapewniających utrzymanie jałowości i zabezpieczających przed wtórnym zakażeniem
  

podłoże złożone - wazelina biała 9 cz. I parafina płynna 1 cz. (bardziej miękkie)

podłoże farmakopealne wg FP V (uniwersalne, dla maści zawiesin, maści emulsji
wazelina biała 80 cz.
parafina płynna 10 cz.
lanolina bezwodna 10 cz. (emulgator, tworzy emulsję w/o)
Podstawą podłoża jest wazelina biała, która nie działa drażniąco, bardzo rzadko wywołuje uczulenia, jest obojętna chemicznie i dość trwała. Obecnośc lanoliny pozwala na wyemulgowanie roztworów wodnych i mieszanie z płynem łzowym. Parafina ciekła wpływa na odpowiednią konsystencję maści i dostępność środków leczniczych.

podłoże emulsyjne
wazelina biała 1 cz.
lanolina bezwodna 1 cz.

maść cholesterolowa

euceryna oftalmiczna

Regulatory konsystencji w maściach ocznych

• tri glicerydy średniołańcuchowe

• parafina stała, parafina ciekła

• glikol propylenowy

• glicerol

• mirystynian izopropylu

Sposób wykonywania maści do oczu:

• metoda 3 - jałowe składniki

• w opakowaniu nie więcej niż 5g maści

1. maści emulsje - rozpuszczenie substancji leczniczej w jak najmniejszej ilości wody jałowej z dodatkiem konserwanta, połączenie tego roztworu z odpowiednią ilością jałowego podłoża; gotową maść należy umieścić w jałowej tubce

2. maści zawiesiny - zmikronizowanie w warunkach aseptycznych substancji leczniczej (ucieranie przez 20 min., w jałowym moździerzu z kilkoma kroplami jałowej parafiny ciekłej lub z niewielką ilością lotnego rozpuszczalnika), następnie dokładne zmieszanie jej ze stopniowo dodawanym jałowym podłożem

Układy żelujące

• działanie oparte na przechodzeniu zolu w żel



płynna konsystencja zol w żel półstała konsystencja

(przed aplikacją) (w czasie ap.) (po aplikacji)

• zmiana konsystencji na powierzchni oka następuje pod wpływem podwyższonej temp., zmiany pH, lub aktywności jonowej

• powinny w jak najmniejszym stopniu wpływać na funkcje fizjologiczne oka

Hydrożele a maści:

• większa zdolność utrzymywania się w worku spojówkowym

• wyższa biodostępność

• zmniejsza zakłócenie zdolności widzenia

Hydrożele

• o konsystencji półstałej (MC, HEC, HPC, PVA)

• tworzące hydrożele pod wpływem czynników fizjologicznych

• po zakropleniu do oka formy płynnej („inteligentne hydrożele” - łatwość dozowania

„Inteligentne hydrożele”

• żele termo wrażliwe

• pochodne N-izopropyloakryloamidu

• polimery kwasu akrylowego

• polimery tenzyd

• polimer polietylenoglikolu i polipropylenoglikolu (np. Pluronic o określonej masie cząsteczkowej Pluronic F-127)

• żele wrażliwe na zmiany pH

• octanoftalan celulozy (CAP)

• żele wrażliwe na elektrolity

• polisacharyd Gelrite

• guma Gellar

Wkładki do oczu (inserty)

• jałowe stałe lub półstałe preparaty o odpowiedniej wielkości i kształcie (najczęściej w postaci krążka), umieszczane w worku spojówkowym

• zbiornik substancji leczniczej o budowie matrycowej lub błonowej, reguluje uwalnianie substancji leczniczej, uwolnienie jej powinno nastąpić w określonym czasie

• klasyczny przykład postaci leku o przedłużonym działaniu z I-rzędową kinetyką uwalniania

Ocusert - system terapeutyczny do oczu

• zapewnia uwalnianie substancji leczniczej przez 7 dni zgodnie z kinetyką zerowego rzędu

• uwalnianie substancji leczniczej na zasadzie dyfuzji

• wykazuje nieznaczne działania niepożądane - zwężenie źrenicy, krótkowzroczność

• kształt elipsy dł. 13,4 mm x sz.5,7 mm x gr. 0,3 mm

• energia do zapoczątkowania i utrzymania procesu uwalniania - na skutek różnica ciśnienia osmotycznego między roztworem we wnętrzu zbiorniczka a płynem łzowym

Ocusert - substancja czynna chlorowodorek pilokarpiny

Jedyny system, który zapewnia uwalnianie równomierne pilokarpiny zgodnie z kinetyką zerowego rzędu przez 7 dni

	Pilo - 20	Pilo - 40	2% Sol. Pilocarpini (4 x dziennie)
zawiera	5 mg	10 mg	27 mg
zużyto	3,4 mg	6,7 mg	3,5 mg (taki sam efekt leczniczy jak Pilo-20)
postać leku	system	system	krople

1. Płynne leki do oczu

1. krople oczne - Guttae ophthalmicae, Oculoguttae

• najintensywniejsze wchłanianie substancji leczniczej - pierwsze 30 sekund po podaniu leku (średni czas wchłaniania, w zależności od barier osobniczych, wynosi do 5 min.)

• pojemność worka spojówkowego to ok. 30 μl (jest to poniżej jednej kropli)

2. krople olejowe - Guttae ophthalmicae oleosae

• wykonywane w przypadku substancji nierozpuszczalnych w wodzie, a rozpuszczalnych w oleju

• brak gazy wodnej (nie ma problemu z pH i izotonią)

• postać leku o przedłużonym działaniu (czas wchłaniania jest wydłużony nawet do 1 godziny, występuje dyskomfort widzenia)

• płyny do przemywania oczu - Collyria, Solutiones ophthalmicae

• jałowe, bez zanieczyszczeń mechanicznych roztwory substancji leczniczych

• do wymywania ciał obcych z oczu lub do kompresów

• krople w postaci zawiesin wodnych lub olejowych - Suspensiones ophthalmicae

• z jałowego oleju (niepotrzebne są środki konserwujące i zawieszające - olej opóźnia sedymentację)

• w celu otrzymania wodnej zawiesiny, substancję należy zmikronizować, zawiesić w wodzie z dodatkiem kleiku z pochodnych celulozy np. EC, HEC

• emulsje do oczu w/o lub o/w - Emulsiones ophthalmicae

• poszczególne fazy należy przygotować i wyjałowić osobno, a następnie w warunkach aseptycznych połączyć w jedną postać leku

• wstrzyknięcia do oczu - Iniectiones ophthalmicae

• minimsy - krople jednorazowego użytku

• produkowane przez przemysł w jednorazowych, niewielkich polietylenowych opakowaniach zawierających zwykle 4-12 kropli

• nie muszą być konserwowane

• w wielu minimach występują konserwanty - niedoskonały polietylen (przez pory może dojść do zainfekowania kropli z powietrza)

• Stałe i półstałe leki do oczu

1. maści - Unguenta ophthalmica, Oculenta ­- postać leku o przedłużonym działaniu (2-3h)

2. tabletki do oczu (bardzo rzadko stosowane, muszą spełniać wymagania dla tabletek do implantacji)

3. płatki do oczu (cienkie, żelatynowe krążki o średnicy 5-7 mm z naniesioną substancją leczniczą np. pilokarpiną, fluoresceiną)

4. proszki do przysypywania brzegów powiek (jałowe, zmikronizowanie do 10 μm; np. zieleń brylantynowa i inne barwniki - stosowane w stanach zapalnych w okolicy rzęs)

5. pałeczki do przyżegania punktowego w granicach powiek - z azotanem srebra

6. proszki (Bivacyn), tabletki (Catalin) do sporządzania kropli lub płynów do oczu

7. systemy terapeutyczne do oczu

8. wkładki do oczu (Inserty)

Termin przydatności po pierwszym otwarciu (po rozjałowieniu) kropli produkowanych przemysłowo - ze środkiem konserwującym wynosi maksymalnie 4 tygodnie (28 dni).

Badanie skuteczności środków konserwujących - test konserwacji

Badanie na danym preparacie, przy konkretnym opakowaniu - możliwe interakcje (adsorpcja)

Preparat zakaża się i obserwuje zanik mikroorganizmów

6 h	24 h	2 dni	28 dni
99,0 %	99,9 %		100,0 % (redukcja liczby drobnoustrojów)

OPAKOWANIA

1. tradycyjne szklane butelki ze szkła oranżowego z zakraplaczem z polietylenu

2. butelki z tworzywa sztucznego

3. minimsy

4. COMOD

5. ABAK

LDPE - wysokociśnieniowy
mięknie w temp. 60°C
nie wolno wyjaławiać w autoklawie
przepuszczalny dla gazów

możliwość adsorpcji składników leku

W przemyśle:

1. Wyjaławia się roztwór i w warunkach aseptycznych napełnia jałowe opakowania

2. W linii produkcyjnej z granulatu polimeru tworzy się opakowania i od razu napełnia

HDPE - butelki infuzyjne, droższy

Identyfikacja otwarcia - „trzask” przy otwarciu

Zalecana butelka przezroczysta (możliwość obserwacji zawartości - strąt, pleśń, etc.)

Krople do oczu bez środków konserwujących

• „suche” krople

• COMOD (wkład posrebrzany)

• ABAK (porowaty PE, filtr 022 μm)

System COMOD

• działa na zasadzie pompy bez naciągania powietrza z zewnątrz

• zapewnia sterylność kropli ocznych bez zastosowania konserwantów przez 12 tygodni po otwarciu opakowania bezpośredniego

• np.
  Hylo-COMOD - 0,1% hialuronianu sodu;
  PVP-COMOD (WET) - 2% roztwór PVP

• zmęczenie, pieczeniem suchość oka

• noszenie soczewek

• tworzy film zabezpieczający przed wysuszeniem i podrażnieniem

Timo-COMOD (0,25%; 0,5% timolol)

• bez środka konserwującego

• na zaćmę

Allergo-COMOD

• kromoglikan sodowy

• do nosa i oczu

System ABAK

• wg producenta - opakowanie zapewnia sterylność roztworu kropli przez 8 tygodni od pierwszego użycia

• np.
  HydrABAK (0,9% chlorek sodu - sól fizjologiczna)
  HyABAK (0,15% hialuronian sodu)
  FilmABAK (2% povidon)

Sulfacetamid 10% HEC

• krople do oczu 2 butelki po 5ml

• 1 ml zawiera

• sulfacetamid sodu

• HEC

• tiosiarczan sodu

• EDTA

• benzalkoniowy chlorek 50% (śr. konserwujący)

• Polisorbat 50

Jak właściwie stosować maść do oczu:

• umyć ręce wodą z mydłem

• odkręcić nakrętkę tuby; jeżeli tuba jest zamknięta membraną, przed pierwszą aplikacją należy przekłuć membranę używając zewnętrznej końcówki nakrętki

• odrzucić niewielką ilość maści

• odchylić delikatnie dolną powiekę

• przechylić głowę do tyłu, patrzeć w górę, wprowadzić 0,5-1 cm

• puścić powiekę, zamknąć oczy, delikatnie smarować powieki, rozprowadzić całość

• dokładnie zamknąć tubę

• umyć ręce

---